BEDRIJFSETHIEK
HOOFDSTUK 1: WAT IS BEDRIJFSETHIEK?
- Bedrijfsethiek bestaat uit twee woorden:
Ethiek
Onderneming
- Woord ethiek is van belang
- Gaan niet dieper in op onderneming
WAT IS BEDRIJFSETHIEK? – DEFINITIE
Ethiek:
- Biedt een denkkader aan om beslissingen te nemen
- Beslissingen dienen verantwoord te zijn op vlak van:
Bedrijfseconomisch
Ethisch (verschillende, mensen hebben verschillende referentiekaders, andere waarden &
normen)(Bv. In Azië anders dan in België)
Ecologisch
- Bedrijven moeten elke dag beslissingen nemen die in lijn liggen met het bedrijf. Beslissingen die
genomen dienen te worden door:
Mensen
Organisaties
Beslissingen nemen rekening houdend met alle belanghebbenden van een onderneming en met de
maatschappelijke context (beslissingen moeten verantwoord zijn voor bedrijf je moet rekening
houden met belanghebbenden (stakeholders, iedereen die belang heeft bij het bedrijf))
Moeten ook rekening houden met de buurtgroep (Bv. Umicore wil nieuwe fabriek -> kan
interessant zijn voor arbeiders maar minder interessant voor mensen die in omgeving wonen)
Belanghebbenden?
Werknemers
Aandeelhouders
Publieke opinie
Klanten
Leveranciers
Vandaag de dag is maatschappelijke context anders we leven in andere moment, vroeger werden
bepaalden dingen sneller toegelaten dan nu. Veel dingen die vroeger gebeurden kunnen nu niet meer door de
beugel. (Bv. MeToo beweging -> mensen aanraken etc.)
1
, Samengevat:
Biedt denkkaders aan om beslissingen te nemen die verantwoord zijn rekening houdend met alle
mogelijke betrokken belanghebbenden.
(zou ons kapstokken moeten geven om beslissingen te nemen) (de denkkaders gaan ons helpen (we
hebben min of meer zelfde denkkaders) en hierdoor kunnen we zaken beter begrijpen
KRITIEK?
In ideale wereld is definie enkel mogelijk
Genomen beslissing zal niet altijd iedereen tevreden stellen
Veel hangt af van hoe zaken gedefinieerd worden (Bv. Noremen en waarden, niet overal
hetzelfde) (We kunnen bepaalde beslissingen nemen/verantwoorden omdat we bepaalde set
van waarden en normen hebben (set van regels die we meegekregen hebben vanaf geboorte)
maar veel zijn overal anders)
Denkkaders kunnen dilemma’s en waardeconflicten verhelderen en oplossen
Bedrijfsethiek is meer dan uiten van morele verontwaardiging over een bepaald feit
Uiting is slechts een eerste stap
Nadenken over wat verkeerd is gegaan en argumenteren is de noodzakelijke volgende stap
(wat doen we er aan?)
VOORBEELD:
Bankencrisis
Wanneer gebeurd?
Wat is er allemaal verkeerd gelopen?
Hoe is het zover kunnen komen?
Wat waren de gevolgen ?
Wat hebben de banken / overheden geleerd?
Is de situatie werkelijk gewijzigd bij de banken?
het gaat hier over beslissingen hoe gaan we die nemen? Hoe gaan we die verantwoorden?
Wat zijn de fundamenten van onze denkkaders? Heo word ons denken beinvloed? verschilt bij mensen.
Komt door andere achtergrond
Heel veel van osn handelen wordt bepaald door religie zelfs degene die geen religie hebben
2
,WAARDE
Idealen en motieven die nastrevenswaardig worden beschouwd in een samenleving / gemeenschap
Opvattingen over wat wenselijk is
Dat wordt meegegeven in de opvoeding
Wordt ook cultureel bepaald
Vb eerlijkheid, veiligheid (oppassen)
waarde krijgen we mee en zijn ingebakken bij ons (we weten wat goed en slecht is) kan van land
verschillen
NORM
Concrete richtlijn voor het menselijk handelen / gedragsregels
Wordt afgeleid van waarden
Wordt door buitenaf opgelegd (in vorm van wetten)
Vb: stelen is verboden, stoppen voor rood licht
WAARDEN
waarden: centrale waarden van een markteconomie?
o Vrijheid van handelen ↔ planeconomie
Je onderneemt wat je wilt
Planeconomie: de rol die je speelt, is door overheid opgelegd
o Vrij initiatief aanmoedigen (als je morgen idee hebt mag je dat uitvoeren)
o Idee van gelijkheid:
Vb: recht op verdediging! (vb kindermoordenaars)
Voorbeeld: Als je morgen iets gaat doen en er loopt iets verkeerd en je moet naar de
rechtbank iedereen gelijk voor de wet en recht op gelijke rechten ( mannen en
vrouwen gelijken rechten) MAAR niet overal het geval
o Eerlijkheid
o Respect en erkenning voor privé bezit (eigendomsrecht): (het is van jou en je weet zeker dat
het van jou blijft, kan niet zomaar overgenomen, genationaliseerd worden) geval voor
Europa, in Amerika is dit anders
Ondernemingen kunnen niet zomaar genationaliseerd worden!
wel gebeurd bij bankencrisis (overheid heeft banken toen overgekocht) omdat er
toen geen andere keuze was
Als je een goed draaiend bedrijf hebt kan de overheid het dus niet zomaar
overnemen
Verkoper is effectief ook eigenaar van de goederen
…
MORAAL
• Verzameling van normen en waarden die op bepaald moment aanwezig zijn in een cultuur
• Van belang voor de maatschappij!
• Hoeksteen van de maatschappij!
3
, manier van denken (als we iets zien gebeuren denken we van ‘dit is niet normaal’ komt van ons
referentiekader)
moraliteit bestuurt ons globaal gedrag zorgt ervoor dat we in dezelfde richting gaan kijken in de
maatschappij
WET
• Formele uiting van moraal
• Formele samentrekking van normen en waarden aanwezig in de samenleving
ons idee op paier gezet en als je er van afwijkt wordt je bebeot of veroordeeld
Wet is weergave van moraliteit
• Is de wet altijd een juiste weergave van moraliteit?
o Apartheid?
Racisme in wet geschreven!
Leidt tot protest en aanpassing na verloop van tijd!
o Euthansiewet?
Recht op leven?
o Milieu?
Waarde van natuur en milieu wijzigt en daardoor ook wetgeving daaromtrent!
POLITIEK
Tussenluik tussen waarden en normen enerzijds en wetgeving anderzijds!
RELIGIE
Van zeer groot belang
Basisbron van waarden en normen!
Andere religie andere waarden en normen
o Voorbeelden?
Veel van osn leven wordt afgeleiduit religie niet elke religie heeft zelfde waarde en normen
WAARDEN EN NORMEN
zijn belangrijke begrippen!
die ons gedrag continu sturen
die kunnen wijzigen/evolueren na verloop van tijd! (vb: sexuele geaardheid)
Waardoor aanpassing noodzakelijk is van wetten (vb samenlevingscontracten / huwelijk tussen
mensen van hetzelfde geslacht)
Als we waarden en normen stellen in het belangrijk dat mensen kunnen volgen
MISVATTINGEN ETHIEK
Ethiek is geen uiting van morele verontwaardiging!
o Morele verontwaardiging is een eerste stap
o Analyse en interpretatie is belangrijk volgende stap!
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper norepauwels97. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,46. Je zit daarna nergens aan vast.