Volledige samenvatting (lesnotities + dia's+ boek) van het van Geschiedenis van de Internationale Politiek. Hiermee slaagde ik in eerste zittijd met een 15/20.
Geschiedenis van de internationale
politiek
Deel 1: De Weense orde
Samenwerking, geopolitieke stabiliteit en
antirevolutionaire restauratie
Hoofdstuk 1: Het jaar 1815 en de vestiging van de
Weense orde
September 1814: KORT SAMENGEVAT
- Vanuit heel Europa: diplomaten en prinsen zakken af naar Wenen (=
hoofdstad Habsburg)
o Bv. Tsaar Aleksandr I (Rusland)
o Bv. Koning Friedrich-Wilhelm III (Pruisen)
o Bv. Keizer Franz (Oostenrijk)
- Reden congres: de Europese aristocratie viert de vrede en restauratie na
23 jaar oorlog
- Alle belangrijke beslissingen werden genomen door een beperkte groep
van de 5 grootmachten
Voorgeschiedenis 18de eeuw
MACHTSEVENWICHT
- Stond centraal in het 18de-eeuwse denken
o Het machtsevenwicht in Europa moest worden bewaard voor de
eigen veiligheid
- GEEN ENKELE grootmacht mocht zo machtig worden dat ze de andere
mochten kon bedreigen
o Grootmachten op dat moment:
VK
Frankrijk
Pruisen
Rusland
Oostenrijk
o DUS men verwerpt het idee van ‘monarchie universelle’
1
, - Harde realiteit: dit machtsevenwicht geeft aanleiding tot oorlog, spanning,
conflicten, wisselende coalities, uitwisselen van territorium,…
o Voorbeeld: 3 Poolse delingen
Oude Polen (tot 1772): van Baltische Zee tot Zwarte Zee
3 Poolse delingen
Rusland, Oostenrijk en Pruisen verdelen stukken van
Polen onder elkaar tot er niets meer van overbleef
De geboorte van de Weense orde
Franse Revolutie en oorlogen
- Men wil de Franse monarchie omverwerpen
o Fase van Terreur
Frankrijk begint aan zijn expansie in 1792
o Revolutionaire en napoleonistische expansie vanaf 1999
Levée en masse (=dienstplicht) + vernieuwende strategie
zorgden ervoor dat Frankrijk zijn oorlogen won
Frankrijk = monarchie universelle
o Frankrijk was enorm uitgebreid
Spanje – Pruisen = vazalstaten
Resultaat: destabilisering
o Het machtsevenwicht werd VERBROKEN
o Er was een bedreiging van de positie en het leven van de vorsten en
adel in Europa
ENKEL Rusland en GB ontsnappen aan de controle van
Frankrijk
1812: Napoleon verliest tegen Russen
1813: Napoleon verliest in Leipzig van Pruisen,
Oostenrijk, Rusland en Zweden
Vazalstaten gaan afhaken van Napoleon + gaan zich
aansluiten bij GB en Frankrijk
Wenen is hier een reactie op
o Men wil een nieuwe veiligheidsarchitectuur van Europa uitbouwen
o Er moet weer een machtsevenwicht komen
= machtsevenwichtsdenken
Frankrijk moet ingedamd worden
2
, Ook vrees voor al te grote macht van Rusland
o Tegelijk: besef dat dat machtsevenwicht NIET vanzelf komt
Grootmachten moeten het organiseren
afspraken/samenwerking nodig om zo oorlog te vermijden
Intellectuele bronnen van de Weense regeling
1. Conservatief legitimisme
o Bv. Edmund Bruke
Bespiegeling over de revolutie in Frankrijk (1790)
Hij is TEGEN de Franse Revolutie
Conservatieve politieke visie + verwerping van revolutionair
geweld
Verandering moet er NIET komen door revolutie, maar
moet WEL organisch tot stand komen
o In overeenstemming met tradities, religie en
monarchie
o Principe van dynastieke legitimiteit
Soevereiniteit gaat uit van de koning
NIET van het volk
Als er een grondwet kwam gift van de koning aan zijn volk
GEEN uiting van de wil van het volk
2. (18de-eeuwse) Verlichting
o Ideeën van democratie, afschaffing lijfeigenschap, gelijkberechting
van Joden,… komen naar voor
3. Machtsevenwicht en vredesplannen
o Bv. Immanuel Kant
Zum Ewigen Frieden (1798)
Idee van ‘federatie’ van democratische staten
Samenwerking om vrede te bewaren
Zet zich af tegen rauw machtsevenwicht
Door machtsevenwicht: staten zijn in staat om
eigenbelang te overstijgen
Naar het Congres van Wenen
- Intens diplomatiek topoverleg
o Dit is NIEUW
o Vertegenwoordigers van de 5 grootmachten zijn maanden/jaren
samen tijdens de opmars naar Parijs en in Wenen
3
, Kennen elkaar dus goed! Creëert mogelijkheid van
onderling vertrouwen
- Transformatie: er komt besef tot noodzaak van samenwerking
o Schroeder: Transformation of European Politics
- Grootmachten krijgen een centrale rol
o Komen in Congres van Wenen
Het Congres van Wenen (1814-1815)
Congres van Wenen (dia 14-15) 5 belangrijke mensen
1. Metternich (van Oostenrijk)
2. Castlereagh (van GB)
3. Hardenberg (van Pruisen)
4. Alexander (van Rusland)
5. De Tayllerand (van Frankrijk)
Gaan de internationale politiek in Europa beheersen
Men is tolerant/matig t.o.v. Frankrijk
o Koning terug op troon
o Land is NIET ontmanteld
<-> Zoals Duitsland na WOII
Uitgangspunten congres van Wenen
- Gemeenschappelijk: restauratie
o Binnenlands: herstel van dynastieke legitimiteit
o Internationaal: herstel van machtsevenwicht
o Als de twee botsen: compensatie
- MAAR men weet dat men niet alles kan terugschroeven
o Bv. de Code Napoléon
o Bv. de territoriale regelingen in Duitsland
o Bv. de grondwetten in individuele staten
- Invloed van Verlichtingsdenken
o Men wil oorlog vermijden
Daarnaast: men is oorlogsmoe na Napoleon
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marieverhaege4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,86. Je zit daarna nergens aan vast.
