Dit document bevat mijn samenvatting van het OPO Leerstoornissen: dyslexie en dysorthografie (R. Vandevoorde) uit de opleiding logopedie aan Vives Hogeschool. Deze samenvatting werd gemaakt op basis van de syllabus en eigen notities uit de les in het academiejaar . Onderdelen: leren en leerprobleme...
Samenvatting - Leerstoornissen: dyslexie en dysorthografie
Hoofdstuk 1: leren en leerproblemen
2.1 Leren
Resultaat van een dubbel proces
o Proces van verwerving in verschillende stadia
o Proces van verwerking is fasegebonden
Leren staat steeds in functie van de mogelijkheid om ervaringen te kunnen opdoen, waarbij
de Individuele mogelijkheden van ieder persoon en e omgeving een belangrijke rol spelen.
Leren gebeurt erg verscheiden in…
o Ruime zin: Westerse mens bouwt andere kennis op dan Aboriginal.
o Enge zin: ieder individu beschikt over een andere opgebouwde kennis.
2.2 Leerproblemen
Leerproblemen = problemen die personen ondervinden bij het aanleren van allerlei
cognitieve schoolse vaardigheden (lezen, spellen en rekenen).
o Primaire leerproblemen = leerstoornissen: manifesteren zich in het leren van die
schoolse vaardigheden, er is geen duidelijke aanwijsbare oorzaak buiten en binnen
het kind. (vb. dyslexie, dysorthografie en dyscalculie)
o Secundaire problemen: gevolg van omstandigheden buiten het leren van die
vaardigheden zelf (vb. Corona)
Omgeving van het kind
Algemene mogelijkheden van het individu zelf (handicap, stoornis,
emotioneel probleem)
2.3 Samenvatting leerstoornissen: schema (actief + passief kennen)
Actief: kunnen opstellen/tekenen Passief: kunnen uitleggen
Pagina 1 van 26
,Samenvatting - Leerstoornissen: dyslexie en dysorthografie
Hoofdstuk 2: Geschiedenis van het begrip dyslexie
2.1 Dyslexie als woordblindheid: Hinshelwood
Berlin (precieze geboortedatum onbekend)
o Dyslexie is van meet af aan beschouwd als één van de leerstoornissen. Begrip
‘dyslexie’ werd voor het eerst gebruikt als technische term in de afasieleer door
neuroloog Berlin.
Hinshelwoord (1895)
o In 1895 werd de omschrijving ‘wordblindness’ voor het eerst gebruikt door
Hinshelwood.
o Hij stelde vast dat de visuele perceptie van woordblinde kinderen niet
functioneerde als die van gewone kinderen, vooral als het ging om het lezen en
schrijven van letters en woorden.
o Deze term werd niet gezien als perifere blindheid, maar als een centrale,
corticale blindheid of agnosie met specifieke betrekking op lezen en schrijven van
woorden.
o De term werd later los gezien van het verschijnsel afasie en door sommige
verkeerd begrijpen.
o Congenital wordblindness: term die werd gelanceerd door Hinshelwoord omdat
er toen al zekerheid was over dat dyslexie erfelijk bepaald was of kon zijn.
2.2 Dyslexie als strephosymbolie: Samuel Orton
(Amerikaan) Samuel Orton (1925)
o Vatte de symptomen samen onder een algemene typering: gebrekkige
specialisatie van de linkerhemisfeer. Symptomen zijn nog steeds actueel en
herkenbaar.
o Verving de term woordblindheid door de term strephosymbolie (= omdraaien
van symbolen).
o Omkeringen: statische en dynamische
Statische omkeringen: spiegeling van letters (vb. b-d, ie-ei)
Dynamische omkeringen: verwisseling van de volgorde binnen een woord
(vb. beek keeb)
Uit later onderzoek bleek dat deze verschijnselen niet persé
samenhangen met dyslexie en niet voorkomen bij alle dyslectici, maar
dat ze ook voorkomen bij jonge kinderen die niet dyslectisch zijn.
Pagina 2 van 26
, Samenvatting - Leerstoornissen: dyslexie en dysorthografie
o Symptomen
Vertraging vd taalontwikkeling
Vertraging vd spraakontwikkeling (bleek later niet te kloppen)
Stotteren (bleek later niet te kloppen)
Ambidextriteit of linkshandigheid (komt vaker voor bij dyslectici)
Gewone visuele functie
Motorische onhandigheid = dyspraxie
Erfelijke factoren in de familie
Door de sekse beïnvloede erfelijkheid (meer dyslectische ♂ dan ♀)
Mogelijkheid om in spiegelschrift te lezen en/of te schrijven
Eventueel bestaan ve op zich staand probleem vd orthografie (=spelling)
Vellutino (1979)
o Onderzoek dat vertraagde/verstoorde taalontwikkeling als doorzaak van dyslexie
bevestigd.
Geschwind (1983)
o Anatomische asymmetrie als voorwaarde van het normale functioneren en
symmetrie als het dyslectische functioneren van de hersenen. (Dyslectici hebben
2 even grote hersenhelften, niet-dyslectici hebben dit niet: microscopisch
zichtbaar.)
Hallgren (1950)
o Conclusies over erfelijkheid
Er is een direct verband tussen spraakdefecten en dyslexie, iets meer en
sterker bij jongens dan bij meisjes.
Er is geen verband tussen dyslexie en linkshandigheid.
Het IQ van dyslectici kan op elk punt van de normaalverdeling liggen.
Er is geen verband tussen dyslexie en omgevingsfactoren.
Hiermee opletten want de omgeving speelt toch wel een rol!
Specifieke dyslexie komt bij 10% van de bevolking voor. De geslachts-
verschillen bij dyslectici komen overeen met de verdeling van de populatie.
Autosomaal dominant patroon: voor elk kind een kans van 50% om
dyslectisch te zijn als één ouder dyslectisch is en een kans van 75% als beide
ouders dyslectisch zijn.
2.3 Dyslexie als Specific Reading Disability : Rutter en Yule
Rutter en Yule (1973)
Onderwijspsychologische lijn
2.4 Dyslexie in de verschillende wetenschappelijke specialisaties
Momenteel bevinden we ons in de periode na Rutter en Yule. Deze periode wordt
gekenmerkt door een aantal ontwikkelingen:
o Ontwikkeling van de neuropsychologie
De specialisatie die zich in de relatie tussen hersenen en gedrag tot
voorwerp van onderzoek heft gesteld, heeft zich snel ontwikkeld en
verspreid. O.a. het opstellen van een op dyslexie gerichte testbatterij.
o Ontwikkeling van het opstellen van subtypen van dyslexie
Pagina 3 van 26
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellen9402. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,49. Je zit daarna nergens aan vast.
