Samenvatting

samenvatting metabolisme en voeding

2 keer verkocht

Vak
Metabolisme en voeding

Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Complete samenvatting van alles wat er wordt gezegd in de powerpoints. 16/20 gehaald op mijn examen dus zeker een aanrader!!

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 152 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 26 februari 2025
Aantal pagina's 152
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

€14,99

In winkelwagen

Opslaan

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Biomoleculen
❖ 4 klassen
➢ suikers (koolhydraten)
➢ lipiden (vetten) ↔ vetzuren en glycerol
➢ proteïnen (eiwitten) ↔ aminozuren, peptiden
➢ nucleïnezuren (RNA en DNA) ↔ nucleotiden (ATP) en basen
❖ alle levensvormen op aarde gebruiken deze biomoleculen
❖ zelfde bouwstenen, zelfde bindingen; variaties in de details → veel soorten

❖ opgelost in waterig milieu
➢ waterige oplossing onderscheiden door membranen opgebouwd uit lipiden
❖ water
➢ meest voorkomende biomolecule in lichaam
➢ 70% v/d lichaamsmassa
➢ [water] in bloed = ± 50 mol/l
➢ zuurbase eigenschappen (H+ en OH-)
➢ hoge warmtecapaciteit → stabiele lichaamstemperatuur
➢ sterke interacties (hydrofiel): oplossen in water
➢ zwakke interacties (hydrofoob): weg van water (vetdruppels + biologische
membranen)
➢ erin ionen en metabolieten

1. Suikers (koolhydraten)
❖ bouwstenen: monosachariden
❖ bindingen: glycosidebindingen
❖ belang stereochemie
❖ niet gecodeerd in het genoom (wel de enzymen die de suikers aanmaken
❖ polymeren (bv glycogeen, zetmeel): geen unieke groote → molecuulmassa variabel
getal
❖ meest abundante biomolecule op aarde (cellulose (celwand van planten stevigheid geven), chitine
(skelet krab, kreeft))
❖ belang: voeding (zetmeel), metabolisme, biomedische toepassingen (cariës (aantasten
tandglazuur), cardiovasculaire ziekten, leververvetting, diabetes)

1.1 Stereochemie van suikers
❖ glyceraldehyde: L en D isomeer → rotaties rond C
❖ C6H12O6: afh van welke conformatie → andere naam want anders gemetaboliseerd
en herkend: D-mannose, D-glucose, D-galactose: spiegeling OH rond C
➢ zelfde gewicht

1

,Haworth projectie
❖ binding tussen C1 en C5: zesringstructuur (pyranose)
❖ alfa-anonmeer (OH naar beneden)
❖ bèta-anomeer (OH naar boven)

Glycosidebinding
❖ binding tussen 2 monosacchariden: 𝛼1-4 binding
❖ glucose + glucose = maltose (=afbraakstof zetmeel in darm)

1.2 Disachariden (3)
❖ belang in voeding en spijsvertering

❖ sucrose (sacharose) = suiker (gebak)
➢ glucose + fructose
➢ sucrose verbruik: cariës, obesitas, diabetes
➢ 𝛼1-2
❖ lactose = melksuiker
➢ glucose + galactose
➢ belangrijkste suiker in moedermelk en koemelk
➢ 𝛽1-4
❖ maltose
➢ tussenproduct in
■ spijsvertering van zetmeel
■ bierproductie (mouten)
➢ 𝛼1-4

1.3 Oligosacchariden
❖ belang voor structuur van membranen (glycolipiden) (zie ook bloedgroepen)
➢ vormen ‘laagje op membranen)
❖ glycoproteïnen
➢ suikerstruikjes, op eiwitten
➢ O-gebonden
■ verbonden aan AZ met OH groep (Ser, Thr)
➢ N-gebonden
■ verbonden aan AZ met eind C groep (Asp)
❖ zeer veel mogelijkheden
➢ soorten bouwstenen
➢ soorten glycosidebindingen
❖ ingewikkelde ‘informatica’
❖ belangrijk voor cel-cel, receptor-ligand, eiwitten-ligand in bloedbaan, eiwit-eiwit
interacties

2

,1. 4 Polysacchariden
❖ cruciale structuurgevende moleculen
❖ cellulose (kabel van glucose: OH-brug + 𝛽1-4 binding → stevig)
➢ belangrijkste structuurpolymeer in planten
■ celwanden
■ houtvezels
❖ chitine (N-acetylglucosamine keten → structuurgevend (exoskelet insecten, pantser
schaaldieren))

❖ glycosaminoglycanen
➢ bouwstenen afgeleiden van reguliere suikers (carboxylgroepen,
aminogroepen, sulfaatgroepen)
➢ sterk polair, negatieve ladingen → binden veel water
➢ repeterende disaccharide-eenheid, zeer lange strengen
➢ sommige zijn covalent verbonden aan eiwit → proteoglycanen
➢ functies in extracellulaire ruimte (bindweefsel, kraakbeen, gewrichten:
stevigheid)
➢ bv hyaluronzuur
■ glasachtig lichaam (oog)
■ navelstreng
■ gewrichtsvloeistof (smerend effect)
➢ bv heparine
■ bloedvatwand (bekleding) → bloed niet stollen zolang in contact
● in endotheelcellen van bloedvaten
■ natuurlijk antistolling
■ medische toepassing antistolling
● bloed minder stolbaar maken (patiënt, bloedbuisje)

❖ glycogeen: polymeer van D-glucose
➢ keten van 𝛼1-4 bindingen
➢ zijtakken met 𝛼1-6 bindingen
➢ centrum: glycogenine (eiwit)
➢ stockage voor koolhydraten in lever en spieren
■ spieren: zelf gebruiken
■ lever: stockeren als overmaat, vrijzetten als vasten
→ bloedsuikerspiegel stabiel houden

❖ zetmeel: D-glycose polymeer, belangrijkste energiereserve in planten (knollen,
bollen, zaden) (energie gebruiken om te kiemen)
➢ onvertakt: amylose
➢ vertakt: amylopectine

❖ dextranen
➢ energiereserve en ‘schuilhol’ van bacteriën in mondholte → spelen rol in het
ontstaan van tandplaque en tandsteen

3

, 2. Lipiden (vetten)
❖ bouwstenen: vetzuren + alcoholdrager (glycerol, cholesterol)
❖ bindingen: ester en etherbindingen
❖ chemisch zeer divers: altijd hydrofoob effect
❖ niet gecodeerd in het genoom (wel de enzymen die de lipiden aanmaken)
❖ belang: voeding, metabolisme, membranen, biomedische toepassingen, stockage
van energie (triglyceriden)

❖ gezonde vetten: olijfolie
❖ minder gezonde vetten: uit dierlijke vetten (melk, kaas)

2.1 Vetzuren
❖ lengte: even aantal C-atomen (verklaring: mechanisme van synthese); onvertakte koolwaterstof staarten
❖ binding
➢ alleen enkelvoudige C-C bindingen → verzadigde vetzuren
➢ ook cis- C=C bindingen → onverzadigde vetzuren
■ aangemaakt door mens, dier
■ trans vetten: hart en vaatziekten (slagaderwand verkalking, atherosclerose)
❖ namen: triviale namen kennen, structuren herkennen, niet kunnen tekenen
❖ belang: vrije vetzuren zijn belangrijke metabolieten, vetzuren veresterd aan een
alcoholgroep → lipiden

Triglyceriden = triacyl-glycerolen
❖ opbouw: 3 vetzuren (onvertakte koolwaterstof staarten) veresterd met 3 OH-groepen van
glycerol
❖ bindingen
➢ alleen enkelvoudige C-C bindingen (→ verzadigde vetzuren) → dierlijke vetten, hoge
smelttemperatuur → semi-vast
➢ ook cis- C=C bindingen (→ onverzadigde vetzuren) → plantaardie oliën of visolie,
lage smelttemperatuur → vloeibaar
❖ verklaring: zwakke van der waals interacties meer uitgesproken bij verzadigde
vetzuren → sterkere krachten
❖ belang: belangrijke macronutrient (→ energie) en belangrijkste energievoorraad
(→ vetweefsel)

membraanlipiden: glycerolipiden en sfingolipiden
❖ opbouw glycerolipiden
➢ 2 vetzuren (verzadigd/onverzadigd) op naastééngelegen OH-groepen
glycerol
➢ derde OH-groep glycerol veresterd met een fosfaatgroep = samen
fosfatidylgroep
➢ 4 klassen, afhankelijk v/d extra groep op fosfatidyl: choline, ethanolamine,
serine en inositol

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.