Ideaal document om te gebruiken als studiemateriaal voor het examen. Slides zijn gestructureerd uitgeschreven en aangevuld met leerstof uit de les. Kortom, dit document is duidelijk en compleet!
Arbeidssociologie: 2024-2025
Les 1: wat is arbeidssociologie?
Opbouw van de les
Wat is de kern van sociologie?
Duidend voorbeeld: kijk sociologie op arbeidsmarkt
- Econoom: waar vraag & aanbod samenkomt => uurloon dat hieruit
voorkomt
- Psycholoog: kijk naar effecten van arbeid op de psyche van de mens
- Recht: manieren om personen te binden tot overeenkomst
- Socioloog: instituties die instaan voor de werkelijke bepaling van afspraken
rond arbeid per sector
Kenmerken arbeidssociologie: “arbeid is contingent maar niet arbitrair”
Manier waarop arbeid doorheen de tijd is gestructureerd geweest, is een gevolg
van het verleden dat dit op deze manier gevormd heeft
Contingent = alles wat we observeren is context specifiek => had zomaar ook
anders kunnen zijn als context anders was
Arbitrair = manier waarop arbeid organiseren is gevolg van zekere evolutie
Niveaus van arbeidssociologie
- Micro = niveau van het individu (VB: loon van een goede ervaren
leerkracht)
Weinig tot geen marge tot onderhandelen op dit niveau
- Meso = niveau van de organisatie
- Macro niveau = regionale arbeidsmarkt
Wat zijn de uitgangspunten van sociologen?
Metafoor van een spel
- Elke organisatie bestaat uit een set aan individuen
- Elk individu heeft een unieke positie met een unieke rol
(= wat iedereen verwacht van resultaat betreffende
positie)
- Status = waardering plakken aan zekere positie
(verworven/vergaard)
- Lijntjes = sociale verbanden/interactiekaders
- Spel moet aan bepaalde spelregels voldoen
,Metafoor: samenleving = het speelveld
- Mensen die handelen in samenleving = spelers
- Wetten & morele regels = sociale spelregels (vb: sociaal overleg over
abreidstoestanden die worden vastgelegd)
- Sociale verbanden & interacties tussen mensen
- Hoofdrolspelers “sociale feiten”, Durkheim => status van een rol gevormd
door samenleving
Algemeen: CEO meer status dan een vuilnisman
Meritocratie = ons model waar meerderheid mensen op basis van uw kwaliteiten
je een zekere sociale status aangeschreven krijgt
Miritocratie = model waar je sociale status toegeschreven krijgt op basis van
geboorte
Vb: klassensysteem
Hoe kunnen individuen weten wat van hen verwacht wordt?
Socialisatieproces = moment iemand geboren wordt krijgt deze persoon
doorheen ontwikkeling regels mee => zo ontstaan er verwachtingen en
gedragingen
- Creëert mogelijkheden maar ook beperkingen
- Rollenconflict: verwachtingen tussen posities in verschillende velden staan
met elkaar in conflict (vb: bedrijfsleider & leider wijnclub)
- Moeilijkheid tot vernieuwing => niet in vraag stellen van bepaalde
instituties omdat mensen ze deze eigen hebben gemaakt
Sociological imagination
Sociologen gaan het gedrag van individuen in een zekere context trachten te
verklaren door de interactiekaders in diezelfde omgeving
Telkens wanneer we een nieuwe context binnengaan (speelveld) => vindt er een
proces van socialisatie plaats
- Vb: intrede bij een studentclub => zal nieuwe gedragingen aannemen
Sociologische verbeelding = inzicht krijgen in hetgene wat je observeert,
vanwaar de oorsprong komt, wat de achterliggende interactiekaders zijn
- Wie zijn de individuen?
- Wat zijn hun rollen?
- Welke status hebben deze rollen?
- Wat zijn de sociale verbanden
,Op deze manier een analyse maken van het gestelde gedrag in een zekere
context
“Individuen contrueren de
samenleving en de samenleving
construeert individuen”
Wat zijn de thema’s van sociologie?
Vijf belangrijke vraagstukken van sociologie
1. Spanningsveld individu vs collectief
Wanneer we gedrag van persoon trachten te verklaren => nadenken tot stand
door individu of sociolisatie? (vb: hecht ik belang aan punten omdat zelf
belangrijk of ouders?)
2. Samenleving als bron van mogelijkheden en beperkingen
Socialisatie kan mogelijkheden scheppen tot solidariteit binnen een samenleving
- Warme = solidariteit aangezien je goede band hebt met persoon
- Koude = solidair omdat zeker systeem voorschrijft dit te zijn (vb:
fondsbeheerder van pensioenfonds => middelen zorgvuldig beleggen)
VB: om te verklaren waarom belgie veel hooggeschoolde mensen heeft => kijken
naar hoe belgie hoger onderwijs financiel zeer toegankelijk te maken voor
iedereen
Socialisatie kan ook beperkingen scheppen:
- Waarden/normen: bepaalde sociale klassen niet meekrijgen => waardoor
bepaalde beperkingen in samenleving ontstaan (vb: klassensysteem)
3. Sociale oorzaken van menselijk gedrag
Wanneer we denken over iets op een bepaalde manier => bekijken of dit een
gedacht is die is ontstaan door sociale groep (=socialisatieproces) of individueel
tot stand gekomen
Meestal: wisselwerking tussen beide
- Samenleving gevormd als sociaal feiten: objectieve structuren en regels
die de arbeidsmarkt en gedrag van werknemers en werkgevers sturen,
ongeacht hun persoonlijke voorkeuren
VB: werkuren en de mogelijke impact die deze kunnen hebben op de werknemers
- Sociale werkelijkheid: ideeën en constructen ivm de arbeidsmarkt die
gevormd zijn door individuen
VB: het idee dat een art een beter beroep is dan een poetsvrouw is niet gevormd
door objectieve eigenschappen maar op sociale ideeën
4. Samenwerking (solidariteit) en identificatie (gelijkheid)
, Sociaal zekerheidssysteem is hierop gebouwd => stuk loon afgeven aan mensen
die leven van uitkering
- Sociale identiteit als sociaal feit = mensen gaan zich op basis van zekere
gedragingen waar zekere verwachtingen aan vasthangen gaan gedragen
VB: manager wordt verwacht dat leidersfiguur is => dit zijn geen persoonlijke
kenmerken van betreffende persoon maar op basis van verwachtingen van deze
rol zal persoon zich als leider beginnen te gedragen
- Collectief bewustzijn (DURKHEIM) = gedeelde waarden en overtuigingen
die samenleving deelt => vb: wat is “goed werk” en “onverantwoord
werk”
- Mechansiche solidariteit = koude solidariteit, komt voor op plaatsen waar
mensen sterk
op elkaar lijken en soortgelijk werk verrichten
Vb: kleine ambachtszaak zullen mensen zeer solidair zijn ten opzichte van
elkaar
- Organische solidariteit = warme solidariteit, mensen hebben verschillende
rollen in samenleving maar zijn toch afhankelijk van elkaar
Vb: systeem van sociale zekerheid
5. Competitie en onderscheid
Aangezien mensen zich groeperen => kunnen er conflicten tussen groepen
onderling ontstaan
- Manifest = zeer zichtbaar (vb: boerenprotest)
- Latent = niet waarneembaar is (vb: conflict tussen werknemers die niet
wordt gemeld)
Gevolg van conflict:
- Functioneel = conflict heeft geleid tot positieve uitkomst
- Disfunctioneel = conflict heeft tot niets geleid (vb: audi brussel)
Niveau van conflict:
- Maatschappelijk: waardeconflict (vb: vakbonden die staken)
- Individueel: dagelijkse kost(vb: werknemer ergens niet mee eens is)
Wat is de methodologie van sociologie?
Hoe verschillen sociaal wetenschappelijke wetmatigheden van andere
natuurwetten?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sebacacia. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,69. Je zit daarna nergens aan vast.
