FINANCIEEL MANAGEMENT
3e bachelor Handelswetenschappen 2018-2019
Prof. R. Aernoudt
Samenvatting aan de hand van lesnotities, slides
en handboek Financieel Management Toegepast 2019 (derde editie)
LEFEVERE JOYCE
, INHOUDSOPGAVE
Hoofdstuk 1: Financieringslandschap................................................................................................................................................ 1
1.1. “Welk geld zoek ik?” (niet alleen hoeveel) – Not all the money is the same ......................................................... 1
Vijf financieringsbronnen .......................................................................................................................................................... 1
1.2. Het ondernemerslandschap: “Not all companies are the same” .......................................................................... 2
Typologie van de ondernemingen ............................................................................................................................................. 2
Financieringsproblematiek ................................................................................................................................................... 3
1.3. Kredietcultuur ..................................................................................................................................................... 3
Vertrouwensratio ...................................................................................................................................................................... 3
Vertrouwenskloof ...................................................................................................................................................................... 4
Bankentrouw ............................................................................................................................................................................. 4
Kredietweigering: geen exacte wetenschap .............................................................................................................................. 5
Marktfalen ................................................................................................................................................................................ 5
Type geld = f(aard van onderneming, ontwikkelingfase) .......................................................................................................... 6
Calimero syndroom ................................................................................................................................................................... 6
1.4. Bankenlandschap ................................................................................................................................................ 7
Uitdagingen voor banken .......................................................................................................................................................... 7
1- Globalisatie van economie ........................................................................................................................................... 7
2- Toenemende fragmentatie van het Europees bankenlandschap ................................................................................. 7
3- Impact van informatietechnologie ............................................................................................................................... 8
4- Bazel-akkoorden ........................................................................................................................................................... 8
België: van staatsmonopolie tot staatsinterventie.................................................................................................................... 8
Fluctuerende concentratiegraad ............................................................................................................................................... 9
1.5. Het landschap van risicokapitaal ......................................................................................................................... 9
Dodenvalleien .......................................................................................................................................................................... 10
Extra: Financiële wereld en gender .................................................................................................................................... 11
Hoofdstuk 2: Financieel management - basisconcepten ................................................................................................................ 12
2.1. Financieel management: concept ...................................................................................................................... 12
Definities ................................................................................................................................................................................. 12
Belang ..................................................................................................................................................................................... 13
Vier functies van financieel management ............................................................................................................................... 13
2.2. Financieel beheersinstrument ........................................................................................................................... 14
Eigenschappen van een dashboard ......................................................................................................................................... 14
Balansstructuur: .................................................................................................................................................................. 15
2.2.3. Analyse van het passief van de onderneming ............................................................................................................... 15
Structuur passief ................................................................................................................................................................. 15
Ratio’s passief ..................................................................................................................................................................... 16
2.2.4. Analyse van het actief van de onderneming ................................................................................................................. 17
Structuur van het actief ...................................................................................................................................................... 17
Ratio’s ................................................................................................................................................................................. 18
2.2.5. Verbanden tussen actief en passief, en de resultaten ................................................................................................... 18
Het bedrijfskaptaal ............................................................................................................................................................. 18
De rotatiesnelheden ........................................................................................................................................................... 22
2.2.6. De thesaurie .................................................................................................................................................................. 23
Coëfficiënt van bedrijfskapitaal .......................................................................................................................................... 24
behoefte aan bedrijfskapitaal ............................................................................................................................................. 24
2.2.7. Rendabiliteitscoëfficiënten ............................................................................................................................................ 24
Resultaten en omzet ........................................................................................................................................................... 24
Resultaten en het totaal van de activa ............................................................................................................................... 25
Resultaten en de toegevoegde waarde .............................................................................................................................. 27
FINANCIEEL MANAGEMENT 2019 1
, Resultaten en de eigen middelen ....................................................................................................................................... 28
2.2.8. Falingspredicitiemodellen ............................................................................................................................................. 29
1- Rendabiliteit en liquiditeit .......................................................................................................................................... 29
2- De alarmpeilen ........................................................................................................................................................... 30
3- Model van Altman ...................................................................................................................................................... 30
4- Model de van National Bank van België ..................................................................................................................... 30
5- Multivariabele benadering ......................................................................................................................................... 31
2.2.9 Het Dashboard ............................................................................................................................................................... 32
2.3. Financieel management in de enge zin .............................................................................................................. 32
2.3.1. De optimale kapitaalstructuur ............................................................................................................................... 32
1- Target adjustment-theorie ......................................................................................................................................... 32
2- Agency-model ............................................................................................................................................................. 33
3- Pecking-order-theorie................................................................................................................................................. 34
Empirisch onderzoek .......................................................................................................................................................... 34
2.3.2. Miller-Modigliani en het interestbelastingschild ................................................................................................... 34
2.3.3. Miller-Modigliani: notionele interest ..................................................................................................................... 38
Concreet voorbeeld ............................................................................................................................................................ 39
Een bestaande vennootschap (p.62) .................................................................................................................................. 40
Een nieuwe vennootschap (p63) ........................................................................................................................................ 40
2.3.4. Financieel plan ....................................................................................................................................................... 41
2.3.5. Case 2: Kredietdossiers BV Lakatos (p66) .............................................................................................................. 42
2.4. Financieel management in de ruime zin ............................................................................................................. 42
2.4.1. Masterbudget en -plan .......................................................................................................................................... 43
2.4.2. Kasplanning ........................................................................................................................................................... 44
2.4.3. Investeringsanalyse ............................................................................................................................................... 45
2.4.4. Case 3: Investeringscase 3: NV Hermès ................................................................................................................. 46
2.4.5. Evaluatiemethodes ................................................................................................................................................ 47
1. Boekhoudkundig rendement (BHR) ............................................................................................................................ 47
2. Terugverdienperiode/payback-methode TVP ............................................................................................................ 48
3. Interne rendementsgraad/internal rate of return IRG/IRR ........................................................................................ 48
4. Nettocontantwaarde NCW ......................................................................................................................................... 50
5. Winstgevendheidsindex / Profitability index (PI) ....................................................................................................... 51
Enkele bemerkingen ........................................................................................................................................................... 52
2.4.6. Investeringsanalyse met financieringsaspecten .................................................................................................... 54
2.4.7. Dividendpolitiek ..................................................................................................................................................... 55
2.4.7.1. Relatie dividenduitkering en waarde................................................................................................................. 55
2.4.7.2. Dividendpolitiek in de praktijk........................................................................................................................... 55
2.4.8. Beheer van bedrijfskapitaal ................................................................................................................................... 56
2.5. Nabeschouwingen/Randbemerkingen: wie zijn de ‘andere’............................................................................... 57
2.5.1. Satisfying behaviour – managerial revolution ....................................................................................................... 57
2.5.2. Stakeholders value ................................................................................................................................................. 58
2.5.3. Human resources ................................................................................................................................................... 59
2.5.4. Naar een sociaal-ethisch dashboard? .................................................................................................................... 59
2.5.5. De ESG-score .......................................................................................................................................................... 59
Impact van ESG score.......................................................................................................................................................... 60
Hoofdstuk 3: Waardering van de onderneming .............................................................................................................................. 62
3.1. Belang van de waardering van de onderneming ................................................................................................ 62
3.2. Traditionele benadering .................................................................................................................................... 62
3.2.1. Orgnanisch groeipatroon ....................................................................................................................................... 63
3.2.2. Case 4: Waardebepaling: BV Spillaert en zoon (p.111) .......................................................................................... 64
3.2.3. Waardebepaling .................................................................................................................................................... 64
1. Het gecorrigeerd eigen vermogen (GNV) ................................................................................................................... 64
2. DCF (discounted cashflow) methode (RW = rendementswaarde) ............................................................................. 66
3. De “objectieve” waarde .............................................................................................................................................. 67
4. De comparables .......................................................................................................................................................... 68
FINANCIEEL MANAGEMENT 2019 2
, 5. De overeengekomen waarde ..................................................................................................................................... 69
3.3. De waardering bij anorganische benadering ...................................................................................................... 70
3.3.1. Anorganische groei ................................................................................................................................................ 70
1. Comparables ............................................................................................................................................................... 72
2. Optiebenadering ......................................................................................................................................................... 72
3. De residuele waarde (uitgestelde DCF-methode of VC methode) ............................................................................. 73
3.3.2. Over theorie en realiteit ......................................................................................................................................... 78
Hoofdstuk 4: Kredietfinanciering: kredieten en risico’s................................................................................................................... 79
4.1. Hoeveel EV/VV: de optimale kapitaalstructuur .................................................................................................. 79
Tandwiel en hefboom (gearing and leverage) ........................................................................................................................ 80
Illiquiditeitsrisico ..................................................................................................................................................................... 80
4.2. De kredietbehoefte: samenstelling VV (KT versus LT) ........................................................................................ 81
Strategie A: riskaverter-strategie ............................................................................................................................................ 82
Strategie B: hedger.................................................................................................................................................................. 82
Strategie C: veiligheidsmarge .................................................................................................................................................. 83
Afweging/trade-off: rendabiliteit & (il)liquiditeit .................................................................................................................... 83
4.3. Welke kredietvormen? ...................................................................................................................................... 84
1) De leveranciers als kredietgever (HB 4.3) ................................................................................................................... 85
Kredietbeleid van leveranciers ........................................................................................................................................... 85
2) Bankkredieten KT ........................................................................................................................................................ 93
3) Bankkredieten LT ...................................................................................................................................................... 102
4.4. (Welke) waarborgen ........................................................................................................................................ 110
4.5. De overheidswaarborg (boek 4.7) .................................................................................................................... 115
4.6. Werking en gebruiken van kredieten en waarborgen....................................................................................... 118
4.7. Risicoanalyse ................................................................................................................................................... 119
Risicoanalyse: financiële elementen ...................................................................................................................................... 119
Risicoanalyse: niet-financiële elementen .............................................................................................................................. 120
Risicoanalyse: Model ............................................................................................................................................................. 120
4.8. Kredietweigering en marktfalen (extra slides) ................................................................................................. 120
Kredietweigering ................................................................................................................................................................... 120
Marktfalen ............................................................................................................................................................................ 121
4.9. Extra oefeningen uit PPT ................................................................................................................................. 121
Hoofdstuk 5: Mezzanine ................................................................................................................................................................ 122
5.1. Een onderbenutte financieringsvorm? ............................................................................................................. 122
5.2. Mezzanine: hybride financieringsvorm ............................................................................................................ 122
Mezzanine: tussen kredietfinanciering en risicokapitaal ...................................................................................................... 124
Type investeerder .................................................................................................................................................................. 124
5.3. Kenmerken van mezzanine .............................................................................................................................. 125
5.4. Belang van mezzanine ..................................................................................................................................... 126
Bedrijven met expansieplannen of overname ....................................................................................................................... 126
Familiebedrijven ............................................................................................................................................................... 126
Sterk groeiende bedrijven ................................................................................................................................................ 126
Voorwaarden van de investeerder ................................................................................................................................... 127
Management buy-outs (MBO’s) en leverage MBO’s ........................................................................................................ 127
Onderschrijvers van mezzaninefinancieringen ................................................................................................................. 129
5.5. De groei van mezzaninefinanciering ................................................................................................................ 130
Voor- en nadelen van mezzaninefinanciering ....................................................................................................................... 130
Hoofdstuk 6: Formeel risicokapitaal .............................................................................................................................................. 131
Not all money is the same - Inleiding ............................................................................................................................... 132
6.1. Concept ........................................................................................................................................................... 133
FINANCIEEL MANAGEMENT 2019 3
, Vergelijking van kredieten en risicokapitaalfinanciering ...................................................................................................... 135
Elementen van risicokapitaal ................................................................................................................................................ 136
Zaaikapitaalfondssen, early stage-fondsen en development fondsen ............................................................................. 136
Exit .................................................................................................................................................................................... 136
Risicokapitaal en externe controle ................................................................................................................................... 137
6.2. Investee en investeerder ................................................................................................................................. 137
6.2.1. Investeerderscriteria: Wat wenst een risicokapitalist? ........................................................................................ 137
Criteria waaraan het bedrijf moet voldoen ...................................................................................................................... 138
6.2.2. Groeipotentieel .................................................................................................................................................... 140
6.2.3. Investeringsrijpheid.............................................................................................................................................. 142
6.3. Due diligence ................................................................................................................................................... 143
6.4. Werking en financieringsbronnen .................................................................................................................... 143
Werking van een investeringsfonds ...................................................................................................................................... 145
6.5. Het agentschapsprobleem/agency problem en de carried interest .................................................................. 146
6.6. De aandeelhoudersovereenkomst ................................................................................................................... 147
6.6.1. Enkele algemene clausules .................................................................................................................................. 147
6.6.2. Bepalingen met betrekking tot de Raad Van Bestuur .......................................................................................... 147
6.6.3. Clausules die het risico beperken na de instap .................................................................................................... 148
6.6.3.1. Beperking van het risico voor de investeerder na de instap ........................................................................... 148
6.6.3.2. Beperking van het risico voor de ondernemer na de instap ........................................................................... 149
6.7. Risicokapitaal voor overnamefinanciering ....................................................................................................... 150
Opvolging binnen de familie.................................................................................................................................................. 150
Opvolging door derden.......................................................................................................................................................... 150
MBO via LMBO ...................................................................................................................................................................... 151
6.8. Corporate venturing ........................................................................................................................................ 152
6.9. Risicokapitaal, ook voor starters? .................................................................................................................... 154
Vraag en aanbod aspecten ................................................................................................................................................... 156
Kant van het aanbod ......................................................................................................................................................... 157
Kant van de vraag ............................................................................................................................................................. 157
Algemeen .......................................................................................................................................................................... 157
Conclusie ............................................................................................................................................................................... 158
Conclusie inzake formeel RC .................................................................................................................................................. 159
6.10. Risicokapitaal en de overheid .......................................................................................................................... 159
6.10.1. De Amerikaanse benadering: SBIC-programma .................................................................................................. 160
6.10.2. De Europese benadering ...................................................................................................................................... 163
6.10.3. DE Vlaamse benadering ....................................................................................................................................... 163
6.11. Case 6: Risicokapitaal en mezzanine: NV Watchyou (p. 240 ev. (2019)) ........................................................... 164
6.12. Extra uit les: missie en verwachtingen van risicokapitalist ............................................................................... 165
Missie: wat wenst een risicokapitalist? ................................................................................................................................. 165
Wat biedt een risicokapitalist? .............................................................................................................................................. 165
Voor de investering........................................................................................................................................................... 165
Tijdens de investering ....................................................................................................................................................... 165
Na de investering .............................................................................................................................................................. 165
6.13. Extra uit les: oefeningen .................................................................................................................................. 166
Oefening 1 ............................................................................................................................................................................. 166
Oefening 2 ............................................................................................................................................................................. 168
Hoofdstuk 7: Informeel risicokapitaal – Business Angels BA ........................................................................................................ 169
7.1. Business Angel: concept .................................................................................................................................. 169
Waar komt het concept vandaan? ........................................................................................................................................ 169
Wat zijn Business angels nu precies? Who are they? – Twaalf karakteristieken ................................................................. 171
What do they want? – Karakteristieken dat BA proberen te bereiken/Are seeking.............................................................. 172
7.2. Typologie van de business angels .................................................................................................................... 173
7.3. Business angels: belang, facts and figures ........................................................................................................ 175
1. Financieringsaspect .................................................................................................................................................. 175
2. Managementaspect .................................................................................................................................................. 175
FINANCIEEL MANAGEMENT 2019 4
, 3. Adressenboekje ......................................................................................................................................................... 175
Kanttekening bij BA ............................................................................................................................................................... 176
Schatting van aantal BA: USA versus EU ............................................................................................................................... 176
7.4. Informeel (BA) ó Formeel (VC) ....................................................................................................................... 176
7.4.1. Formele en informele perceptie ........................................................................................................................... 177
7.4.2. Formele versus informele investeerderscriteria ................................................................................................... 179
7.4.3. Exitmogelijkheden................................................................................................................................................ 179
7.4.4. Formele en informele return ................................................................................................................................ 180
7.4.5. De economische crisis en zaai-investeringen ....................................................................................................... 181
EXTRA uit ppt: The two equity gaps ...................................................................................................................................... 182
7.5. Business Angels-netwerken: The BANs & the BAAs .......................................................................................... 182
7.5.1. Doel van het netwerk ........................................................................................................................................... 184
7.5.2. Methodes voor het samenbrengen van vraag en aanbod ................................................................................... 186
7.5.3. Toegevoegde waarde voor de ondernemer ......................................................................................................... 187
7.5.4. Toegevoegde waarde voor de business angel ..................................................................................................... 188
Geen agency problem in BAN ................................................................................................................................................ 189
7.5.5. Screeningproces ................................................................................................................................................... 190
7.5.6. verschillende types netwerken ............................................................................................................................. 190
7.5.7. Business angels-netwerken in België en Nederland ............................................................................................. 191
The BANs: efficient tools?...................................................................................................................................................... 192
7.6. Business angels en de overheid ....................................................................................................................... 193
7.7. Het investeringsproces .................................................................................................................................... 195
Van idee tot businessplan ..................................................................................................................................................... 195
De presentatie ....................................................................................................................................................................... 195
The (exciting) life of a business angel: wat doet een BA? ..................................................................................................... 198
7.8. Case 7: Business angels: NV Teambuilding ....................................................................................................... 198
Conclusie 198
LES: Oefening naar aanleiding van BA-VC ........................................................................................................................ 199
Hoofdstuk 8: Lovemoney and crowdfunding................................................................................................................................. 200
8.1. Concept ........................................................................................................................................................... 200
8.2. Werking........................................................................................................................................................... 201
8.3. Lovemoney versus business angels .................................................................................................................. 202
8.4. Buurtfondsen .................................................................................................................................................. 203
8.4.1. Hui 会 (Azië) als model......................................................................................................................................... 203
8.4.2. Buurtfondsen ....................................................................................................................................................... 204
8.5. Lovemoney + internet = crowdfunding ............................................................................................................ 205
8.5.1. Crowdfunding: een succesverhaal ....................................................................................................................... 206
8.5.2. Crowdfunding-platformen ................................................................................................................................... 207
8.5.3. Diverse crowdfunding-modellen .......................................................................................................................... 208
8.5.4. Voor- en nadelen van crowdfunding .................................................................................................................... 209
8.5.5. Regulering ............................................................................................................................................................ 209
8.5.6. Crowdfunding in België ........................................................................................................................................ 210
Bekende voorbeelden van crowdfunding ......................................................................................................................... 212
8.6. Lovemoney stimuleren .................................................................................................................................... 212
8.6.1. Tanta Agaath ....................................................................................................................................................... 212
8.6.2. Winwinlening ....................................................................................................................................................... 215
8.7. Case 8: Lovemoney: Bloemenzaak Paulien ....................................................................................................... 218
8.8. Conclusie ......................................................................................................................................................... 218
Voorbeeldvragen ............................................................................................................................................................................... A
Hoofdstuk 1 & 2 (Hoorcollege 2) .......................................................................................................................................... A
Hoofdstuk 3 & 4 (Hoorcollege 29/03/2019) ......................................................................................................................... C
FINANCIEEL MANAGEMENT 2019 5
, Inleiding
Deze samenvatting werd geschreven aan de hand van lesnotities, slides en het boek “Financieel Management
Toegepast’ (Aernoudt, Financieel Management Toegepast, 2019).
Daarnaast gaf Prof. R. Aernoudt mij de toestemming om deze samenvatting te verkopen.
Verder hoofdstukken volgen nog!
Dit symbool betekent belangrijk vanuit de les of eerdere examenvraag (niet limitatief).
BIBLIOGRAFIE
Hoorcollege & lesnotities: Aernoudt, R. (sd).
Aernoudt, R. (2019). Financieel Management Toegepast.
Examen:
- 1/3 oefeningen en cases
- 2/3 theorie
Overzicht
1. Financieel management: basisconcepten
2. FM en investeringsanalyse
3. Hoeveel is mijn onderneming waard?
4. Kredieten en risicoanalyse
5. Waarborgen en formeel risicokapitaal
6. Informeel RC (crowdfunding, lovemoney, BA)
7. Beurs en beursnotering
8. Bazel & wrap-up
Overzicht van veel gebruikte afkortingen
AH Aandeelhouder(s)
BA Business Angels
BK Bedrijfskapitaal
EV Eigen vermogen
FFF Friends, Family and Fools
RK Risicokapitaal
SE Schuldeiser(s)
VA Vast activa
VC Venture capital
VL.A/VLA Vlottend activa
VV Vreemd vermogen
VVKT Vreemd vermogen korte termijn
VVLT Vreemd vermogen lange termijn
FINANCIEEL MANAGEMENT 2019 6
,Hoofdstuk 1: Financieringslandschap
Financiering is een spel van vraag en aanbod.
Vraag: binnen de ondernemingen is er een grote diversiteit, ze hebben niet allemaal dezelfde
financieringsbehoeften
ó Aanbod: divers (bank ≠ risicokapitaalfonds)
à Inzicht in ondernemingsbehoefte en verschillende aanbieders is essentieel.
1.1. “WELK GELD ZOEK IK?” (NIET ALLEEN HOEVEEL) – NOT ALL THE MONEY IS THE SAME
Een BEHOEFTE AAN FINANCIERING bestaat niet enkel uit een hoeveelheid geld, maar heeft ook te maken met de vorm,
termijnen en modaliteiten van de financiering.
VIJF FINANCIERINGSBRONNEN
VIJF FINANCIERINGSBRONNEN Voordelen Nadelen
FRIENDS, FAMILY & FOOLS - Gemakkelijk te vinden - Beperkte toegevoegde waarde
(Dom geld) - Geduldig - Beperkte fondsen (monkey money –
60% van de ondernemingen heel kleine bedragen)
wordt hiermee opgericht
SUBSIDIES/PUBLIEKE FONDSEN - Gratis - Bureaucratisch (regelneverij)
(zeer dom geld) - Geduldig - Traag
- Moeilijk te localiseren
BANKEN - Relatief goedkoop - Onvoorspelbaar (zwarte doos)
(dom geld) - Behoorlijk snel = ze gaan snel zien als er iets mis blijkt
à Meeste ondernemingen te gaan
financiëren zich via kredieten - Garanties noodzakelijk (woning of
wagens als pand)
- Ongeduldig
BUSINESS ANGELS - Snel - Fondsen beperkt – value %
(slim geld) - Onbureaucratisch - Onsystematische investeringspolitiek
= private mensen met veel geld, - Begrijpen business - Agenda niet altijd voorzienbaar (niet
die investeren in bedrijven altijd duidelijk wat ze willen begrijpen)
FORMEEL RISCOKAPITAAL - Voldoende fondsen - Relatief traag
(slim geld) - Toegevoegde waarde - Hoge verwachtingen – value %
à zullen zich moeien met makkelijk te bepalen - Moeilijk te bekomen (1/100)
business (worden immer mede- - Duidelijke agenda (willen - Exitdriven
eigenaar) geld verdienen)
Dom geld = je krijgt fondsen, maar geen ondersteuning
Bv Bank: je krijgt geld, maar je moet dat ook terugbetalen, zonder advies etc. (goedkoop: afhankelijk van
interest)
Zeer dom geld = subsidies gaan je niet helpen, slim want het is gratis, maar het is zeer bureaucratisch (traag,
volledige procedure),…
Slim geld = je krijgt fondsen EN advies
è HET GAAT NIET OVER HOEVEEL GELD, MAAR OVER WELK TYPE GELD!
De meeste instrumenten van eigenvermogensfinancierings richten zich op bedrijven in een bepaalde levensfase of
in een bepaalde sector. Kredieten daarentegen richten zich op bestaande ondernemingen of naar kleine starters
met een voorkeur voor de traditionele sector.
FINANCIEEL MANAGEMENT 2019 1
, Figuur: verband tussen financieringsbronnen en stadium van de investering
1.2. HET ONDERNEMERSLANDSCHAP: “NOT ALL COMPANIES ARE THE SAME”
à Ieder bedrijf heft een andere financiële behoefte! Weten welk type bedrijf het is!
TYPOLOGIE VAN DE ONDERNEMINGEN
ZES TYPES ONDERNEMINGEN Financiële Actoren Commentaar
noden
MUIZEN EN KMOS (85%) Relatief Banken Terugbetalings-
= kleine bedrijven met weinig/beperkt groeipotentieel beperkt Subsidies capaciteit
Bakkerij, …) Crowdfunding (TBC)
Lovemoney Garanties
OLIFANTEN(1%) Nee – zeer Spelen zelf bankier P2P
=heel groot, hebben veel geld (werkgelegenheid) (te) liquide (zoeken zelf om te
(Apple, Philips, …) investeren
ZOMBIES (10%) Overlevings- Banken (behoud van Operationele
= bedrijven die reeds 3 jaar niet in staat zijn om kredieten bestaande winst < fin.
interest te betalen, maken niet voldoende winst om bankkredieten, solide lasten
interest te kunnen betalen (bestaan > 10 jaar) waarborgen)
à hoe komt het dat die het nog financieel houden? Subsidies
Door banken – hebben openstaande kredieten
GAZELLES (4%) Risico- Risicokapitaal "Happy few"
= snelgroeiende bedrijven met mooie rendabiliteit die kapitaal Fondsen
80% van de Europese
altijd op zoek zijn naar fondsen (hebben geld nodig, BA (business angels)
werkgelegenheid
enorme behoefte) Beursnotering
à Zorgen voor groei van economie en
werkgelegenheid
UNICORNS (0 %) – 1 in België (Colibra) Scale-up Scale-up funds (venture Scale-up gap
= bedrijf dat na 1 jaar 1 miljard dollar waard is, heeft money kapitaal)
enorme financiële behoefte, altijd op zoek naar Corporate venture
fondsen. (snelle winst!) Beursnotering
ZEBRA’S LT-denken Familie fondsen ESG score
= niet zwart-wit denken, ondernemen is zowel het ipv KT Duurzame PPP: people,
nastreven van winst als een sociale winstbejag financieringsvormen planet, profit
verantwoordelijkheid, het is zwart EN wit
Banks are ‘monkey’ business (mice) and ‘bad’ bank business.
FINANCIEEL MANAGEMENT 2019 2
, Men zou denken dat gezien de aanwezigheid van een veelvoud aan banken, de liquid financiële markten en
opkomst van alternatieve financieringstechnieken zoals crowdfunding, dat elk levensvatbaar project de
benodigde financiering zou kunnen vinden.
FINANCIERINGSPROBLEMATIEK
Toch blijkt dat TOEGANG TOT FINANCIERING nog steeds wordt beschouwd als een belangrijk obstakel, vooral bij de
opstart en groei van een onderneming, ook bij ondernemingen met sterk groeipotentieel.
Er zijn drie obstakels (uit enquête bij top 500 snelst groeiende bedrijven in Europa) die VERDERE GROEI BELEMMEREN:
1- Niveau van fiscaliteit
2- Bureaucratie van publieke diensten
3- Gebrek aan financiële middelen
Deze komen ook terug bij 50 000 kleine en middelgrote bedrijven. Het voornaamste probleem stelt zich in de
fiscale en parafiscale druk. Andere SIGNIFICANTE OBSTAKELS (7), waarvan er 3 betrekking hebben op financiering:
1- Gebrek aan financiële middelen
2- Kost van financiering
3- Gebrek aan eigen middelen
Een Vlaamse enquête wijst verder uit dat het VERKRIJGEN VAN EEN FINANCIERING een groot probleem is wegens het
gebrek aan waarborgen dat de ondernemingen kunnen bieden en de weinig kennis van KMO’s bij banken.
Een enquête door het Europees netwerk voor KMO-onderzoek maakt duidelijk dat startende en snelgroeiende
ondernemingen meer moeite hebben met het verkrijgen van financiële middelen. Beperkt groeiende bedrijven
hebben geen grote financieringsbehoefte waardoor deze niet vaak geconfronteerd worden met het
financieringsprobleem.
1.3. KREDIETCULTUUR
Banken blijven, ondanks de negatieve perceptie (te duur, eisen te veel waarborgen, nemen weinig risico’s,…) de
meest geliefde financieringsvorm. Ze zijn dan ook de grootste externe financiers.
Ze worden verkozen omdat:
1- Relatief goedkoop, in vergelijking met risicokapitaal
2- Mengen zich niet of zelden in bedrijfsbeleid (voor zover de overeengekomen vervaldagen gerespecteerd
worden)
3- Geen eisen betreffende beheerraad of EV
4- Gemakkelijker toegankelijker, dan andere financieringsvormen
In België overtreft het bedrag van uitstaande kredieten 300 maal het bedrag uitstaand risicokapitaal.
50% van de Europese KMO’s heeft een bankenkrediet: meestal een investeringskrediet, straigt loan of kaskrediet.
VERTROUWENSRATIO
Banken zijn minder veeleisend bij kortetermijnkredieten (inzake waarborgen en heel wat commerciële operaties
zijn SELFSECURING) dan bij langetermijnkredieten. Daarom is het ook moeilijk voor Europese ondernemingen om
langetermijnkredieten aan te trekken.
langetermijnkredieten
VERTROUWENSRATIO =
totale kredieten
FINANCIEEL MANAGEMENT 2019 3
