Orthopedagogie hoofdstuk 4
Personen met een visuele beperking
1: Geschiedenis
Historische beeldvorming à ‘blinde bedelaar’: persoon is sterk sociaal en economisch
a5ankelijk van anderen en hierdoor vaak in slechte omstandigheden en armoede lee7.
In globale Zuiden => ¾ van de blinden lee7 daar
v 18de eeuw: verlichCng à groei van bewustzijn dat blinde personen tot meer in staat zijn,
indien ze de juiste ondersteuning krijgen.
Ø Blinden werden tentoongesteld op kermissen als bezienswaardigheden
Ø Valen.n Haüy = belangrijke pionier
• RichHe blindenschool op
• Na Haüy: overal ter wereld blindenscholen opgericht
v Louis Braille
Ø Kwam terecht in het insCtuut van Haüy
Ø Na zijn studie werd hij leraar
Ø Eerste ontwerp van een tacCel lees- en schrijfsysteem dat bestond uit 6 puntjes
• Goed voelbaar
Ø 1829: braille ontwikkeld tot een volledig bruikbare methode
v Eerste versie brailleschriA à geen succes
- Pedagogen vonden het geen goed idee dat blinde mensen een eigen, arbitrair schri7
zouden gebruiken dat geen enkel verband vertoont met het ziendealfabet.
- 1854 è braille officieel ingevoerd en erkend in Frankrijk
• InternaConaal Congres voor de Verbetering van het Lot van Blinden en
Doofstommen à goedkeuring braillesysteem en gebruik ervan.
• Braille = bruikbaar voor alle talen en schri7elijke codes.
• Later achtpuntbraille
Na ona5ankelijkheid van België à start blindeninsCtuten in ons land
Ø Ook onderdak voor volwassenen met een audiCeve beperking
Ø 1835: Broeders à insCtuut voor dove en blinde jongeren in Brussel
Aanbod blindenscholen en -insCtuten à verdere uitbreiding in verschillende provincies
- Bestuur à in handen van religieuzen, maar invloed nam geleidelijk af.
- 1970: buitengewoon onderwijs aan leerlingen met een visuele beperking à type 6
Tot begin 20ste eeuw: blinden vaak aangewezen op hun familie
- Blinde kinderen kregen onderwijs, maar iniCaCeven voor volwassenen waren beperkt
,è Opkomst Brailleliga en Licht en Liefde brachten verandering
1. Focus op het beschikbaar maken van lectuur in braille en audiodiscripCe
2. Ondersteunen van professionele mogelijkheden
Doorheen de jaren à groei van organisaCes tot veelzijdige netwerken waarin blinden,
slechtzienden, professionele hulpverleners en vrijwilligers samenwerken om de
ondersteuning en dienstverlening te professionaliseren.
- Ijveren naar meer toegankelijkheid bij het beleid
- Ontwikkelen iniCaCeven rond sensibilisering bij het brede publiek
Laatste decennia à evolu.e naar meer integra.e en inclusie in de samenleving van
personen met een visuele beperking
Ø Opkomst technologie = belangrijke rol
• Technologische hulpmiddelen (computers, smartphones, apps, …) openen
vele deuren + zorgen ervoor dat inclusie in regulier onderwijs beter mogelijk
wordt.
Ø Naast residenCële woonvormen en dagcentra à meer ambulante diensten (mobiel)
2: Begrippenkader
Begrip ‘visuele beperking’ = conCnuüm van normaal ziend tot niets ziend
- Daartussen allerlei gradaCes
Oogartsen, orthopCsten, WHO en VAPH à maken gebruik van medische definiCes om de
handicap te kunnen erkennen en de ernst ervan te bepalen.
ð Orthopedagogische prakCjken: funcConele definiCes + gebruik ICF-model
2.1 Medische defini.es
Tradi.onele opvaDngen
Verschillende categorieën van visuele beperking worden bepaald a.d.h.v. 2 criteria voor
visuele waarneming:
1. Gezichtsscherpte
2. Gezichtsveld
Gezichtsscherpte (wazig zicht)
Ø Kleinste details die iemand nog kan onderscheiden
Ø Personen herkennen lukt niet, enkel van dichtbij
Ø Vermogen om 2 dingen die in elkaar buurt liggen te onderscheiden
• Normaal zicht = 10/10
• 5/10 = alles van twee keer zo dicht moeten bekijken om het helder te zien
• 1/10 = Cen keer dichterbij staan om het scherp te zien
Ø Bij zeer lage visus geen getalswaarde à ‘het kunnen zien van handbewegingen’
Ø Misvorming, onscherp beeld
Ø Wegvallen van details en contrast
, Gezichtsveld
Ø = het totale gebied dat overzien kan worden als de persoon met het hoofd en ogen
sClstaat.
Ø Alleen met centrale deel van het netvlies, de gele vlek à scherp zicht (= centrale
gezichtsveld)
Ø Rest van het netvlies, perifere gezichtsveld à onscherp zicht
v Tunnelzicht of kokerzicht
- Zijdelings gezichtsverlies
- Geen overzicht
- Verplaatsingsproblemen
- Vertraagd leestempo
v Verlies centraal gezichtsveld
- Verlies detail
- Verlies dieptezicht
- Moeite met herkennen van gezichten
- Moeite met verplaatsingen
v Vlekkenzicht
- Stukken in het gezichtsveld vallen weg
- Soms verschillend van dag tot dag
- Verplaatsingsmoeilijkheden
- Moeite met lezen
VAPH: 3 categorieën van visuele verstoring
1. Ma.g slechtziend
• Gezichtsscherpte met brilcorrecCe: 3/10 – 1/10
• Gezichtsveld: 20° rond het centrale fixaCepunt of minder
2. Erns.g slechtziend
• Gezichtsscherpte met brilcorrecCe: 1/10 – 1/20
• Gezichtsveld: 20° rond het centrale fixaCepunt of minder
3. Blind
• Gezichtsscherpte met brilcorrecCe: 1/20 of minder
• Gezichtsveld: 10° rond het fixaCepunt of minder
Ontwikkelingen in de (medische) diagnos.ek
Verschillende funcCes te onderscheiden in het zien (4)
§ Oogbewegingen of oculomotorische funcCes
Lage visuele funcCes
§ Visuele sensorische funcCes
§ Begrijpen van visuele informaCe (visuele perceptueel-cogniCeve funcCes) Hoge visuele
§ Visuomotorische funcCes = toepassen van visuele informaCe in het handelen funcCes
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper norahdecouvreur. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.