In dit document vind je alle aantekeningen van de hoorcolleges van Gedrag en Omgeving inclusief voorbeelden die zijn behandeld tijdens de colleges. Het heeft mij een 9 opgeleverd, hopelijk helpt het jullie ook.
Gedrag & Omgeving – Sociale Psychologie
College #1 Inleiding
2018-2019
Johan Karremans
j.karremans@psych.ru.nl
024-3612724
A.09.05
Oefening
• Handen omhoog
• Kijk 3 seconden naar het plafond en terug naar de docent
• Kijk naar je buurman links en terug naar je docent
• Steek je mindervinger op naar de docent
Als je bepaald gedrag vertoont en als je dan vraagt waarom ze dit gedrag vertonen, dan hebben ze
daar meestal wel bepaalde redenen voor.
Je hebt distale (hebben hun invloed niet direct in de ruimte, maar ze spelen wel degelijk een rol)
factoren en proximale factoren. Al deze factoren spelen een rol in gedrag.
,Aan mensen vragen waarom ze bepaald gedrag vertonen, is niet de meest valide weg om de
genoemde factoren te achterhalen.
Sociale psychologie
De wetenschap die gevoelens, gedachten en gedrag (ABC, affect, behaviour and cognition) van
individuen in sociale situaties bestudeert.
Hoe bepaalt de sociale situatie waarin wij ons bevinden (bijvoorbeeld het college), hoe bepaalt dat
ons gedrag, onze gedachten en onze emoties die we op dit moment ervaren?
Heel kort: de psychologie van het dagelijks leven.
Hoe kan een bepaalde situatie voor een bepaald gedrag zorgen?
Sociaal psychologen bestuderen van alles…
Rookgedrag – waarom beginnen mensen ooit met roken? Ook als mensen weten dat ze eraan dood
gaan, waarom gaan ze dan alsnog door?
Het klimaat – ons gedrag laat soms totaal andere dingen zien, dan de intenties die we hebben, deze
kunnen soms niet met elkaar in overeenstemming zijn.
Vluchtelingen – hoe gaan we ermee om? Hoe neem je weerstand weg en waar komt die weerstand
precies vandaan?
De liefde –
Het recht – Prejudice?
Reclame-invloeden – we worden gebombardeerd met heel veel reclame elke dag? Hoe gaan we
hiermee om en hoe filteren we hierin? Welke reclames zijn wel effectief en welke niet? Onder wat
voor omstandigheden zijn ze effectief?
Organisatie psychologie – meer een toepassing van de sociale psychologie. Hoe hou je werknemers
tevreden, hoe laat je werknemers samenwerken en hoe zorg je hierbij dat ze zo efficiënt en effectief
mogelijk werken?
Emoties – wat zijn de functies van emoties in inter-persoonlijk gedrag, een interactie.
Self-esteem – waar komt het vandaan? Wat is de functie van sellf-esteem?
De cursus
• Brightspace
• Boek – Gilovich – Social Psychology - 4e of 5e editie
• Hoorcolleges
o 1. Inleiding (JK)
o 2. Zelf en anderen (CvH; RH)
, o 3. Sociale beïnvloeding (RH; JK)
o 4. Gevoel en waardering (CvH)
o 5. Sociale waarneming en relaties (JK)
o 6. Verbreding (CvH; TM)
o → Bij thema 2 tot en met 5 hoort ook een werkgroep.
• 4 werkgroepen op woensdag na afloop van het thema (volgende week de eerste).
Voorbereiden: lezen + werkgroepopdracht meenemen
• 4 responsiecolleges
• Leidraad zijn de zelfstudie-opdrachten
o MAAK ZELFSTUDIE OPDRACHTEN!
• Oefententamens/tussentijdse toetsen elke ca. 2/3 weken op Brightspace
• Tentamen 50 MC vragen
• Over het boek, de colleges en de werkgroepen
Docenten
• Cor van Halen
• Rob Holland
• Johan Karremans
• Titia Meijer
Vragen met antwoord
Rode draad van deze cursus
Twee centrale hypotheses:
1. De kracht van de situatie
2. De kracht van het onbewuste
, Kurt Lewin
Kurt Lewin’s formule: G = f(P,S)
Gedrag is een functie van de persoon en de situatie,
Mensen onderschatten de invloed van S (minstens zo belangrijk als de persoon).
Bystander-effect: als niemand iets doet in een bepaalde situatie, waarin (iets of) iemand hulp nodig
heeft, dan gaat er niemand helpen en hoe meer mensen zich in die omgeving bevinden, hoe kleiner
de kans dat er iemand actie zal ondernemen. Als de individuen alleen geweest zouden zijn, zouden ze
waarschijnlijk meteen te hulp schieten. Wat zijn de psychologische factoren die een rol spelen als
mensen niet helpen?
According to the bystander effect if you are a person in need, your chances of getting help increase
as the number of people available to help you decrease.
- Wang Yue (2011)
- Raymond Zack (2011)
Het bystandereffect is ongelooflijk sterk, maar dat zegt niks over individuele personen.
Fundamentele attributie fout
De neiging om gedrag toe te schrijven aan de persoon en niet aan de situatie (Dat bedoelde Lewin
ook; we onderschatten de situatie enorm).
Hoe? Proces van 3 stappen (Gilbert)
1. Nemen gedrag waar (‘Hij helpt niet’)
2. Karakterseren van het gedrag (‘asociaal’)
3. Corrigeren van de situatie (‘Hij had haast, omdat hij per se ergens op tijd moesten komen’)
1 en 2 zijn meer automatische processen, terwijl stap 3 een meer gecontroleerd proces is.
Hoe weet hij dat nou? Hoe toonde hij dit aan?
Gilbert studie
Gilbert had twee groepen proefpersonen. Aan de helft werd gezegd dat de vrouw praat over
vakantie plannen en aan de andere helft wordt verteld dat ze het heeft over haar seksuele
fantasieën. Het filmpje was zonder geluid en de vrouw vertoonde een paar zenuwachtige trekjes.
Vakantie plannen versus seksuele fantasie
De vrouw werd nerveuzer gevonden in het filmpje dat ging over ‘vakantie plannen’, omdat er bij het
praten over seksuele fantasie werd gecorrigeerd op de situatie, ‘je wordt nou eenmaal zenuwachtig
als je moet praten over je seksuele fantasieën’ (nerveuzer dan ten opzichte van de vakantieplannen).
(geen load)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elysekruit. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,89. Je zit daarna nergens aan vast.
