MATERIEEL strafrecht: (inhoud, wat effectief de na te leven normen zijn)
o misdrijven en straffen (als je ze niet nagaat: misdrijf (door de wet bepaald),
daarvoor krijg je ook en bepaalde vastgelegde straf)
FORMEEL strafrecht: (methode, het strafprocesrecht: regels die u moet volgen
tijdens een strafproeedure (wetboek van strafvordering)
o de strafvordering of -procedure(s)
incl. bewijsregels
bv. bewijsrecht: speciale technieken mogen hanteren om iets te bewijzen
vb. telefoontop, observaties…
B. De rol van de overheid
UITVOERENDE MACHT:
Openbaar Ministerie (OM) = het parket staande magistraat, gaat namens de
overheid een verdachte vervolgen = hoeder van openbare orde, waakt over de
naleving van het materiële strafrecht:
o OPDRACHT!
Opsporen/onderzoeken (‘opsporingsonderzoek’) (leidt tot dossier dat
waarschijnlijk hij of zij dader is)
Vervolgen (dagvaarden, requisitoir = vorderen van straf)
Straffen uitvoeren (+ melding strafblad/centraal strafregister)
o SAMENSTELLING: één en ondeelbaar, maar:
federale, lokale “parketten” en “parketten-generaal” (hof van Beroep
+ Hof van Cassatie)
(sociaal: arbeidsauditoraat) (RvS: auditoraat)
beleid: college procureurs-generaal (verantwoordelijk voor het
strafrechtelijk beleid)
politiek verantwoordelijke: minister van Justitie
Rol van de (formele) WETGEVER (het parlement): legaliteitsbeginsel
= overheidshandelen moet gebaseerd zijn op vooraf aanwezige wettelijke bepaling
o nullum crimen, nulla poena sine lege (geen misdrijf zonder wet)
o nauwkeurig, duidelijk en voorspelbaar
o (temporele en territoriale verschillen)
Rol van de RECHTER: gebonden aan de wet
o binnen wettelijke marges (en al dan niet met opschorting/uitstel)
o moet innerlijk overtuigd zijn
Legaliteitsbeginsel en STRIKTE interpretatie (als iets verboden is, moet je dat STRIKT
nemen)
o verbod van analogie
vb. regels van diefstal toepassen op gevallen van cybercrime
o … wat geen evolutieve interpretatie uitsluit
Niet-retro-activiteit (je kan nooit gestraft worden met een straf die nog niet bestond
op het moment dat je het misdrijf beging)
o tenzij de ‘mildere’ / ‘zachtere’ strafwet mag toegepast worden
(volgens jurisprudentiële criteria in abstracto (= bepaald in wetboek)
Vermoeden van onschuld
Zwijgrecht van de verdachte
Non bis in idem = je kan niet 2 keer voor hetzelfde gedrag worden gestraft, WEL 2
keer gesanctioneerd (= 2 verschillende sancties voor zelfde feit)
o (wel eventueel (‘niet-straffe’) tucht of burgerlijke sanctie)
D. Territoriale toepassing
Territorialiteitsbeginsel: misdrijven gepleegd in België
o in België gepleegde feiten, ongeacht nationaliteit dader
o gelijkgestelde gebieden (bv. ambassade, schip (vlag), vliegtuig)
o plaatsbepaling: ‘ubiquiteitsregel’ (alle constitutieve elementen)
+ ‘ondeelbaarheid’ (elementen elders mee in rekening)
Misdrijven gepleegd in het buitenland
o - normaal NIET
tenzij: staatsveiligheid, nationaliteit dader (actief) of slachtoffer
(passief nationaliteitsbeginsel), universaliteitsbeginsel
o toepassing: Belg + comicilie + ook strafbaar in land van feit
+ (politiek) genocidewet (indien dader/slachtoffer Belg)
2) HET MATERIEEL STRAFRECHT: MISDRIJVEN EN STRAFFEN
A. Algemeen en bijzonder strafrecht
Strafwetboek (1867)
o boek I: algemeen
o boek II: bijzonder: de misdrijven (categorieën) (gaan we niet op in)
+ “bijzondere wetten”
o Art. 100 SW.: toep. Boek I (behalve v.o. en deelneming) op bijz.,
tenzij wet anders
+ “penitentiair” recht, : betrekking op de uitvoering van de gevangenisstraf
o o.a. rechtspositie gedetineerde (W. 2005)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Vle. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.