Definities en toepassingen
Voedsel : alles wat gegeten en gedronken kan worden
Voeding : het proces van kiezen en nuttigen van voedsel, het verwerken daarvan door het menselijk
lichaam en het effect daarvan op de gezondheid, het voeden of gevoed worden bv. appel
Gezondheid : een toestand van volkomen fysiek, psychisch en sociaal welbevinden
Optimale voeding : een evenwichtige voeding die alle noodzakelijke nutriënten bevat in een juiste
hoeveelheid om ons lichaam optimaal te laten functioneren.
Voedingsstoffen of nutriënten : een chemisch definieerbaar bestanddeel of groep van bestanddelen
van een voedingsmiddel
→ welbepaalde fysiologische functies in het lichaam
→ soms ook deels aangemaakt in het lichaam
Inname opname
De hoeveelheid voedingsstoffen die via de De hoeveelheid voedingsstoffen die via de darm
mond in het spijsverteringstelsel binnenkomt naar het bloed en dan verder in het lichaam
opgenomen worden
Voedingsstoffen of nutriënten
6 klassen van nutriënten :
1. Proteïnen
2. Koolhydraten
3. Lipiden
4. Vitamines
5. Macro – en micro – elementen
6. Water
Deze klassen kunnen op verschillende andere manieren worden onderverdeeld in groepen.
Anorganische versus organische
Anorganische nutriënten : bevatten geen koolstof
→ water, mineralen en sporenelementen
Organische nutriënten : zijn meer complex van samenstelling en bevatten allen koolstof, waterstof en
zuurstof in wisselende verhoudingen
→ proteïnen, koolhydraten, lipiden en vitaminen
Energieleverende nutriënten
Energieleverende nutriënten : leveren energie
→ koolhydraten, proteïnen en lipiden (en alcohol)
,Macro- of micro-nutriënten
Wordt bepaald door de hoeveelheid die we innemen
Macronutriënten (= gramhoeveelheden) :
• Eiwitten of proteïnen
• Vetten of lipiden
• Koolhydraten
• Voedingsvezels
• Water
Micronutriënten (= micro- of milligramhoeveelheden)
• Vitaminen
• Mineralen
• Spoorelementen
Essentiële nutriënten versus niet-essentiële nutriënten
Essentiële voedingsstof
• Absoluut nodig voor normale fysiologie
• Lichaam kan voedingsstof niet zelf aanmaken
• Afwezigheid → verandering van een biologisch proces nadelig voor gezondheid
• Terug aanwezig → normale functie hersteld
• Meestal is fysiologische functie gekend
Niet-essentiële voedingsstof
• In reserve in het lichaam
• Lichaam kan voedingsstof zelf aanmaken
• Afwezigheid → geen verandering van een biologisch proces
Voedingswaarde van een voedingsmiddel
Wordt bepaald door :
• Gehalte aan voedingsstoffen en energie
• Hoe vaak/veel het wordt gegeten
Biobeschikbaarheid
De graad of efficiëntie waarmee nutriënten geabsorbeerd en gebruikt kunnen worden door en in het
lichaam
Interne factoren Externe factoren
Geslacht Voedingsmatrix (= de interactie tussen de
verschillende nutriënten)
Leeftijd Chemische vorm
Nutritionele status
Zwangerschap
,Eenheden voor voedingsstoffen
g – mg - µg
L – mL
Uitzondering vitamines :
1. Internationale Eenheden (I.E)
= eenheid van vitamine – activiteit
= voor een hoeveelheid van een vitamine gebaseerd op gemeten biologische activiteit
2. Vitamine Equivalenten
= één internationale eenheid vitamine -activiteit
= zelfde meetbaar biologische effect
Fysiologische functies van voedingsstoffen
Fysiologie = studie van de normale levensverschijnselen van planten en dieren
3 fysiologische hoofdfuncties :
• Bouwstof
• Brandstof
• Regulerend en beschermend
Energie-leverende functie heeft altijd voorrang op de opbouwfunctie
Onvoldoende koolhydraten, eiwitten en vetten in de voeding om energie te leveren
• Lichaamsvet → energie
• Lichaams-eiwitten → energie
▪ Spier eiwitten
▪ Eiwitten van de vitale organen
▪ ziek
Bouwstof
Functies
• Opbouw van het lichaam
• Herstel van het lichaam
Voorkomen
• Water
• Eiwitten
• Mineralen
Brandstof
Functies
• Energie leveren om arbeid (inwendig – uitwendig) te verrichten
Frequentieverdeling
van de individuele
of gemiddelde
behoefte
ADH : gemiddelde
behoefte + 2SD
SD : standaard
deviatie
Dekt behoefte van
97,5% van de
populatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper merelbernaerts1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.