In deze samenvatting wordt er gebruik gemaakt van tekeningen en goed, uitgebreide uitleg. Er worden veel begrippen besproken zoals homeostase, thermoregulatie, regeling van de glucoseconcentratie in het bloed, bloeddrukregeling en regeling van de ademhaling.
ø Het
wisselt
materie
en
energie
uit
met
zijn
omgeving.
v Bij
een
eencellig
organisme
staat
de
cel
rechtstreeks
in
contact
met
de
omgeving.
Eencelligen
zijn
dan
ook
weinig
beschermd
tegen
veranderingen
die
in
die
omgeving
optreden.
v Wat
de
omgeving
betekent
voor
een
meercellig
dier
is
niet
zo
eenvoudig
te
definiëren.
Daarom
gebruiken
we
de
begrippen
uitwendig
en
inwendig
milieu.
Het
uitwendig
milieu
is
datgene
wat
zich
buiten
het
organisme
bevindt.
⇒ Dit
beperkt
zich
niet
alleen
tot
alles
wat
zich
buiten
het
lichaam
bevindt.
⇒ Verschillende
organen
in
ons
lichaam
bevatten
ook
uitwendig
milieu,
bv.
de
longen.
⇒ De
holtes
van
deze
organen
staan
namelijk
via
lichaamsopeningen
in
contact
met
de
buitenomgeving.
⇒ Via
die
openingen
is
er
een
rechtstreekse
uitwisseling
van
stoffen
met
de
buitenwereld
mogelijk.
Het
inwendig
milieu
wordt
gevormd
door
de
lichaamsvloeistoffen,
nl.
bloed,
weefselvocht
en
lymfe.
⇒ Het
bevindt
zich
tussen
de
lichaamscellen
en
wordt
daarom
ook
het
extracellulair
milieu
genoemd.
Naast
het
uitwendig
en
het
inwendig
milieu
onderscheiden
we
nog
het
intracellulair
milieu,
de
celinhoud
in
de
lichaamscellen.
Het
uitwendig
milieu
is
meestal
gekenmerkt
door
schommelingen
in
de
fysische
en
chemische
omstandigheden.
• Landdieren
en
waterdieren
kunnen
leven
in
een
omgeving
die
te
warm
of
te
koud
is
.
• Waterdieren
overleven
in
water
dat
minder
geconcentreerd
(zoet
water)
of
meer
geconcentreerd
(zeewater)
is
dan
de
eigen
lichaamsvloeistoffen.
Dieren
zijn
in
staat
om
de
omgevingsveranderingen
op
te
vangen,
zodat
de
cellen,
weefsels
en
organen
er
geen
nadelige
invloed
van
ondervinden.
De
stabiele
toestand
die
hierbij
wordt
nagestreefd
is
de
homeostase
2.
Het
begrip
homeostase
Het
begrip
'homeostase'
is
afgeleid
van
het
Grieks
en
betekent
letterlijk:
gelijke
toestand
(homoios
gelijk
stasis
toestand).
ø Homeostase
is
de
min
of
meer
stabiele
toestand
van
het
inwendig
milieu
(de
lichaamsvloeistoffen)
bij
dieren
en
mens.
In
ons
lichaam
geldt
dit
bijvoorbeeld
voor
de
volgende
variabele
factoren
of
parameters:
• de
inwendige
lichaamstemperatuur
• de
zuurgraad
van
het
bloedplasma
• de
glucoseconcentratie
in
het
bloed.
, 3.
Homeostatische
regelsystemen
Elk
homeostatisch
regelsysteem
bestaat
uit
drie
van
elkaar
afhankelijke
niveaus
die
sterk
met
elkaar
in
contact
staan:
v De
sensor
registreert
een
verandering
in
het
inwendig
milieu
en
stuurt
die
informatie
door
naar
het
controlecentrum
§ bv.
Thermoreceptoren
in
de
lederhuid
v Het
controlecentrum
ontvangt
en
verwerkt
informatie
en
geeft
die
informatie
door
aan
de
effector.
Controlecentra
werken
op
basis
van
setpoints
(instelpunten).
ø Dat
zijn
grenswaarden
waarbinnen
het
inwendig
milieu
stabiel
wordt
gehouden.
ø Zo
ligt
de
setpoint
voor
onze
lichaamstemperatuur
rond
37°C.
§ bv.
hypothalamus
v De
effector
reageert
op
de
informatie
van
het
controlecentrum
en
zorgt
voor
de
effectieve
aanpassing
van
de
verandering.
§ bv.
gladde
en
dwarsgestreepte
spieren
en
klieren
4.
Thermoregulatie
§ In
de
1ste
graad
heb
je
geleerd
dat
de
mens
een
warmbloedig
of
homeotherm
dier
is.
§ We
zijn
in
staat
een
vrij
constante
lichaamstemperatuur
te
bewaren,
ondanks
de
variaties
in
de
omgevingstemperatuur.
§ Hiervoor
wordt
de
warmte
die
vrijkomt
tijdens
de
celademhaling
gebruikt.
§ Ons
lichaam
heeft
niet
overal
dezelfde
temperatuur,
maar
meestal
hebben
we
het
over
een
lichaamstemperatuur
van
37
°C.
§ We
bedoelen
daarmee
de
kerntemperatuur
centraal
in
het
lichaam.
§ Ter
hoogte
van
de
huid
of
aan
de
ledematen
kun
je
andere
temperaturen
meten.
4.1
Stabiel
houden
van
de
kerntemperatuur
Thermoregulatie
is
een
homeostatisch
regelsysteem
dat
ervoor
zorgt
dat
de
kerntemperatuur
stabiel
blijift.
De
drie
verschillende
niveaus
zijn
duidelijk
herkenbaar:
Sensor
- Warmte-‐
en
koudereceptoren
in
de
lederhuid
registreren
de
omgevingstemperatuur,
zodat
het
lichaam
al
kan
reageren
voordat
de
inwendige
temperatuur
verandert.
- Inwendige
receptoren
in
de
dieper
liggende
weefsels
zorgen
ervoor
dat
een
effectieve
verandering
van
de
lichaamstemperatuur
wordt
bijgestuurd.
Controlecentrum
- Alle
informatie
wordt
verzameld
in
de
hypothalamus,
die
zelf
ook
verandering
in
de
inwendige
temperatuur
kan
waarnemen.
Effector
- Vanuit
de
hypothalamus
worden
impulsen
gestuurd
naar
de
bloedvaten
en
zweetklieren
in
de
huid
en
naar
de
spieren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jo027. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
