Orthopedagogie hoofdstuk 8
Personen met gedrags- en emotionele problemen
1 Geschiedenis
Joden: homo creatura
Grieken: homo humanus à mensen opvoeden naar schoonheid en netbaarheid.
Romeinen: non scolae sed vitae discimus à “we voeden niet op voor het schone, maar voor
het leven”.
Middeleeuwen: Katholieke Christelijke opvoeding in kloosters en volksscholen
Humanisme: J.L. Vives à voorloper van de ontwikkeling van de OCMW’s en openbare stand.
Zorgde voor rechten voor mensen met een beperking. Zijn denken werd gekenmerkt door
concrete ervaringen.
§ Contrareformatie: V. De Paul
§ Katholieke zorg voor armen: les dames et les filles de charité.
§ J.J. Rousseau: vrije en natuurlijke ontplooiing. Mense worden slechter naarmate ze
meer in aanraking komen met de cultuur en de samenleving.
§ J. Pestalozzi: zelf in het leven staan, dingen doen met andere, etc à leidt tot
opvoeding.
§ J. Locke: lichamelijke opvoeding à onze ervaringen ontwikkelen tot wie we zijn.
19de eeuw à Franse revoltie
ð Godshuizen (na Franse revolutie): strenge discipline
Oliver Twist: economisch liberalisme
Réveil van de Kerk: Broeders en Zusters van Liefde
Karl Marx: dialectisch materialisme
20ste eeuw: orthopedagogische doorbraak
De norm van vandaag
Kinderrechtenverdrag:
- Recht op respect, zorg, familie …
- Zo dicht mogelijk bij de ouders opgroeien
- Recht om zich te hechten aan mensen
Decreet Rechtspositie van de minderjarige
- Kinderen in jeugdzorg: recht om zorg te aanvaarden, instemmen, probleeminzicht,
betrokken bij handelingsplan …
, Prestatiegericht
- Veel druk op de kinderen
- Etiketjes-/applausgeneratie
- Vanaf kleuterschool: nadruk op wat je niet kan, nadruk op zwaktes - remediëren,
ouders beslissen.
Veel verwachtingen naar relatievaardigheden
- Relatie met leerkracht, leeftijdsgenoten
- Hoe beter je aan verwachtingen voldoet, hoe meer kansen je krijgt
Orthopedagogiek: hoe relatie opbouwen met personen in als moeilijk ervaren
opvoedingssituaties?
ð Paradox: langs de ene kant hebben we veel aandacht voor kinderen met een
beperking. Anderzijds zijn er veel problemen die op de agenda blijven staan.
Veel druk bij ouders à “waarom heeft mijn kind zoveel moeite met ontwikkelen?”
Algemeen: hoe meer je aansluit bij de norm, hoe gemakkelijker het voor je is.
2 Terminologie
Internationaal: Emotional and Behavioral Disorders (EBD)
Nederlands taalgebied: gedrags- en emotionele problemen, gedrags- en emotionele
stoornissen (GES), deviant gedrag, maatschappelijk ongepast gedrag, emotioneel gestoord
gedrag, karakterstoornis, psychische handicap, neurotisch gedrag, etc.
ð Grote heterogeniteit!
ð De term die we gebruiken is belangrijk
2.1 Definities en classificatie
Gedragsprobleem = iemand die ongewenst gedrag vertoont dat vooral voor zijn/haar
omgeving storend is. Bv: driftbuien, woede aanvallen, pesten, …
Gedragsstoornis = ernstiger dan gedragsprobleem. De persoon is aanhouden negatief,
opstandig, vijandig en agressief zodat zijn/haar dagelijks functioneren erdoor wordt beperkt.
Verder onderscheidt:
- Klinisch-psychiatrische definities
- Empirische definities
- Meer orthopedagogische definities
- Beleidsdefinities