Samenvatting
Samenvatting 'Grondslagen van het (straf)recht' Thema 4
- Instelling
- Universiteit Gent (UGent)
STRAFRECHT THEMA 2. Samenvatting bevat lesnotities, powerpoint en boek.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
Voorbeeld 3 van de 17 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Grondslagen van het strafrechtLES 3
THEMA 4: DE FORMELE RECHTSBRONNEN EN DE HIËRARCHIE DER
RECHTSNORMEN
Quote: “Niemand wordt geacht de wet niet te kennen” (iedereen moet de wet kennen)
ENKELE PRINCIPES:
1. Rechtsregel moet kenbaar zijn
2. De verschillende rechtsbronnen
3. Werking in de tijd
4. Werking in de ruimte
A. RECHTSREGEL MOET KENBAAR ZIJN
De wet= het recht
(Materiële) Wet is enige rechtsbron die publicatieverplichting heeft
Geen rechtsdwaling mogelijk
Uitzondering: onoverkomelijke dwaling wordt aanvaard
Daarom: normen moeten kenbaar zijn
Publicatie: nuttig voor alle rechtsbronnen
Kenbaar maken van rechtsbronnen= overheidstaak
Officiële publicatie verplicht voor de materiële wet
Belgisch Staatsblad
Publicatieblad van de EU
Bestuur memoriaal provincie
Gemeentelijke website
- Officieuze publicatie
- Consolidatie: in originele wetteksten aanpassen (up to date maken). Wijzigingen in
oorspronkelijke tekst aanbrengen
Overheid doet hieraan (databank waarin ze alle wetten gaan aanpassen)
- Coördinatie: niet alleen wijzigingen in oorspronkelijke tekst aanbrengen maar ook tekst gaan
herschikken, stukken tussenvoegen. Nummers plaatsen enz.. Verschillende wetten over
dezelfde thema’s worden samengebracht in een nieuwe tekst.
Kan alleen de wetgever een wet herschikken
- Codificatie: niet alleen wijzigen, ordenen maar ook inhoudelijk wijzigingen toebrengen.
Logisch ordenen
Alleen wetgever
Vb. Belgisch staatsblad, publicatieblad
B. HIËRARCHIE VAN DE FORMELE RECHTSBRONNEN
Alle rechtsnormen zijn afdwingbaar en moeten nageleefd worden
Veel instellingen die rechtsregels maken NADEEL:
, Normenmaker kunnen elkaar tegenspreken daarom:
Hiërarchie van de formele rechtsbronnen
1. Materiële wet (allerbelangrijkste bron)
(Vind je je antwoord in deze wet? Ben je er, anders zoek je verder)
2. Rechtspraak
3. Rechtsleer
4. Gewoonte
5. Algemene rechtsbeginselen
- Een norm die hoger staat in de hiërarchie kan een lagere norm wijzigen, opheffen of
tegenspreken.
- Een lagere norm kan een hogere norm enkel verder uitvoeren of concreet toepasselijk maken.
Hiërarchie binnen de formele rechtsbronnen
Rechtspraak (niet afdwingbaar)
Uitspraken van bepaalde rechters zijn belangrijker dan uitspraken van andere rechters.
(zie piramide).
Materiële wet? (Afdwingbaar)
Als hoger norm iets gaat zeggen dat strijdig is met lagere norm is die afdwingbaar.
6. WERKING IN DE TIJD
Principe: Niet-retroactiviteit (=rechtsgevolgen creëren voor de toekomst en niet voor het
verleden).
Rechtsnormen werken alleen naar de toekomst
Wettelijk, niet grondwettelijk
Uitzondering: de zachtere strafwet (wanneer een straf nog niet ingevoerd was op het moment
dat je de feiten pleegde).
SAMENGEVAT:
Niet-retroactiviteit is het principe in ons recht
à Maar daar kan van afgeweken worden bij wet
, à Maar niet voor het strafrecht
à Behalve indien de nieuwe wet milder is
- Begin: rechtsregels begint te werken vanaf de publicatie
o Belgisch Staatsblad: 10 dagen na publicatie, tenzij…(vele mogelijkheden)
o Publicatieblad van de Europese Unie: 20 dagen
o Bestuur memoriaal: 5 dagen
o Gemeentelijke website: 5 dagen
- Einde: wanneer eindigen gerechtsnormen? Nooit, tenzij
o Uitdrukkelijk tijdelijk (geld voor bepaalde periode) (vb. bij Gentse feesten over
ordehandhaving)
o Uitdrukkelijk opgeheven
o Stilzwijgend overruled (Vb. rechterkant van de weg rijden in nieuwe wet dus je wet dat
je aan de linkerkant rijdt wordt afgeschaft).
- Problemen: “overgangsrecht” (= eenzelfde toestand blijft doorlopen onder de gelding van 2 of
meer opeenvolgende rechtsnormen)
o Best: uitdrukkelijke overgangsbepalingen (= wet legt zelf uit hoe de nieuwe wet al dan
niet op alle of bepaalde huidige en toekomstige gevolgen van voortdurende
toestanden van toepassing is).
o Zoniet, enkele regels
Nieuwste (lex posterior derogat anteriori) -> latere wet gaat voor op de oudere
wet
Lex specialis derogat generali (specifieke wet gaat voor op algemene wet)
“Eerbiedigende” (aanvullende regels) v. “onmiddellijke/exclusieve” werking
(dwingende regels) bij ‘lopende’ contracten
Vb. huurcontract tussen huurder en verhuurder. Komt overeen dat je kot mag
huren voor 3 jaar. Halverwege die drie jaar verandert het huurrecht.
Wat doen we oude regels toepassen of nieuwe? Als nieuwe regels van dwingend recht zijn
dan passen we die nieuwe regel onmiddellijk toe. Maar als ze van aanvullend recht zijn dan
passen we de oude regels nog toe.
- De “drie data” van een wet
§ Niet: datum goedkeuring door Parlement
§ Wel:
• Afkondiging (ondertekening, voor identificatie): Koning ondertekent wet.
Datum waarmee we wet identificeren.
• Publicatie (tekst is definitief en vindbaar in Staatsblad)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper naishurckmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,79. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen