Les 4: Ontwikkeling van geluid, kleur en
speciale effecten
Overzicht les 4
• Ontwikkeling geluidsfilm
• Vroege experimenten
• Standaardisering en vroege geluidsfilm
• Gevolgen van de komst van geluid
• Ontwikkeling kleurenfilm
• Vroege kleurenfilm
• Standaardisering
• De langzame conversie naar kleurenfilm
• Kleur: meer dan techniek
• Speciale effecten
• Mechanische speciale effecten
• Optische speciale effecten
• Belangrijkste soorten
Ontwikkeling geluidsfilm
Vroege experimenten met geluid
• Stille film is niet ‘stil’
• Geluidseffecten, bruitage, bonimenteur
• Cinemapaleizen: orkest, orgel, …
• Muzikale scores door componisten
• Japan: traditie van benshi-vertellers
Extra tekst
• Vroege experimenten sound-on-disc
• o.a. Dickson experiment 1894
• Kinetophone (Edison Company)
• Chronophone en Phonoscène: Leon Gaumont, Alice Guy
• Problemen: synchronisering, versterking, lengte
Standaardisering en geluid
• Technische ontwikkelingen zowel in VS als Europa, meestal overgekocht door Amerikaanse
bedrijven
• Lee de Forest
• Pionier sound-on-film (Phonofilm)
• Honderden korte geluidsfilms (1923-1927)
• Patent wordt later overgenomen door Western Electric
29
, • William Fox (Fox Film Corporation)
• Fox Movietone en newsreels met geluid
• Sam Warner (Warner Brothers)
• Vitaphone (sound on disc)
• Don Juan (1926, dir. Alan Crosland)
Eerste langspeelfilm met soundtrack en geluidseffecten, geen gesproken dialoog
• The Jazz Singer (1927, Alan Crosland)
Eerste ‘talkie’ (gesproken dialoog)
• The Jazz Singer (1927)
• Synchroon gesproken fragmenten en muziek
• Fragment 1
• Racistische beeldvorming (blackface)
• Commercieel succes van The Jazz Singer en sequels (o.a. The Singing Fool) overtuigde studio’s om
omschakeling naar geluidsfilm te versnellen
• Lights of New York (1928, Bryan Foy): duidelijk dat publiek voorkeur geeft aan geluidsfilm
• Studio’s tekenen voor Western Electric sound-on-film systeem
• Paramount, Loew’s, First National, United Artists, Universal, Columbia, Warner Bros.
• Tegen eind 1929: volledige conversie
• Financiering en kapitaal Wall Street: Morgan & Rockefeller
• 1930: internationale standaarden voor sound-on-film
Gevolgen van de komst van geluid
• Versterking van de industrie en concentratie
• Warner Bros en Fox grote winnaars
• Hollywood overleeft beurscrash en great depression (1929-1932)
• Standaardisering: impact op het filmformaat
• Audioband op kleine strip langs het beeld leidt tot aangepast
filmformaat: “academy ratio” (1932)
• Illustratie: Singing in the Rain (1952, Gene Kelly & Stanley
Donen) Fragment 2
• Impact op filmproductie en -inhoud:
• Technische uitdagingen voor productie en vertoning
• Film wordt (tijdelijk) weer statischer en functioneler
• Grotere macht voor dialoogschrijvers en acteurs
• Populariteit van musical
30