Orthopedagogiek hoofdstuk 3
Personen met een fysieke beperking
1 Geschiedenis
Het nieuwe denken: de weg naar inclusie
Geografische, historische, culturele en
economische factoren à spelen rol hoe de
samenleving kijkt naar personen met een
fysieke beperking.
Oudheid
Voorchristelijke gemeenschappen in het
huidige Europa à kinderen met aangeboren (lichamelijke) beperking gedood of uitgestoten.
UITZONDERING: oude Indië, Oude Egypte en Bantoegemeenschappen à mensen met een
beperking werden behandeld als vriendelijk en soms als bovennatuurlijke persoon.
Europese geschiedenis à fysieke beperking = lafhartigheid, wraakzucht en achterbaksheid.
Fysieke beperking werd gezien als tegenpool van de lichamelijk schone, sterke en morele
edele mens + werd beschouwd als een ongunstig voorteken.
Pater familias à wettelijk recht én staatsplicht om pasgeboren kind met beperking te
doden.
Middeleeuwen
Beperking = teken van de duivel, vloek van God à brandstapel.
Soms werden mensen met een beperking ingeschakeld als narren aan het hof (uitlachen).
Verlichting à iedere mens kan door opvoeding en/of onderwijs tot rede en zelfstandigheid
gebracht worden.
John Locke & Jean-Jacques Rousseau à verantwoordelijk voor de wending in de ‘zorg’ voor
personen met een beperking.
,Eind 18de, begin 19de eeuw
Pestalozzi: goed onderwijs is een basisrecht voor ieder kind, arm of rijk, met of zonder
beperking.
ð Onderwijs moet aangepast worden aan de specifieke noden en karakter van elk kind.
Fröbel: onderwijs en opvoeding moeten zo vroeg mogelijk starten voor elk kind.
ð i.p.v. formele leren belang van creativiteit en spontaneïteit.
Die eerste inspanningen werden tenietgedaan door materialisme en naturalisme tijdens de
industriële revolutie.
Ø Toenemende industrialisatie in het Westen à extreem slechte werkomstandigheden
Ø Arbeidsongevallen, lichamelijke schade en vroege invaliditeit
Johan Nepomuk von Kurz à eerste ‘pedagogische technische liefdadigheidsinstituut voor
arme kreupele kinderen’.
ð Kinderen werden voorbereid op het leven en werken in de fabriek.
Vanaf 1850 à verspreiding rond heel Europa van dit soort religieus-caritatieve
zorginstellingen (caritas catholica).
Zusters van Liefde à weeshuis en kostschool in Wetteren = eerste Belgische instelling voor
personen met een motorische beperking.
Eerste deel van de 20ste eeuw
Groeiende aandacht voor ‘preventie’ van werkongevallen en voor ambulante zorg.
Medische vooruitgang à extra belangstelling voor deze personen als (medische) afwijkingen
die interessant waren voor onderzoek en experimenten.
Opkomst evolutietheorie Darwin + sociaal darwinisme à zorgen dat personen met een
beperking als ‘afwijkend’ en ‘minder’ beschouwd werden.
ð “De onderdrukking van de zwaksten is dan evolutionair te rechtvaardigen als het
recht van de sterkste” à zwarte pagina in de westerse geschiedenis.
1939 à start ‘Aktion T4’: eugenetisch programma in nazi-Duitsland op basis van
‘genadedoding’ en verplichte sterilisatie.
Doel: genetische zuiverheid van het Germaanse volk behouden door ‘misvormde’ of
‘gehandicapte’ mensen systematisch te vermoorden.
Kinderen met een fysieke beperkingen à gescheiden van ouders, naar speciale ziekenhuizen
Kenteken: zwarte driehoek op kleren genaaird.
Publieke weerstand leidde het proces tot vertraging, maar niet tot een stop.
, Door de wereldoorlogen à stroomversnelling waar de zorg in de 20ste eeuw terecht kwam.
ð Diepe naoorlogse afschuw beïnvloedde sterk de morele code en de publieke opinie.
ð Sociale reclassering van oorlogsinvaliden en slachtoffers van arbeidsongevallen.
ð Voorlopers van het Vlaams Agentschap voor Personen met ee handicap.
Vanaf jaren ’60: opkomst voor mensenrechten
- Disability rights movement: personen met (vooral fysieke) beperkingen
organiseerden zich in burgerrechtenbewegingen om politieke actie te voeren voor
gelijke rechten, meer inspraak en participatie voor personen met een beperking.
- Mensenrechtenverdrag à recht op onderwijs zonder discriminatie en op basis van
gelijke kansen door middel van inclusief onderwijssteem op alle niveaus en
voorzieningen voor leven lang leren.
- ‘Participatie’ en ‘inclusie’ beïnvloeden nationaal en internationaal het beleid en de
wetgeving à onstaan streven om personen met een fysieke beperking dezelfde
rechten en mogelijkheden te geven als personen zonder beperking.
VN-verdrag, rechten van personen met een handicap (2006)
M-decreet: moedigde ouders aan om hun kind zoveel mogelijk naar een reguliere school te
sturen in de buurt waar hun kind de nodige ondersteuning met ‘redelijke aanpassingen’ zou
krijgen.
Decreet Leersteun vervangt M-decreet.
ð Meer toezien op de haalbaarheid en financiering van ondersteuning in het reguliere
onderwijs.
ð Waarde van het buitengewoon onderwijs wordt extra onderstreept.
ð Kinderen met een fysieke (neuromotore) beperking hebben nood aan extensieve
ondersteuning die het beste georganiseerd kan worden in specifieke settings waarbij
er multidisciplinaire expertise aanwezig is om comfort en veiligheid te garanderen.
Kiezen voor inclusief onderwijs in Vlaanderen
à geen evidentie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper norahdecouvreur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.