In deze samenvatting vind je alles wat te kennen moet zijn voor het vak Inspanningsfysiologie. Deze samenvatting werd in het studiejaar van geschreven. Het vak werd gegeven door Joeri Verellen.
Inspanningsfysiologie
Hoofdstuk 1 Energie voor de spieren
Metabolisme en bio-energetica
Alle energie komt voort uit de lichtenergie van de zon
è Chemische reacties in planten zetten licht om in opgeslagen chemische energie
= fotosynthese
è Wij krijgen energie door het eten van planten of dieren die zich voeden met planten
è Energie wordt opgeslagen in planten in de vorm van:
o Koolhydraten (KH)
o Vetten
o Eiwitten
= substraten
è Substraten kunnen in onze cellen worden afgebroken om de opgeslagen energie vrij
te geven
Metabolisme of stofwisseling
= Chemische reacties die substraten omzetten in energie.
è Energie kan door cel zelf gebruikt worden of door andere cellen in ons lichaam
Eenheid van energie
è Energie wordt gemeten in calorieën of joules.
è 1 cal = hoeveelheid warmte-energie nodig om 1g water 1°C op te warmen van 14,5°C
– 15,5°C
è Bij de mens worden calorieën uitgedrukt in kcal
o 1000 cal = 1 kcal of C of Cal
è Hoeveelheid vrijgekomen energie wordt berekend uit de hoeveelheid geproduceerde
warmte
Functie van energie in ons lichaam:
è Groei en herstel
o Processen bouwen spiermassa op gedurende een trainingsperiode
o Repareren spierschade na een inspanning of blessure
è Actief transport
o Substanties over celmembranen heen
o Noodzakelijk voor het overleven van cellen en het onderhouden van de
homeostase
è Myofibrillen (spiercontractie en krachtproductie)
o Gebruiken deel van de energie voor het langs elkaar schuiven van de actine-
en myosine filamenten (sliding filament theorie)
1
,Energiebronnen
è Soorten energiebronnen:
o Koolhydraten
o Vetten
o Eiwitten à enkel in echte noodzaak
§ Enzymen die chemische reacties bevorderen
§ Bouwtenen van ons lichaam
è Verhouding
o Rust: 50% KH – 50% vetten
o Intense inspanning korte duur: meer KH, minder vetten
o Langdurige inspanning, minder intensief: meer vetten, minder KH
ATP = adenosinetrifosfaat
è = Adenine – ribosine met 3 fosfaatverbindingen
è Energie komt vrij als chemische verbindingen verbroken worden
è Energie wordt opgeslagen in een hoogenergetische verbinding: ATP
è Vorming van ATP voorziet cellen van een hoogenergetische verbinding voor opslag,
en bij het verbreken van de binding: vrijkomen van energie
è ATP is een direct beschikbare bron van energie voor de meeste lichaamsfuncties
è Verbreking ATP-binding à energie + warmte
2
,Koolhydraten
Wat zijn koolhydraten?
= verbinding van H-, C- en O-atomen
è Fotosynthese: C02 + H2O à KH
è Primaire energiebron
Hoeveelheid KH tijdens een inspanning heeft te maken met:
- Beschikbaarheid van KH
- De ontwikkeling van het systeem voor het metabolisme van KH van uw spieren
Alle KH worden omgezet in glucose (= monosacharide = enkelvoudige suiker)
è Gaat via bloed naar lichaamsweefsels
Opname van koolhydraten
è Wordt opgenomen uit voedsel
o Zetmeel en suikers
è Opgeslagen in spieren en lever als glycogeen
o Glycogeen wordt opgeslagen in het cytoplasma van de spiercel totdat cellen
dat gebruiken om ATP te vormen (spierglycogeen à ATP)
o Glycogeen in de lever wordt indien nodig terug gevormd naar glucose om dan
door uw bloed naar actieve weefsels getransporteerd te worden
(leverglycogeen à glucose à via bloed naar actieve weefsels à glycogeen
à ATP)
o Bloedglucose à via bloed naar actieve weefsels à glycogeen à ATP
o Glycogeenreserves zijn beperkt in lever en spieren (+/- 2500 kcal)
Voorraad (glycogeen)
è Bloedglucose
o Nuchter: 4 tot max 7 mmol/l
o 2u na maaltijd: max 11 mmol/l
è Reserves in lever en spieren zijn beperkt
o Reserves kunnen uitgeput worden tijdens langdurige intensieve inspanning
(bv 40 km lopen)
ð Uitputting tegengaan door voedselopname
3
,Vetten
Wat zijn vetten?
è Organische verbinding bestaande uit triglyceriden
o = glycerol + 3 vrije vetzuren
è Verzadigde en onverzadigde vetzuren
è Leveren een groot deel van de energie tijdens langdurige, minder intensieve
inspanning
è Snelheid van energieopmaak uit vetten is te langzaam om te voldoen aan de
gevraagde energieproductie bij intensieve inspanning
Keten
è Vetten opgenomen uit voedsel à triglyceriden à via bloed (in lipoproteïnen) naar
vetweefsel
è In rust: opgeslagen in de vorm van druppels over het hele lichaam
è Tijdens inspanning:
o Triglyceriden à glycerol + vrije vetzuren à via bloed naar actieve weefsels
Functie van vetten in ons lichaam
- Energieproductie
- Onderdeel van celmembranen
- Bescherming voor sommige grote zenuwen (fosfolipiden)
- Isolatie om warmteverlies tegen te gaan
- Bescherming van tere organen (bv nieren)
- Transport van vitamines – vitamines binden aan vetten en geraken zo doorheen het
lichaam
Voorraad
è Grote voorraad (+/- 70 000 kcal)
o Grote variatie van persoon tot persoon
è Grotere potentiële energie
è Minder toegankelijk voor cellulair metabolisme omdat het eerst moet afgebroken
worden van de triglyceride naar zijn basiscomponenten à glycerol en vrije vetzuren
o Enkel vrije vetzuren worden gebruikt om ATP te vormen
4
,Eiwitten of proteïnen
Wat zijn eiwitten?
è Keten van aminozuren
Functie van eiwitten in ons lichaam
è Inspanning gerelateerd
o Kan kleine energiebron zijn (5-10% van de benodigde energie bij inspanning)
o Moet eerst omgezet worden naar glucose
ð Proces eiwit of vet à glucose = glucogenese
ð Proces eiwit à vetzuren = lipogenese
o Controle van de snelheid van het vrijkomen van energie als katalysator van
chemische reacties in ons lichaam (enzymen)
o Katabolisme: afbraak van chemische verbindingen
è Niet inspanning gerelateerd
o Structuur en vorm van cellen
o Transport van stoffen in, uit en binnen de cel
o Communicatie tussen cellen op afstand (hormonen)
Samenvatting energiebronnen
Vetten: 9,4 kcal/g
KH: 4,1 kcal/g
Eiwitten: 4,1 kcal/g
Snelheid energievrijmaking: KH > vetten en eiwitten
KH-voorraad: energie voor +/- 40 km hardlopen
è Bruikbare vorm van KH = glucose
o Direct uit voedsel of afgebroken uit glycogeen
è Vetten (opgeslagen als triglyceriden) = ideale opslagvorm van energie
o Moeten worden afgebroken tot vrije vetzuren voor energie
5
, Bio-energetica: de energiesystemen
ATP = adenosine – energie – Pi – energie – Pi – energie – Pi
è Adenosine verbonden aan molecuul ribrose, gecombineerd met 3 anorganische
fosfaat(pi-)groepen
ATP-ase
Adenosine – Pi – Pi – Pi adenosine – Pi – Pi + Pi + vrijgekomen energie
(ATP) (ADP)
ð 3de fosfaat van het ATP-molecuul wordt afgesplitst door ATP-ase
ð Er komt energie vrij
ð 7-10 kcal per mmol ATP komt er vrij
ð Om energie te vormen, wordt 1 vrije fosfaatgroep toegevoegd aan
adenosinedifosfaat (ADP, verbinding met lage energie-inhoud)
ð Door omzetting van adenosinetrifosfaat (ATP) = fosforylering = ADP + Pi à ATP
ð Zonder zuurstof: anaeroob metabolisme
ð Met zuurstof: aeroob metabolisme (oxidatieve fosforylering)
ð Cellen genereren ATP door 3 verschillende processen en systemen:
ð Het ATP-CP-systeem
ð Glycolyse
ð Het oxidatieve systeem (oxidatieve fosforylering)
ATP-CP systeem
= Metabolisme op substraatniveau (want geen specifieke celstructuren nodig)
è Anaeroob systeem
- Cellen bevatten ATP en CP
- Bij inspanning
o Afbraak ATP (gekatalyseerd door ATP-ase)
§ ATP à ADP = Pi + energie
o Afbraak CP (gekatalyseerd door creatine kinase)
§ CP à Creatine + Pi + energie
o Energie wordt gebruikt om ADP en PI te binden tot ATP
§ ADP + Pi + energie à ATP
o CP levert energie om uit ADP en Pi opnieuw ATP te vormen, en ATP-depletie
te voorkomen
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mayenneleermakers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,49. Je zit daarna nergens aan vast.
