100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting Hoofdstuk 5 en 6 Wijsbegeerte - Tim Heysse €3,49
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  4.  
  5. Bachelor Politieke En Sociale Wetenschappen
  6.  
  7. Sociale En Politieke Wijsbegeerte

Samenvatting

Samenvatting Hoofdstuk 5 en 6 Wijsbegeerte - Tim Heysse
 0 keer verkocht

Geslaagd in eerste zit! Samenvatting Hoofdstuk 5 en 6 (handboek, colleges en slides) Wijsbegeerte door professor Tim Heysse Met de samenvatting kan je makkelijk het open boek gedeelte van het examen oplossen, zonder het handboek nog grondig nodig te hebben! Er staan in de samenvatting ook pagi...

[Meer zien]

Voorbeeld 3 van de 21  pagina's

Document informatie

  • 25 augustus 2023
  • 21
  • 2022/2023
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (10)

Verkoper

avatar-seller
ElleWoods2709

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Hoofdstuk 5: Spinoza (p. 82-91)
Examentip: Als je in 1ste zin de essentie van het goede antwoord schrijft, stel je de prof al gerust en zal
hij minder kritisch verbeteren/kijken nr de rest van je antwoord
- Geen pijltjes, bolletjes etc., want dat maakt verbanden volgens de prof niet duidelijk!
- Nummertjes (1, 2, 3) mogen wel als er bv 3 kenmerken zijn

I. De ontluistering door de moderne wetenschap
Oudheid en Middeleeuwen < Plato & Aristoteles < Descartes: Neutrale voorstelling (zie p. 82)

Het wereldbeeld vd moderne wetenschap – Spinoza (1632-1677)
 Ontluisterende wetenschap biedt kans op geluk

 Spaanse jood die opgroeit in Amsterdam, mr door zijn filosofische gedachtegang w hij gebannen
uit jodendom
 Duidelijke breuk met oude wereldbeeld vd Grieken
o Griekse filosofie
 Plato: Kennis = kennis vd Ideeën = Zijn
Plato: Kennis = kennis vd Ideeën = Het Goede
Plato: Kennis = kennis vd Ideeën = De Idee ‘Mens’ als model
 De mens als schakel tss Worden en Zijn

 Aristoteles: Kennis = kennis vd essentie = Wat het is mens te zijn
Aristoteles: Kennis = kennis vd essentie = Zijn
Aristoteles: Kennis = kennis vd essentie = Wat je moet ontplooien
 De mens gepland door de natuur

 In Griekse filosofie is werkelijkheid ‘herbergzaam’: Kennis vd werkelijkheid/natuur is basis
voor zingeving
Transcendentie
Vezèley: Wereldbeeld bepaald door zingeving

1. De verbroken alliantie
Opkomst vd moderne wetenschap  Culturele wijziging in West-Europa
Rond 1600: Alliantie die voorheen in Europe bestond tss wetenschap en zingeving w verbroken

Max Weber: Onttovering of ontluistering

Vlaamse filosofen: Arnold Burms & Herman De Dijn < 2 opzichten waarin moderne wetenschap
destructief is geweest vr de opvatting over de werkelijkheid:
1) Moderne wetenschap leidt tot homogenisatie
 Interessant voorbeeld van homogenisatie: Wetenschappelijke gedachte dat er gn
kwalitatieve verschillen bestaan in tijd en ruimte
2) Moderne wetenschap heeft antropocentrische wereldbeelden ondergraven
 Sigmund Freud wijst op hetzelfde effect  Freud keurde het ook af!
 Door deze nieuwe wetenschappelijke inzichten zou de mens zich gekrenkt voelen
 Drm zou de mens zich vaak verzetten tegen de wetenschappelijke mentaliteit
Mensen zijn ten onrechte gehecht aan een antropocentrisch wereldbeeld

2. Reacties op de ontluistering
Verschillende reacties mogelijk op de ontluistering vd wereld door de moderne wetenschap:
1) De ontluistering of onttovering kan zelf een betoverende werking hbb

34

,  Bernard Russell: Een kil, onpersoonlijk universum
 Burms & De Dijn: Sensatiezucht van mensen
2) ‘Nieuw antropocentrisme’
 Pogen verloren eenheid tss wetenschap en zingeving te herstellen: Een nieuwe
alliantie
 Voorbeeld hiervan: Zie p. 83 onderaan
3) Reactie van Baruch de Spinoza (1632-1677)
 Stelt voor het eerst het probleem vd ontluistering
 Zijn bedoeling: Beeld vd werkelijkheid bieden dat volkomen onverschillig staat
tegenover alles wat vanuit een menselijk perspectief belangrijk is
 Gevolg v/e merkwaardige gedachte van Spinoza: De ontluisterende wetenschap
is geen hinderpaal vr een zinvol bestaan en vr het bereiken v/e vorm vn geluk
 Integendeel! < Wetenschap biedt, precies omdat ze ontluisterend is, de kans om
het geluk te bereiken

II. Cartesiaan
1. De axiomatische methode
Zoals Descartes, zoekt Spinoza OOK naar zekerheid
 Alleen als we beschikken over zekerheid, dan beschikken we over kennis
 Geometrie vertegenwoordigt ideaal van kennis: Helder, exact en coherent
o In geometrie constructie v/e axiomatisch systeem dat bestaat uit 3 soorten
uitspraken
1) Axioma’s of grondwaarheden die evident zijn, kunnen niet onwaar zijn
2) Definities om de termen uit te leggen die men gebruikt
3) Theorema’s of stellingen

Hoofdwerk van Spinoza: ‘Ethica, more geometrico demonstrata’
 Bestaat hoofdzakelijk uit een reeks definities, axioma’s en stellingen

Zekerheid, geometrie als model << Een axiomatisch systeem – deductie uit axioma’s
(Past binnen filosofie vn Descartes, mr Spinoza voegt iets toe)
o Niet alleen door evidentie
o Door een axiomatisch systeem
 Axioma’s/Hoogste idee
 Definities
 Stelling

2. Een visie op de werkelijkheid naar het model vd geometrie
Spinoza biedt axiomatische kijk op de werkelijkheid
 Werkelijkheid verklaren betekent aantonen hoe je ze kan beschrijven in een gesloten, logisch
coherent geheel van uitspraken (of ideeën of begrippen) die noodzakelijk voortvloeien uit
een hoogste idee of begrip
 ‘Eerste idee’

Eerste definitie: Een definitie v/e object waarbij niets anders vereist is om dat object uit te leggen
 Maw de definitie van iets dat uit zichzelf begrepen wordt
 = De zelfstandigheid of de substantie

De substantie: Datgene wat begrepen kan worden zonder een beroep te doen op een hogere
definitie waaruit ze zou kunnen w afgeleid
 De idee ‘substantie’ = opperste idee

35

,  Het hele systeem van Spinoza volgt uit deze definitie
 Zo volgt uit definitie:
o De substantie moet iets zijn, dat we kunnen begrijpen zonder dat we ook mr 1 relatie
kennen, die de substantie met andere dingen zou onderhouden
o Aks de substantie gn relatie kan onderhouden met iets anders, kan ze niet in een
relatie vn gevolg met andere dingen staan  Substantie is de oorzaak vn zichzelf
o De ene substantie is oneindig: Als de substantie eindig en beperkt zou zijn, dan zou
de substantie door iets anders beïnvloed kunnen zijn
o Er is maar 1 substantie  Substantie is absoluut oneindig
 Er is dus mr 1, oneindige substantie die alles omvat en deze noemen we God
of de natuur
 Wat wij de afzonderlijke dingen (stoffelijke, levende, menselijke dingen)
noemen, is alleen een modificatie vd substantie

Een attribuut: Datgene wat het verstand vd substantie begrijpt
 Volkomen onafhankelijke eigenschappen
 Omdat ons verstand beperkt is, kunnen we al deze kenmerken of attributen nooit vatten
 Slechts 2 wel:
1) De uitgebreidheid of ruimte
2) Het denken
Tussen de substantie en de attributen: Geen werkelijk onderscheid – Geen verschillende dingen;
Alleen een epistemologische distinctie

We kunnen de concrete dingen en de mens niet definiëren als substanties  Er is mr 1 substantie
Het zijn géén attributen vd substantie: Zij maken het wezen vd substantie niet duidelijk
 Het zijn modi = Manieren waarop de substantie (met zijn 2 attributen) verschijnt
 Manier waarop substantie zich concreet voordoet
 Modi = Verschijningsvormen vd attributen ‘uitgebreidheid’ en ‘denken’

CONCLUSIE: Hele werkelijkheid volgens Spinoza kan w samengevat met 3 termen:
1) Substantie
2) Attribuut
3) Modus
Er is maar één werkelijkheid: De substantie

Een wereldbeeld door deductie uit een eerste begrip
o Eerste zelfstandigheid/substantie
 Geen relatie met iets anders
 Geen gevolg: Oorzaak van zichzelf (niet bv: Ik ben een kind vn mijn ouders)
 Oneindig: Niets buiten zich

SUBSTANTIE  ATTRIBUTEN  MODI
 Attributen: Denken – uitgebreidheid
 Even ontluisterend als wetenschap
o Homogenisatie
o Geen doel dus géén antropocentrisme
o Vrijheid: Determinisme en necessitarianisme

Zijn systeem is: NIET antropocentrisch én leidt tot homogenisatie < Uit dat beeld vd werkelijkheid
volgt:


36

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ElleWoods2709. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€3,49
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd