Samenvatting
Samenvatting- strafrecht
- Vak
- Strafrecht
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Een samenvatting van de lesnotities en het boek.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 204 pagina's
Voorbeeld 4 van de 204 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
StrafrechtI. Inleiding tot de studie van het strafrecht
Men heeft regels om naast elkaar te leven -> dit kunnen morele regels zijn (vb
regels van ouders geleerd en staan niet in strafwb) maar er zijn ook rechtsregels
(deze zijn afdwingbaar)
Recht is afdwingbaar -> een rechtsregel is maar afdwingbaar wanneer de
overtreding ervan gesactioneerd kan worden
Er zijn hiervoor verschillende sancties mogelijk :
Vb een burgerlijke sanctie : je rijd tegen iemand zijn auto en steekt een briefje
onder de ruit en krijgt het factuur opgestuurd voor de schade
Vb administratieve sanctie : een gasboete
Strafsancties of straffen zullen pas opgelegd worden als rechtsregels die der
mate fundamenteel zijn voor het leven in een gemeenschap worden
geschonden -> men zal dit enkel gebruiken als laatste redmiddel
Het strafrecht beschermd de fundamentele waarden = rechtsgoederen
Klassieke rechtsgoederen zijn de mens en zijn eigendom (vb je mag mensen niet
slaan, je mag zijn goederen niet stelen,…)
Wat het strafrecht beschermd is niet statisch het varieert in tijd en ruimte ->
het is dynamisch en past zich aan aan de samenleving
Buiten het strafrecht zijn er bijzondere wetten die andere rechtsgoederen
beschermen (vb dierenbescherming, milieu,…)
- 3 kernbegrippen van het strafrecht
In elke gemeenschap bestaan er misdrijven en sancties -> deze maken het
positief recht uit
Maar men spreekt ook over de dader
->misdrijven, sancties en daders
- Het strafrecht doet 2 dingen
1 : het omschrijft wat een misdrijf is (wat je niet mag of moet doen)
Meestal een verbodsbepaling en soms een gebodsbepaling
2 : regels die je moet toepassen om de straf op te leggen aan de persoon die
het misdrijf is begaan (vb je loopt elke avond in dezelfde straat op hetzelfde uur
om te kijken wanneer er licht brand in de woning -> voor de
voorbereidingshandelingen kan je in BE niet veroordeeld worden maar in ND
wel)
, - Soorten strafrecht
Porsitief strafr = het fungeerende strafr hoe het nu van kracht is
Filosofisch strafr -> hier zijn ze opzoek naar de verantwoording van het recht op
straffen
Wijgerig strafr -> men is hier gericht op onderzoek van de rationele en mordele
funderingen van het recht vn de gemeenschap om te straffen
Men maakt hier meestal een onderscheid tssn 2 stromingen :
1 : absolute stroming -> het recht om te straffen vloeit voort uit het feit dat een
misdrijf is gepleegd
Er is een schuld van de gemeenschap die moet worden verreffend
Dit is repressief
2 : relatieve stroming -> men ziet de straf hier om andere misdrijven te
voorkomen
Straffen zodat er niet meer gestraft zou moeten worden
Dit is preventief
Het strafr bevat zowel elementen van de absolute stroming als de relatieve
stroming
Bij de absolute stroming wordt er niet aan verjaring gedaan (vb schending van
intl r is onverjaarbaar, seksuele misdrijven t.a.v minderjarige is onverjaarbaar)
II. 3 Kenmerken van het strafrecht
1. Strafrecht is publiekrecht
Bij het plegen van het misdrijf ontstaat er een verticale verhouding tussen de
dader en de gemeenschap
Vb er is afgesporken dat je mensen niet mag slaan -> als je wel iemand slaagt
dan wordt de regel verbroken waar de gemeenschap belang aan hecht
de gemeenschap houdt zich het recht voor die dader te straffen (want de ‘hele
gemeeschap lijd eronder)
het recht om te straffen wordt overgedragen aan staatsorganen -> het
openbaar ministerie/ procureur des konings vertegenwoordigd de
gemeenschap
,soms ontstaat er een horizontale verhouding tssn de dader en het slachtoffer ->
het is geen wezenlijk kenmerk van het strafr voor 3 redenen
a : er is niet altijd een slachtoffer of soms is het slachtoffer niet identificeerbaar
b : we hebben het slachtoffer zijn initiatief niet nodig om het strafr in werking
te doen treden -> die strafrecht procedure wordt door het openbaar
ministerie/pdk opgestrart
UITZ : bij klachtmisdrijven zal zonder de klacht van een slachtoffer de pdk geen
procedure kunnen opstarten
C : het slachtoffer kan ook zelf een vordering instellen als het OM/pdk het niet
doet -> men zal naar de onderzoeksrechter hiervoor gaan
Het slachtoffer kan niet de straf vorderen dit zal de pdk doen MAAR het
slachtoffer kan wel schadevergoeding vorderen
2. Het strafrecht is legaal recht (een wettenrecht)
Geen feit is strafbaar dan uit kracht van een daaraan voorafgaande wettelijke
strafbepaling = legaliteit van de incriminatie (art. 12 2e lid Gw)
Geen straf kan worden opgelegd indien deze niet voorafgaand op een gedraging
werd gesteld door de wetgever = legaliteit van de straf (art. 14 Gw)
➔ Man kan niet vervolgd worden voor gedragingen die op het ogenblik dat
men ze stelde geen misdrijf uitmaakten alsook dat men niet veroordeeld
kan worden tot straffen die op het ogenblik van het plegen van het
misdrijf daarop niet gesteld waren
3. Strafrecht is een sanctierecht
In het strafr treedt het publiek belang op de voorgrond -> strafrechtelijke
sancties/straffen zijn leedtoevoegend
De straf is leedtoevoegend als -> de situatie van de dader vóór het plegen van
het misdrijf beter is dan de situatie van de dader na het ondergaan van de straf
Men gaat ervan uit dat een redelijke mens zich weerhoudt van het plegen van
midrijven
III. 3 kernbegrippen van het strafrecht
De misdrijven en de sancties zijn de traditionele kernbegrippen van het strafr
en ernaast heeft men ook aandacht voor de dader
1. Misdrijven
Misdrijven = de gedragingen waarop de wet een straf stelt -> de overtreding
van de strafwet maakt dus een misdrijf uit
Er zijn misdrijven ontstaan buiten het strafrecht = bijzondere strafwetten
, Comitie delicten : het is een strafbaarfeit omdat je iets doet (wat niet mag)
Vb stelen, slaan,…
Onmissie delicten : het is een strafbaarfeit omdat je niets doet
Schade of krenking delicten : er is schade door het plegen van het misdrijf
Vb bij het stelen is er een slachtoffer dus er is schade
Gevarenzetting delicten : iets is strafbaar om te voorkomen dat er schade zou
komen
Vb 140 rijden is strafbaar ookal is er nog geen schade -> dat is om schade te
voorkomen
2. Strafrechtelijke sancties of straffen
Straffen = de door de wet vastgelegde reacties op de schending van de
strafrechtelijke normen
Strafrechtelijke sancties zijn leed toevoegend maar een straf kan nog andere
functies hebben
Men gaat uit van een redelijke mens in het strafr -> als die kiest voor het kwaad
zal deze gestraft worden
MAAR sommige wezens zijn niet redelijk vb minderjarigen of geesteszieken
Hiervoor heeft men maatregelen -> deze zijn niet leed toevoegend
Voor minderjarigen zijn het beschermings maatregelen (educatieve finaliteit) en
voor de geesteszieken is er een curatieve finaliteit
Men heeft ook nieuwe straffen toegevoegd die voor de reïntegratie van de
dader dienen (vb werkstraffen)
De rechter heeft ook een aantal straf modaliteiten gekregen (vb een straf
uitspreken met uistel, het veroordelen opschorten,…)
3. De dader
De dader = diegene die de straf zal ondergaan
De straffen worden geïndividualiseerd en afgestemd op de persoonlijkheid van
de dader -> zowel op het niveau van de oplegging (vb keuze tssn gevangenis of
geldboete) als op niveau van de uitvoering (vb met uitstel)
➔ Dit doet men omdat de ene dader steelt uit wintsbelag (omdat die lui is)
en de andere dader steelt omdat die zijn gezin wil onderhouden
Men kan niet alleen natuurlijke personen straffen maar ook venootschappen ->
men zal hiervoor wel de begrippen (daderschap en schuld) moeten aanpassen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EmmaRose18. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,66. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen