Expeditie
Begrippenlijst
Vroegdetectie= het onderzoeken of analyseren van de eerste signalen
van een mogelijke psychische of psychiatrische problematiek met of
zonder hulpvraag.
Screening= exploratie of verkenning van de signalen.
Oriëntatie of doorverwijzing= het actief richten van de cliënt (en zijn
context) naar een gepast hulp-of zorgaanbod.
Diagnostiek= het holistisch exploreren op basis van het bio-psycho-
sociaal model. Vanuit deze multidimensionale benadering krijgt men een
zo volledig mogelijk beeld van de problematiek.
Behandeling= op een specialistische, gestructureerde en methodische
wijze uitvoeren van activiteiten of het nemen van beslissingen die
ingrijpen op het psychisch, sociaal en/of lichamelijk functioneren. Doel is
het verbeteren of behouden van het niveau van functioneren, het
verminderen van de lijdensdruk en het bevorderen van het herstel waar
mogelijk.
Begeleiding= mindere specialistisch, meer gericht op het ondersteunen
van mensen, het leren omgaan met beperkingen en gebruiken van
krachten en mogelijkheden.
Inclusie= het staat voor gelijkwaardigheid en volwaardig burgerschap.
Het doel is steeds de persoon zo volwaardig mogelijk te laten participeren
in de samenleving.
,Werkveld 1: klinische psychologie (KLP)
Basisbegrippen:
Stepped care principe = je begint onderaan met zo weinig mogelijk
hulp, als dat niet voldoende is ga je telkens meer hulp zoeken.
Subsidiariteitsbeginsel = je geeft voorkeur aan de minst ingrijpende
vorm van hulp en je gaat meer gespecialiseerde hulp in schakelen als dat
echt nodig is. Het hangt samen met stepped care principe.
Wat is geestelijke gezondheid?
Geestelijke gezondheid = een toestand van welzijn waarin ieder
individu zijn of haar eigen potentieel realiseert, kan omgaan met de
normale stress van het leven, productief en vruchtbaar kan werken en in
staat is om een bijdrage te leveren aan zijn of haar gemeenschap.
Geestelijke gezondheidsproblemen: angststoornissen, depressie,
eetstoornissen, verslaving,…
Evoluties in de geestelijke gezondheidszorg
Evolutie 1: vermaatschappelijking van de zorg
Het idee van de hulpverlener die wacht tot de cliënt een afspraak
maakt, wordt losgelaten. De GGZ moet leren ‘outreachend’ te zijn
( actief hulpaanbod in de leefwereld van mensen).
Evolutie 2: ervaringsdeskundigen herkennen
Hoe herkennen?
Mensen met een psychische kwetsbaarheid
Mensen die al ervaring hebben (als cliënt) met de GGZ
Mensen die ervaringen van lotgenoten kennen
Mensen die gemotiveerd zijn om zich in te zetten in het kader van
dit leerproces
Evolutie 3: overlegplatformen en netwerken opgericht
Zodat het iets makkelijker wordt voor de mensen om hulp te vinden
en niet te lang op de wachtlijst te staan.
, Dit is per regio opgericht, om de hulpverlening en het aanbod beter
op elkaar af te stemmen en om knelpunten aan te pakken.
Evolutie 4: steunpunt geestelijke gezondheid
Een samenwerking tussen verschillende gezondheidszorg
platformen, die streven naar praktijkondersteuning,
methodiekontwikkeling en implementatie en het ijveren voor een
correcte beeldvorming. Ze willen de taboes over geestelijke
gezondheid de wereld uit helpen.
Evolutie 5: beroepsvereniging voor psychologisch consulenten
Het inspireert, verbindt en vertegenwoordigt psychologisch
consulenten.
Aanbod van geestelijke gezondheidzorg in België
Piramidemodel:
examen
Dit zorgmodel wordt
georganiseerd volgens het subsidiariteitsprincipe.
= men kiest eerst de meest persoonsgerichte, minst
ingrijpende en meest kortdurende zorgvorm.
Dit structuur is ook gebaseerd op het stepped care principe.
Stepped care principe= ‘het echelonmodel’, de bedoeling is dat cliënten
via de eerstelijnsgezondheidszorg, bij de juiste vorm van hulpverlening
belandt.
Je kan het zien als een ‘getrapte zorg’: men start idealiter onderaan
de trap en men gaat een trap hoger indien dit niet voldoende blijkt
te zijn.
1) Zelfzorg (groente trap)
, Er worden meer en meer dingen aangeboden van zelfzorg hulp zodat
mensen zichzelf sneller gaan/kunnen helpen. Bv.: apps, zelfhulpboeken
Soorten zelfzorg: sporten, schrijven,…
2) Informele zorg in de gemeenschap (gele trap)
- Mantelzorg, mensen uit je eigen omgeving die een serieus deel van
de zorg op zich nemen.
- Patiëntenverenigingen, er zijn meer dan 15 patiënten verenigingen.
Voornamelijk vrijwilligers.
- Maatschappelijke diensten met een direct verban met GGZ,
Voorzieningen en diensten die niet primair met GGZ bezig zijn
(OCMW, VDAB, onderwijs,…)
- Zelfhulpgroepen
- Buddywerking of duo-werking
1) Eerstelijnsgezondheidszorg (licht oranje trap)
Kenmerken:
- Lage drempel, iedereen kan er terecht
- Kortdurende en onmiddellijke hulp bij lichte tot matige psychische
problemen: informatie, advies, counseling & coaching,
ondersteuning
- Doorverwijzingen naar meer gespecialiseerde hulp indien nodig
Voorbeelden: huisarts, wijkgezondheidscentra, CAW, tele-onthaal,
Awel, ELP-conventie, zelfmoordlijn.
1) A) psychiatrische afdelingen in algemene ziekenhuizen:
PAAZ-afdeling (oranje trap)
B) geestelijke gezondheidsdiensten in de gemeenschap
(oranje trap)
Bv.:
- Centra geestelijke gezondheid (CGG)
- Psychiatrische zorg in de thuissituatie (PZT)
- Initiatieven beschut wonen (IBW)
- Dagcentra, privé-praktijken, revalidatiecentra
- Psychiatrische afdelingen in de algemene ziekenhuizen (PAAZ)
Kenmerken:
- Cliënten doorverwezen vanuit lagere niveaus, maar ook op eigen
initiatief.
- Hulpverleners verwerken met specifieke problematieken en/of vanuit
specifieke methodieken.
- De problematiek van de cliënt vereist meer gespecialiseerde hulp.