Volledige samenvatting van wijsbegeerte gedoceerd door prof. A De Block. Dit is een samenvatting van zowel het boek, als de lessen. Als je deze samenvatting volledig kent, moet je normaal zeker slagen.
Inhoud
Hoofdstuk 1 Wat is filosofie? .................................................................................................................. 4
1.1 Drie aspecten: attitude, methodologie, domein ..................................................................... 4
1.2 Vier deeldomeinen .................................................................................................................. 7
1.3 Een zeer korte geschiedenis van de westerse filosofie ......................................................... 10
1.4 Besluit .................................................................................................................................... 11
1.5 Extra: Wijsbegeerte. Waarom? ............................................................................................. 12
Hoofdstuk 2 Mechanisering en doelgerichtheid ................................................................................... 13
2.1 De mechanisering van het wereldbeeld ................................................................................ 13
2.2 Kant en de teleologie............................................................................................................. 16
2.3 Darwin en het darwinisme .................................................................................................... 17
2.4 Domheid en doelgerichtheid ................................................................................................. 20
2.5 Functies en normen in de natuur .......................................................................................... 22
2.6 Besluit .................................................................................................................................... 24
Hoofdstuk 3 Lichaam en geest .............................................................................................................. 25
3.1 Fysisch spul en geestesspul: Descartes’ dualisme ................................................................. 25
3.2 Dualisme na Descartes .......................................................................................................... 28
3.3 De mens is een machine........................................................................................................ 31
3.4 Van materialisme naar fysicalisme ........................................................................................ 31
3.5 Besluit .................................................................................................................................... 36
Hoofdstuk 4 Lijden en dood .................................................................................................................. 37
4.1 Wat is de zin van het leven? .................................................................................................. 37
4.2 Oplossingen voor de dood: de zin van de dood .................................................................... 39
4.3 Lijden is (g)een pretje: de zin van het lijden.......................................................................... 42
4.4 Is de dood een kwaad? .......................................................................................................... 46
4.5 Is onsterfelijkheid wenselijk? ................................................................................................ 48
4.6 Besluit .................................................................................................................................... 50
Hoofdstuk 5 Wetenschap en pseudowetenschap: demarcatie ............................................................ 51
5.1 Het demarcatieprobleem ...................................................................................................... 51
5.2 Drie problematische oplossingen .......................................................................................... 52
5.3 Karl Popper: zoeken naar weerlegging.................................................................................. 53
5.4 Thomas Kuhn: paradigma’s en revoluties ............................................................................. 57
5.5 Besluit .................................................................................................................................... 62
1
, Samenvatting Jori Verschueren
Hoofdstuk 6 Wetenschappelijke methode/kennis................................................................................ 63
6.1 Wetenschappen en hun methoden....................................................................................... 63
6.2 Hume en Popper: zoeken naar oorzaken .............................................................................. 66
6.3 Over theoretische observaties en geloof in theorie.............................................................. 69
6.4 Succes in de biomedische wetenschappen ........................................................................... 71
6.5 Toeval gebruiken om toeval uit te schakelen........................................................................ 73
6.6 Besluit .................................................................................................................................... 75
Hoofdstuk 7 Ziekte ................................................................................................................................ 76
7.1 Normativisme ........................................................................................................................ 77
7.2 Naturalisme en hybridisme ................................................................................................... 79
7.3 Pluralisme .............................................................................................................................. 83
7.4 Eliminativisme = radicaal alternatief ..................................................................................... 86
7.5 Besluit .................................................................................................................................... 87
Hoofdstuk 8 Medicalisering................................................................................................................... 89
8.1 Medicaliseren en pathologiseren .......................................................................................... 90
8.2 Pathologiseren: oorzaken en gevolgen ................................................................................. 92
8.3 De pathologisering van zwaarlijvigheid ................................................................................. 97
8.4 Van zwaarlijvigheid tot obesitas: een genealogie ............................................................... 100
8.5 Besluit .................................................................................................................................. 102
Hoofdstuk 9 Verbetering ..................................................................................................................... 103
9.1 Is verbetering immoreel? .................................................................................................... 105
9.2 De menselijke natuur en de drang naar verbetering .......................................................... 110
9.3 Verschilt medische verbetering van medische therapie? ................................................... 112
9.3.1 Medische verbetering versus niet-medische verbetering........................................... 113
9.3.2 Medische therapie versus medische verbetering ....................................................... 113
9.4 Verbetering door genezing .................................................................................................. 115
9.5 Besluit .................................................................................................................................. 115
Hoofdstuk 10 Handicap ....................................................................................................................... 117
10.1 Validisme of ableïsme.......................................................................................................... 117
10.2 Sociaal geconstrueerd ......................................................................................................... 119
10.2.1 Racisme en seksisme ................................................................................................... 120
10.2.2 Natuurlijk versus arbitrair............................................................................................ 120
10.2.3 Sociale soort ................................................................................................................ 121
10.2.4 Handicap als een sociale soort .................................................................................... 122
10.3 Niet minder, maar anders ................................................................................................... 123
11 Niet in het handboek: Waarden, wetenschap en technologie ............................................... 127
2
, Samenvatting Jori Verschueren
11.1 Andreas De Block: wetenschap en waarden ........................................................................... 127
11.1.1 Is wetenschap onbetrouwbaar geworden omdat waarden een te grote invloed
hebben? Of kan wetenschap doordrongen zijn van waarden en toch objectief zijn? ................ 127
11.1.2 Wat zijn waarden? ....................................................................................................... 127
11.1.3 Het feit dat we wetenschap belangrijk vinden, impliceert automatisch dat wetenschap
waardengeladen is ...................................................................................................................... 128
11.1.4 Zijn er onderwerpen die we beter niet zouden onderzoeken?................................... 129
11.1.5 Wetenschap is de facto waardengeladen, is er nergens een punt waarop wetenschap
waardenvrij moet zijn? ................................................................................................................ 129
11.2 Lode Lauwaert: is technologie waardenneutraal? .............................................................. 131
11.2.1 Is technologie waardenvrij? ........................................................................................ 131
11.2.2 Neutraliteitsthese ........................................................................................................ 131
11.2.3 Hoe te verhouden t.o.v. de neutraliteitsthese? .......................................................... 132
11.2.4 Argumenten tegen neutraliteitsthese ......................................................................... 132
11.2.5 Als het dubbel gebruik argument niet volledig klopt, waarom wordt deze these dan
nog verdedigd? ............................................................................................................................ 133
11.2.6 Hoe is de neutraliteitsthese gerelateerd aan de naturalistische visie? ...................... 133
11.3 Powerpoint les..................................................................................................................... 135
11.3.1 Algemeen thema ......................................................................................................... 135
11.3.2 Verkeerde conclusies................................................................................................... 135
11.3.3 Definities van waarden ................................................................................................ 135
11.3.4 Neutraliteitsthese ........................................................................................................ 135
11.3.5 Twee soorten problemen met waarden in wetenschap ............................................. 135
11.3.6 Inductief risico ............................................................................................................. 136
11.3.7 Enkele voorbeeldvragen .............................................................................................. 136
3
, Samenvatting Jori Verschueren
Samenvatting wijsbegeerte
Hoofdstuk 1
Wat is filosofie?
Een definitie voor filosofie = een opsomming van kenmerken die je vindt bij alle filosofen/filosofieën
en uitsluitend bij filosofen/filosofieën
MAAR: dit is erg moeilijk te vinden
Wat is filosofie? = op grond waarvan noemen we iets (een boek, een theorie…) filosofie/filosofisch?
1.1 Drie aspecten: attitude, methodologie, domein
Etymologie van het woord ‘filosofie’ wijst op: liefde voor wijsheid of verlangen om te weten
o Griekse filosoof Aristoteles: “Alle mensen verlangen van nature naar wijsheid en weten.”
Filosofie onderscheidt zich van andere disciplines d.m.v. een attitude (Socrates: onverstoorbaar en
eindeloos vragen stellen)
Filosofie wordt vaak vereenzelvigd met kritisch denken (het in vraag stellen van de vele dingen die
andere mensen als vanzelfsprekend beschouwen, aan alles moet getwijfeld worden)
“Philosophy begins in wonder. And, at the end, when philosophic thought has done its best, the
wonder remains.” – Alfred North Whitehead
o Filosofen willen/kunnen zich niet neerleggen bij overgeleverde inzichten en schijnbare
evidenties
o Autoriteiten worden in twijfel getrokken: personen (andere filosofen, wetenschappers,
politici…) maar ook onze zintuigen en cognitieve vermogens
o Zeventiende-eeuwse Franse filosoof René Descartes: we worden vaak bedrogen door ons
gezichtsvermogen, denk maar aan optische illusies bv. Müller-Lyer illusie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper verschuerenjori. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,99. Je zit daarna nergens aan vast.
