De diversiteit van mensen heeft zowel:
Een psychologische als een socioculturele dimensie
- Voortdurende wisselwerking tussen de verschillende invloeden kan zorgen voor conflict.
- Zorgt voor verschillende ideeën en mogelijkheden, maar ook angst, verwarring en agressie
tegenover wie als ‘anders’ wordt bestempeld.
- Deviant gedrag van de andere zorgt voor stereotypes, vooroordelen en discriminatie en dat
veroorzaakt taboes en conflicten.
7.1.1 Afwijken van de norm
Eigenaardig gedrag is geen psychische stoornis!
Tv-clichés: mensen met een psychische stoornis zijn gevaarlijk, crimineel, zien er opvallend
anders uit. In werkelijkheid zijn ze vaak zelf slachtoffer van geweld, zie je niet onmiddellijk
aan welke stoornis ze lijden en komen vooral depressies en angststoornissen voor.
-> Verklaring voor die stereotypes ligt ook in het sociale brein van de prehistorische mens.
We vertoeven graag bij mensen die we vertrouwen of waar we ons gemakkelijk bij voelen.
➔ Out-group kan een bedreiging vormen, waardoor we (onbewust) een voorkeur
hebben voor de in-group.
➔ Via socialisatieprocessen worden de aanvaarde waarden en normen geïntegreerd in
de cultuur.
➔ Wie de regels niet kent of zich niet aanpast, creëert wantrouwen bij de groepsleden.
➔ Gelijkaardige reacties tegenover deviant gedrag: er bang voor zijn of de spot ermee
drijven
➔ Met die negatieve attitude willen we de nodige afstand houden, tussen wie
‘abnormaal’ en ‘normaal’ is. Zo wordt realiteitsbesef van de samenleving beschermd.
Geeft de mensen een houvast om bij de ‘normalen’ te willen horen.
Bekijk het probleem van Amy Winehouse haar psychische kwetsbaarheid op p144.
Deviant gedrag: afwijkend gedrag, gedrag dat de bekende paden van een samenleving
verlaat en de normatieve regels van een groep of maatschappij overtreedt
1) Sociaal deviant gedrag/ antisociaal gedrag
= gedrag dat bewust afwijkt van de algemeen aanvaarde normen en waarden van
een samenleving.
2) Mentaal/ Psychisch deviant gedrag
= geestelijk handelen dat afwijkt van de algemeen aanvaarde criteria van geestelijke
gezondheid of mentaal welzijn. (door handicap, ziekte of tijdelijke stoornis)
, -> Deviant gedrag is relatief: afhankelijk van cultuur en tijdsgeest
Primaire deviantie: 1 glas alcohol drinken
Secundaire deviantie : altijd dronken zijn
Deviant gedrag is zowel een cultureel als normatief begrip
1) Cultureel
○ Binnen de MS context van W en N wordt normaliteit vastgelegd.
○ Definitie evolueert (vroeger abnormaal, is nu aanvaard)
○ Sociale veranderingen leiden tot een actief waardepluralisme.
○ (Homosexualiteit - vroeger= gestraft - nu= aanvaard)
2) Normatief
● Wat voor de meerderheid van de mensen in een groep, cultuur of samenleving de
norm is.
● Wie afwijkt komt in een minderheidsgroep terecht.
● Reactie met officieuze of officiële sancties.
● (De hetero-norm, IQ-norm van 100)
Klinische psychologie:
- Bestudeert geestelijk afwijkend gedrag.
- Oorzaken, symptomen en behandeling van onaangepast gedrag.
- Behandelingen verlopen via de psychiatrie.
- Psychiaters mogen medicatie voorschrijven.
DSM-V (=Diagnostic and statistical manual of mental disorders)
○ Oorsprong van psychische stoornis vaak in combinatie met omgevingsfactoren en
biologische of psychologische factoren.
○ Syndroom dat toch kenmerkt door een ‘ernstige ontregeling van iemands denken,
voelen of gedrag, die duidt op een probleem in het psychische functioneren’.
○ Gradaties van de ernst van de symptomen bevinden zich op een spectrum.
○ Vaakst voorkomende: neurotische stoornissen: mensen kunnen in verschillende
gradaties last hebben van angst, dwang, stemmings, persoonlijkheids- of
verslavingsproblemen.
○ Zeldzaamste : psychotische stoornissen: symptomen doorgaans erger. Wanen,
hallucinaties of manieën optreden of patiënten kunnen zich van zichzelf dissociëren.
Vaak ziekenhuisopname noodzakelijk!
, 7.1.2 Een hardnekkig stigma
Geestelijke gezondheidszorg:
- 1/3 krijgt te kampen met psychische problemen, maar die worden nog vaak
genegeerd.
- Toch: steeds meer vraag naar hulp, maar wachtlijsten lang en de middelen vaak
onvoldoende.
Stigmatisering en psychiatrie (hand in hand):
Stigma:
- Als brandmerk op je voorhoofd.
- Bepaalt hoe anderen naar jou kijken en hoe ze jou beoordelen.
- Diep ingebakken vooroordelen over geestelijke gezondheid.
- Mensen met PS gaan vooroordelen oppikken (van wat ze zien op tv) en zichzelf
stigmatiseren (zelfstigmatisering).
- Zelfstigmatisering: wie een psychiatrische diagnose heeft gekregen, pikt die
vooroordelen op en gaat zichzelf stigmatiseren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bentheharman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.