KOSTPRIJSBEREKENING,
KOSTENBELEID &
BUDGETTERING
2023
HOGent
,Zytha Somers
Hoofdstuk 1 p3
1. Inleiding
2. Probleemstellingen bij kostencalculaties:
uitgangsvoorbeeld
3. Begrip kostprijs
3.1 Definitie
De kostprijs is de som v/d kosten nodig voor het realiseren v/e bepaalde
prestatie. Waarbij we kosten definiëren als de in geldwaarde uitgedrukte offers
v/d ingezette productiemiddelen.
3.2 Bepaling v/d prestatie
Kostenobject = waarvan willen we de kostprijs berekenen? Bv. product, dienst,
productgroep
3.3 Bepaling v/d kostensoorten
a. Onderscheid tussen de kosten & uitgaven
Kosten die geen uitgaven zijn (niet-kaskosten):
Afschrijvingen
Waardeverminderingen
Voorzieningen
Materiaal verbruik uit een aanwezige beginvoorraad
Kosten die ook uitgaven zijn (kaskosten):
Personeelskosten
Onmiddellijk verbruikte diensten & diverse goederen (benzine, kantoor-
materiaal, water, elektriciteit, …)
Uitgaven die geen kosten zijn:
Aflossing v/e lening
Betaling v/e schuld aan een leverancier
Betaling v/d aankoop v/e gebouw, machine
1
,Zytha Somers
Opbrengsten die geen ontvangsten zijn (niet-kasopbrengsten):
Verkoop op krediet
Voorraadstijging gereed product, goederen in bewerking, bestellingen in
uitvoering
Opbrengsten die ook ontvangsten zijn (kasopbrengsten):
Contante verkoop
Ontvangsten die geen opbrengsten zijn:
Ontvangst v/e geleend bedrag (schuld aangaan)
Betaling door een klant
Ontvangen van nieuwe inbreng in contant
b. Samenstellende elementen v/d kostprijs
3 groepen: productiekosten, beheerskosten & verkoopkosten
Figuur 1.1 p8
Fabricagekosten Productiekosten Directe Grondstoffenverbruik
productiekosten Directe bezoldigingen
Indirecte Hulpstoffenverbruik
productiekosten Indirecte bezoldigingen
Afschrijvingen machines
Afschrijvingen
fabrieksgebouw
Huur & water fabriek
Verwarming fabriek
Verlichting fabriek
Verzekering, elektriciteit,
onderhoud fabriek
Bedrijfsbelasting
Rente op geïnvesteerd
vermogen
Beheerskosten Indirecte kosten Bezoldiging leiding
Bezoldiging administratie
Kantoorbenodigdheden
leiding & administratie
Verkoopkostprijs
Verkoopkosten Huur, water kantoor
Verwarming kantoor
Verlichting kantoor
Verzekering, elektriciteit,
onderhoud kantoor
Bedrijfsbelasting
Rente op geïnvesteerd
vermogen
Specifieke Directe kosten Commissieloon
Verpakkingskosten
verkoopkosten gereed product
Indirecte kosten Bezoldiging verkopers,
magazijnpersoneel
Huur, water magazijn
Verlichting magazijn
Kantoorbenodigdheden
verkoop
Onderhoud vrachtwagens
Vervoerskosten
Reclamekosten
Reis- en verblijfskosten
vertegenwoordigers
Kredietverzekering
Huur showroom
Afschrijving magazijn
Afschrijving vrachtwagens
verkeersbelasting
Rente op geïnvesteerd
vermogen
2
, Zytha Somers
3.4 Waardering v/d kosten
a. Werkelijke versus toelaatbare kosten
b. Kostprijscalcutaltie op basis v/d werkelijke kosten
(historische kostprijscalculatie)
Bv. kostprijs van ons product vorig jaar was €…
Werkelijk, historische of nagecalculeerde kostprijs
c. Kostprijscalcutaltie op basis v/d toelaatbare kosten
(standaardkostprijscalculatie)
Bv. kostprijs van ons product volgende maand zal €… zijn
Toelaatbare, standaard of voorgecalculeerde kostprijs
4. Vaste & variabele kosten
4.1 Definities
Variabele kosten = kosten die afhankelijk zijn v/d bedrijfsdrukte
(productievolume). Hoe meer we produceren, hoe meer kosten we hebben
Vaste kosten = kosten die in hun totaliteit constant blijven bij een wijzigende
productievolume. Als we nu 9.000, 10.000 of 11.000 stuks maken, de
afschrijvingen v/h fabrieksgebouw blijven hetzelfde.
Semi-variabele of semi-vaste kosten = Bv. energiekosten, een vaste
aansluitingskost, maar ook een variabel gedeelte dat toeneemt naarmate het
productvolume stijgt
4.2 Grafische voorstelling
Figuur 1.2
4.3 Gevolgen voor de standaardkostprijs
3