DEEL 1 WAT IS RECHT
HOOFDSTUK 1 HET RECHT ALS EEN GEHEEL VAN GEDRAGSREGELS
AFDELING 1 ENKELE DEFINITIES
1. Een universeel aanvaarde definitie van het recht bestaat niet
Landen West-Europa (FR, DUI !!) Eensgezindheid functie + inhoud
van begrip recht
2. Belgische auteurs hun definities:
- W. Delva: ‘een geheel van voorschriften (normen), opgelegd door
een bepaald maatschappelijk gezag, met het oog op een zekere
(in de zin van rechts zekere) maatschappelijke ordening in
rechtvaardigheid. (Hierbij is het onverschillig of die voorschriften
al dan niet gelden, of al dan niet afdwingbaar zijn)’
- M. Storme & M.E. Storme: ‘het recht is een samenhangend geheel
van activiteiten waarin volgens bepaalde procedures aan de hand
van regels of andere modellen gepoogd wordt een juiste ordening
te brengen in het geheel van de maatschappelijke verhoudingen,
en waarbij men erin slaagt deze juiste ordening ook in zekere
mate effectief af te dwingen op een geordende wijze’
- D. Simoens: ‘het recht is een geheel van gedragsregels, die tot
ordening van het maatschappelijk leven door de staat worden
opgelegd en waarvan de naleving door de overheid wordt
gesanctioneerd.’
- B. De Groote & D. Bruloot & R. de Corte: ‘volgens de klassieke
rechtsopvatting wordt het recht omschreven als een geheel van
gedragsregels, die de overheid heeft uitgewerkt en bindend
oplegt aan de burgers ter bescherming van vitale
maatschappelijke belangen’ (…) ‘niet alleen gedragsregels, maar
ook handhavingsregels, die zich kunnen uitdrukken in het
oprichten van instellingen en een arsenaal voorschriften over de
wijze waarop die gedragsregels gehandhaafd moeten worden.’
- M. Van Hoecke & B. Bouckaert: ‘in één zin is het recht te
definiëren als de geïnstitutionaliseerde ordening van het
menselijke handelen in de samenleving. Of nog: het recht is het
geheel van afdwingbare regels die het menselijke handelen in de
samenleving ordenen’
- G. Martyn & R. Devloo & Y. Jorens : ‘een rationeel opgebouwd
geheel van precies afgelijnde begrippen en normen waaraan van
overheidswege opgelegde, minstens van overheidswege erkende,
sancties kleven, die langs (evenzeer genormeerde) instellingen
kunnen afgedwongen worden en waarvan de bedoeling is de orde
in de samenleving te organiseren, te handhaven of te herstellen.’
, - E. Lancksweerdt: ‘zeer algemeen kan recht worden omschreven
als een geheel van regels, beslissingen en praktijken gericht op
het ordenen van de menselijke betrekkingen en de samenleving’
A. OBJECTIEF RECHT VERSUS SUBJECTIEVE RECHTEN
3. Objectief recht (le droit objectif)= recht als geheel van
gedragsregels met de specifieke kenmerken zoals hierboven
geschetst
Juridische gedragsnorm hypothetische structuur
4. Subjectieve rechten (les droits subjectifs)= een persoonlijk recht
van een individu, erkend en beschermd door het recht, dat
tegenover anderen kan worden afgedwongen
B. PUBLIEKRECHT VERSUS PRIVAATRECHT
5. Publiekrecht (le droit public)= tussen overheid en persoon of
tussen overheden verticale rechtsverhoudingen grondwettelijk
recht, bestuursrecht, strafrecht, fiscaal recht, socialezekerheidsrecht
maken er deel van uit
6. Privaatrecht (le droit privé)= verhoudingen tussen burgers
onderling horizontale rechtsverhouding personenrecht,
familierecht, huwelijksvermogensrecht, erfrecht, goederenrecht,
verbintenissenrecht, handelsrecht,…
(art 1.1 van BW= burgerlijk wetboek) ‘privaatrecht’ ruimer dan
‘burgerlijk recht’
1. BRONNEN VAN BELGISCH PRIVAATRECHT
7. (oud)Burgerlijk wetboek (le code civil): 1804 door Napo ingevoerd
bevatte 3 boeken (1: personen; 2: goederen en verschillende
beperkingen van eigendom; 3: op welke wijze eigendom verkregen
wordt)
8. Voorbije 2 eeuwen privaatrecht = geëvolueerd door evoluties
1/11/2020: nieuwe structuur voor het BW (9 boeken)
9. Boek 1: 1/01/2023
Boek 2: 01/01/2020
Boek 3: 01/09/2021
Boek 4: 01/07/2022
Boek 5: 1/01/2023
Boek 6: 1/01/2025
Boek 7: nog leeg
Boek 8: 01/11/2020
