LOGISTIEK: LESNOTITIES + POWERPOINT + BOEK Vlaemynck Naomi
INHOUDSTABEL
H0: VAN LOGISTIEKE FLOW TOT SUPPLY CHAIN MANAGEMENT
H1: GESCHIEDENIS VAN DE LOGISTIEK EN HET BELANG VOOR DE ECONOMIE
- Militaire oorsprong
o Voor Napoleon – gigantische bouwwerken en veroveringstochten
o Napoleon – verfijning militaire logsitiek
o Moderne tijden – logistiek netwerk, containers en internet
- Economisch belang van de logistiek
o Het belang in cijfers uitgedrukt
o Blue banana binnen europa
- Logistiek en de toekomst
o E-business
o Digitale transformatie en informatie
o Technologische innovatie
o Duurzaamheid en ciculaire economie
OEFENINGEN BIJ HET BOEK
H2: LOGISITEK CONCEPT
- Logistieke doelstellingen
- De logistieke flow
- Klantenorderontkoppelpunt
o Begrip en situering
o Van koop 1 naar koop 5
o Gevolgen gelinkt aan koop
- Make-or-buy decision
o Van 1 PL naar 5 PL
o Voordelen en nadelen van outsourcing
- Impact van de logistiek op het bedrijfsresultaaat
o Return on investment
o Key performance indicators
o Dupont-analyse
- De plaats van de logistiek in de waardeketen
OEFENINGEN BIJ HET BOEK
H3: VOORRAADBEHEER
- Soorten voorraden
- Vraagvoorspelling
o De kwalitatieve methode
o De kwantitatieve methode
- Totale voorraadkosten
o Bestelkosten
o Voorraadkosten
o Kosten van nee-verkoop
- Optimale bestelhoeveelheid
- Veiligheidsvoorraad
- Bull whip
- Warehousemanagement
o Interne functies van een magazijn
o Werking van een magazijn
- Voorraadbeheer in de supply chain
o 3 PL of uitbesteding
o Vendor managed inventory
OEFENINGEN BIJ HET BOEK
,LOGISTIEK: LESNOTITIES + POWERPOINT + BOEK Vlaemynck Naomi
H4: INKOOP
- Inkoop en logistiek
o Inkoopdefinitie
o De inkoopfunctie
o Directe versus indirecte koop
- De inkooporganisatie
o De inkoopniveaus
o Inkoop in de organisatiestructuur
- Het inkoopproces
o Specifieren van de inkoopvereisten
o Leveranciersselectie en -beoordeling
o Contracteren
o Bestellen
o Bewaken
o Nazorg en evaluatie
o Inkoopsituaties
- Strategisch inkoopmanagement – de inkoopstrategie
- Strategisch inkoopmanagement – leveranciersdifferentiatie
o ABC-analyse
o Portfolio analyse kraljic
- Tactisch inkoopmanagagement – total cost of ownership
- Operationeel inkoopmanagement – leveranciersbeoordeling
o Vendor rating
o Analysetechnieken
o leverancierskwalificatiesystemen
- Ondersteunenede processen – e-procurement
- Inkoop in de supply chain
o Een ketenverhaal
o De control tower
o Duurzaam inkopen
o Circulair inkopen
o Product as a service PAAS
OEFENINGEN BIJ HET BOEK
H5: PRODUCTIE
- Belang en rol in de logistieke keten
- Productontwerp
o Bill of materials of stuklijst
- Grondvorm productie
o Serieproduct
o Parallelle productie
o Convergente versus divergente productie
o Functionele versus lijnproductie
- Productietijd
o Taktijd
o Cyclustijd
o Procestijd
o doorlooptijd
- Standaardisatie, massaproductie en mass customisation
- Just-in-timeprincipe
- Tools voor productieplanning
o Material requirements planning
o Manufacturing resources planning
o Enterprise resource planning
- Kwaliteitsmanagement
o Plan-do-check-act
o Toyota production system
o Lean en agile
o Six sigma
- Industrie 4.0 en nearshoring
- Productie in de supply chain
o Blockchain
o AI
o 3D-printing
OEFENINGEN BIJ HET BOEK
,LOGISTIEK: LESNOTITIES + POWERPOINT + BOEK Vlaemynck Naomi
H6: DISTRIBUTIE
- Distributiekanalen
o Commerciele distributie
o Fysieke distributie
- Soorten distributiecentra
o Logistieke grondvorm
o Keuze en locatie van het distributiecentrum
- De transportfunctie
o Transportuitdagingen
o Lege vrachten en beladingsgraad
o Transportoptimalisatie
- Transportmodi
o Hinterlandvervoer
o Intercontinentaal vervoer
o Multimodaal transport
o Incoterms
- Value added logistics en value added services
o Value added logistics
o Value added services
o Tracking and tracing
- Producteigenschappen en verpakking
o Producteigenschappen
o Dangerous goods
o Voedselketen en gevarenanalyse kritische controlepunten
o Verpakkingen
- Outsourcing
- Distributie in de supply chain
o Functioneel vs. Innovatief
o Push vs. Pull distributie
o De last mile
o Stadsdistributie
o Modal shift is mental shift
OEFENINGEN BIJ HET BOEK
H7: RETOURLOGISTIEK
- Reverse logistics
o Soorten retourstromen
o Redenen voor retourstromen
o Organisator van retourstromen
- Retourstrategieën
o Doe het niet
o Do het zo pijnloos mogelijk
o Maak er winst mee
- Verpakkingen
o Redenen voor verpakking
o De opbouw van verpakking in de logistieke keten
o Verpakkingstrends voor de toekomst
- Retourlogistiek als onderdeel van servicelogistiek
o Installatiemanagement
o Onderhoudsmanagement
o Retourlogistiek als service
- Circulaire economie in de supply chain
OEFENINGEN BIJ HET BOEK
,LOGISTIEK: LESNOTITIES + POWERPOINT + BOEK Vlaemynck Naomi
HOOFDSTUK 0: VAN LOGISTIEKE FLOW TOT SUPPLY CHAIN MANAGEMENT
Logistiek management versus supply chain management
Definitie logistiek management
Logistiek management is dat deel van supply chain management dat op een efficiënte en effectieve manier de
voorwaartse stromen, de opslag en de retourstromen van goederen van een individueel bedrijf plant, uitvoert en
controleert van de oorsprong tot aan de consument om zo de behoeften van de klanten te vervullen.
Concreet: de logistieke functie in een bedrijf zorgt ervoor dat de juiste goederen, in de juiste hoeveelheid en de juiste
kwaliteit op het juiste tijdstip, vergezeld van de juiste documenten, op de juiste plaats terecht komen voor een juiste
prijs. à managen en optimaliseren van de eigen logistieke flow in een organisatie
- Logistiek in enge zin: taken die betrekking hebben op goederenvervoer en de bijbehorende ondersteunende
diensten
- Logistiek in ruime zin: logistiek is tegenwoordig overal aanwezig
Efficiëntie: de manier waarop men het doel bereikt met zo weinig mogelijk kosten (bv. bachelor in 3 jaar)
Effectiviteit: of men het doel bereikt
Definitie supply chain management
Supply chain management (SCM), ook wel integraal ketenbeheer genoemd, is het principe waarbij door middel van het
beheersen en het optimaliseren van processen, coördinatie en samenwerking met leveranciers, tussenpersonen en
afnemers een betere functionaliteit van de keten (en elke schakel binnen die keten) ontstaat.
à focus op wat zich buiten de muren van het eigen bedrijf afspeelt
Integraal ketenbeheer
• Integraal: de verschillende opeenvolgende acties en actoren worden met elkaar verbonden en als een geheel
behandeld.
• Keten: het is de ketting van informatie-, geld- en goederenstromen.
• Beheer: het is niet puur operationeel, er zijn ook beleids- en strategische aspecten aan verbonden.
Logistiek vs. Supply chain management
Logistiek management: Supply chain management of integraal ketenbeheer:
Managen en optimaliseren van de eigen logistieke flow in Overstijgt de operaties van een bedrijf en probeert de
een organisatie. gehele keten van grondstof tot eindconsument te beheren
MA RKT-
De logistieke flow: 3 stromen die interageren VRA A G
- Goederenstroom
- Geldstroom HOOFDSTUK 3:
- informatiestroom VOORRA A DBEHEER
LEVERA NCIERS HOOFDSTUK 4: HOOFDSTUK 5: HOOFDSTUK 6: KLA NTEN
INKOOP PRODUCTIE DISTRIBUTIE
HOOFDSTUK 7:
RETOURLOGISTIEK
,LOGISTIEK: LESNOTITIES + POWERPOINT + BOEK Vlaemynck Naomi
De samenhang tussen supply chain
management en logistiek management
Examenvraag: logistiek is breder dan supply
chain management: Fout, het is omgekeerd
Ketenomkering binnen de supply chain management
Van supply management naar demand management = van push naar pull
- Van goedkope producten in grote identieke series in de hoop dat deze gekocht zullen worden die men duwt
richting de consument = push
- Naar toespelen op specifieke behoeften van kleine groepen of zelfs individuele klanten, die een order door de
logistieke keten trekken = pull
Voorbeeld: vroeger was het gangbaar om een standaard fruitsap te kopen in de supermarkt, tegenwoordiger zijn
juice kraampjes waar je zelf je sapje kan samenstellen met -exotisch- fruit gangbaar
,LOGISTIEK: LESNOTITIES + POWERPOINT + BOEK Vlaemynck Naomi
HOOFDSTUK 1: GESCHIEDENIS VAN DE LOGISTIEK EN HET BELANG VOOR DE ECONOMIE
Geschiedenis
Case North Sea Port = fusie tussen verschillende havens in Nederland en de haven van Gent. Is een mooi voorbeeld
van hoe samenwerking en schaalvergroting kunnen zorgen voor de nodige synergieën en slagkracht qua marktpositie
en innovatie.
Logistiek doorheen de geschiedenis
- Egypte:
o bouwen van de piramides vereist bouwmaterialen, aanvoer hiervan
- Romeinen:
o eersten die logistiek als een aparte entiteit beschouwden
o effiënte bezorging van provisie aan soldaten via heirbanen, zodat deze zich konden focussen op hun
hoofdtaak = vechten
- Middeleeuwen:
o het gebruik van huurlingen, die vaak van broodheer wisseleden vereistte logistiek in de zin van voeden,
trainen, onderhouden
o transport ter zee met schepen die voedsel moesten bewaren
- Napoleon:
o organiseerde zijn leger als een machine bv. troepen snel verplaatsen, afbreken en opstellen
o la guerre nourit la guerre: plunderen op een georganiseerde wijze
§ maréchaux de logis: regelde mogelijkheden om de troepen te laten overnachten in steden
- Moderne tijd
o het voeden van de soldaten tijdens de wereldoorlogen
o blitzkrieg: razendsnelle opmars van Hitler door georganiseerde communicatie
o mijnbouw, staalindustrie, spoorlijnen
o opkomst van de container: op een uniforme manier producten vervoeren
o fax, drones etc. snel en goedkoop communiceren
Nadeel: slecht voor de ecologische voetafdruk. De logistieke sector heeft een groot aandeel in de uitstoot van CO2.
Elke vervoersvorm genereert externe kosten zoals slijtage, uitstoot etc. Tegenwoordig hechten echter meer bedrijven
belang aan duurzaamheid.
Economisch belang van de logistiek
België heeft een goede ligging, wat zorgt voor een significant voordeel als locatie voor logistieke activiteiten. Hierdoor
scoren ze hoog op de LPI of Logistics Performance Index, wat een jaarlijke ranking is door de Wereldbank. De cruciale
elementen hiervan zijn:
- Douane
- Infrastructuur
- Internationale zendingen
- Beschikbaarheid logistieke competenties
- Tracking&tracing
- Tijdigheid
De laatste jaren is België van 3 naar 7 gezakt. Zo zijn er verschillende uitdagingen die het logistieke speelveld wijzigen:
fusiegroepen leiden tot kleine groepen dominante spelers, spelers uit het oosten winnen aan belang etc. wat leidde tot,
globalisering, ketenomkering etc.
Vlaams-Nederlandse gouden delta:
de havens van Vlaanderen en Nederland zijn het ideale distributiecentra. Deze maken gebruik van
- VAL: value added logistics
- VAS: value added services; tijdens transport- en opslagproces wordt waarde toegevoegd bv. Handleidingen in
de juiste taal toevoegen
- Postponed manufacturing; laatste bewerking die producten nog moeten ondergaan bv. inbouwen airco in een
auto
,LOGISTIEK: LESNOTITIES + POWERPOINT + BOEK Vlaemynck Naomi
De blue banana binnen Europa: regio in Europa waar de koopkracht zich concentreert
- Hoge bevolkingsdichtheid
- Hoge productiviteit en consumptie
- Goed politiek klimaat
- Mensen zijn kapitaalkrachtig
Bijvoorbeeld Nike kiest Laakdal als uitvalsbasis voor Europees distributiecentrum.
We zien echter dat de blue banana opschuift naar Oost-Europa, wegens de
toenemende welvaart in de nieuwe EU-lidstaten. Dit leidt tot een gelijklopende
toename van de koopkracht. De toegang tot de kern van de Europese
consumentenmarkt stijgt hierdoor iets in kostprijs vanwege de lange afstand.
- Lagere arbeidskosten
- E-commerce in Westen gemiste kans door wet op nachtarbeid
de beste plaats als bedrijf is Poznan, Polen:
grote markttoegankelijkheid aan lage
kosten
Logistiek en de toekomst
Innoveren: introduceren van vernieuwingen die nuttig zijn. Hierdoor ontstaan er compleet nieuwe industrieën, wat
belangrijk is voor de economische groei
- Productinnovatie: uitvinden van een nieuw product
- Procesinnovatie: een product wordt gebruikt om de logistieke processen veel vlotter te laten verlopen bv.
container
E-business
Elektronisch zakendoen is iets waar veel bedrijven zich mee bezig houden. Ze vragen zich af hoe een e-business
toegevoegde waarde kan creëren bv. door gebruik van een webshop.
- Business-to-business
- Business-to-consumer
Definitie e-business
Toepassing van nieuwe technologieën die de waardeketens tussen bedrijven en consumenten en bedrijven
onderling verbindt en transparant maakt, zodat de service verbetert, kosten dalen en nieuwe marktkanalen geopend
kunnen worden
EDI-technologie: electronic data interchange zorgt ervoor dat bedrijven op een elektronische manier kunnen
communiceren. Zo kunnen bedrijven bijvoorbeeld facturen uitwisselen. Deze software vertaalt EDI-berichten naar een
bruikbaar formaat.
Hoewel wereldwijd verspreid kiezen meer mensen voor API-technologie: application program interfaces, waar
softwareprogramma’s onderling communiceren. Hierbij hoef je niets meer te ‘vertalen’.
,LOGISTIEK: LESNOTITIES + POWERPOINT + BOEK Vlaemynck Naomi
Definitie e-commerce
Nadruk ligt p marketing en het kopen en verkopen via internet à onderdeel van e-business
Betreft alle handelingen in presales, sales en aftersales die op een elektronische wijze worden uitgevoerd
Logistieke operaties achter e-commerce: e-logistics of e-fulfilment: juiste levering van producten op de juiste plaats en in
de juiste hoeveelheid
We zien een disruptie: een evolutie die een hele sector overhoop gooit. Bv. de lancering van de eerste smartphone
Digitale transformatie en informatie
Definitie digitale transformatie
Diepgaande en versnellende transformatie van zakelijke activiteiten, processen, competenties en bedrijfsmodellen
om de wijzigingen en opportuniteiten die worden veroorzaakt door digitale technologieën en hun impact op de
maatschappij te kunnen aanwenden op een strategische manier.
Bv. 3D-printing, AR
IoT: internet of things, tijdelijk verbinden van apparaten met het internet om gegevens uit te wisselen
bv. slimme koelkast
ML: machine learning
bv. men kan de vraag voorspellen door inzicht te krijgen in de correlatie tussen verkoopcijfers van een winkel
gekoppeld aan historische weergegevens en lokale gebeurtenissen in de regio
AI: artificial intelligence:
bv. mogelijkheid om een volledig geautomatiseerd systeem te maken dat beslist over de dagelijkse levering die
naar een bepaalde winkel verzonden wordt
AR: augmented reality:
bv. augmented warehouse dat een livebeeld van de werkelijkheid in het magazijn gebruikt waaraan de
computer informatie toevoegt om het voorraadbeheer erop af te stemmen
Blockchain? Een blok informatie wordt aan een soort ketting vastgehangen en dit kan niet worden gewijzigd. Er zijn
derde partijen die verifiëren als de informatie wel klopt
Technologische innovatie
Definitie technologische innovatie
Heeft betrekking op het totaal vernieuwen of sterk verbeteren van producten of diensten als de processen waarmee
producten en diensten worden voortgebracht
- Drones die pakjes zullen leveren
- Automatisatie terminals in de havens
- Zelfrijdende voertuigen die pakjes leveren ALEES
, LOGISTIEK: LESNOTITIES + POWERPOINT + BOEK Vlaemynck Naomi
Duurzaamheid en circulaire economie
Definitie duurzaamheid door de VN
Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die voldoet aan de behoeften van het heden zonder het vermogen van de
toekomstige generaties om in hun eigen behoeften te voorzien in gevaar te brengen
2000: 8 millenium development goals werden geformuleerd = MDG’S
2016: 17 sustainable development goals werden geformuleerd = SDG’s die aflopen in 2030
Duurzaam ondernemen is een businessvariant van duurzame
ontwikkeling. Duurzaamheid in organisaties wordt aangeduid met
de 5P’s (oorspronkelijk 3):
- People
- Planet
- (Profit)
- Prosperity
- Peace
- Partnerships
Hoe kan de logistieke keten bijdragen tot de diverse aspecten van duurzaamheid?
- Transportsector en aanverwante industrieën zijn op zoek naar milieuvriendelijke alternatieven voor fossiele
brandstoffen
- De niet te onderschatten impact van verkeer: toename files(structureel), onderhoudswegenwerken,
infrastructuurwerken en beperkte infrastructuur. Bedrijven kijken richting een modal shift bv. vervangen van
vervoer over de baan door binnenvaart en spoor.
o Men discussieert om de Ijzeren Rijn te heropenen = spoorlijn Antwerpen – Duitsland
o De nieuwe zijderoute = vervoer van en naar China via treinen
- Horizontale samenwerking tussen bedrijven bv. Callebaut en Tony Chocolonely om slavenarbeid tegen te gaan
in het begin van hun keten
- Aandacht voor sociale dumping en sociale arbeidsomstandigheden
- Cradle-to-cradle: afval is voedsel, producten moeten zo ontwikkeld worden dat ze aan het einde van hun
levenduur voedsel vormen voor nieuwe producten
o C2C is een beschermde titel die niet door iedereen kan gebruikt worden
o De grondstof gaat steeds terug naar de leverancier en die wordt omgzet in nieuwe producten
- Circulaire economie
o Niet alle grondstoffen moeten onmiddellijk bij de leverancier terugkomen