De samenvatting Interne aandoeningen en CNA - Psychologie is uitgewerkt met behulp van de colleges. Onder de uitwerking staan de leerdoelen vermeld die bij dat college horen, zo kun je na het leren jezelf toetsen of je het college begrijpt en de leerdoelen kunt beantwoorden. Daaronder staat ook pre...
SAMENVATTING
Kennistoets: Interne aandoeningen en CNA - Psychologie
, Motiverende gespreksvoering
Uitwerking
Motiverende gespreksvoering
De definitie van motiverende gespreksvoering luidt als volgt: ‘’Motiverende gespreksvoering is een
cliëntgerichte, directieve methode om te bevorderen dat de patiënt intrinsiek gemotiveerd wordt tot
verandering, door ambivalentie te verkennen en op te lossen’’. Het is dus gericht op de patiënt zelf
en erg afgestemd op de eisen en de wensen van de patiënt. Dat de gespreksvoering directief is, wil
zeggen dat het gesprek een richting heeft.
De intrinsieke motivatie is de motivatie die vanuit een persoon/patiënt zelf komt. Dit kan zijn vanuit
een persoonlijke behoefte, maar het kan ook een bepaalde waarde (motieven/overtuigingen) of
interesse zijn. Het tegenovergestelde van intrinsieke motivatie is extrinsieke motivatie. Dit is druk van
buitenaf. De extrinsieke motivatie is onder te verdelen in twee delen. Het kan namelijk een beloning
zijn, dus iets positiefs. Ook kan het een straf zijn, dus iets negatiefs.
Voor de intrinsieke motivatie zijn drie basisbehoeften nodig, namelijk:
- Verbondenheid de patiënt moet zich veilig en gerespecteerd voelen
- Competentie (bekwaamheid) uitdagende omgeving, leren is belangrijker dan presteren
- Autonomie de patiënt vrijlaten in wat hij wil bereiken
Motiverende gespreksvoering bestaat dus wel uit:
- Coöperatie (samenwerken) De therapeut gaat samen met de patiënt een bepaalde
richting op.
- Evocatie (uitlokken) Het uitlokken van cognities en denkbeelden van de patiënt, dus de
patiënt aan het denken zetten.
- Autonomie Het eigen kunnen van de patiënt
En niet uit:
- Confrontatie Dus de therapeut confronteert de patiënt niet met ‘’fouten’’
- Educatie De therapeut vertelt de patiënt niet wat goed of fout is, of waarom iemand
bijvoorbeeld moet stoppen met roken.
- Autoriteit De patiënt moet niet gepusht worden. De therapeut moet niet als een
politieagent gaan bepalen wanneer de patiënt de oefeningen altijd moet doen.
Het laatste deel van de definitie van motiverende gespreksvoering gaat over het verkennen en
oplossen van ambivalentie. Ambivalentie is een soort staat waarin de patiënt zich kan bevinden. In
deze staat wil de patiënt aan de ene kant wel veranderen, maar aan de andere kant niet. Dit is in het
algemeen een menselijke ervaring in een normaal veranderingsproces. Het is een dubbelconflict
(aantrekking – vermijding) met voor- en nadelen. De ambivalentie is uit te lokken door middel van
vier basisprincipes, namelijk:
- Het tonen van empathie
o Acceptatie faciliteert verandering
o Fundamenteel: vakkundig reflectief luisteren
o Normaal: tegenstrijdige gevoelens/wensen uitleggen (ambivalenties)
- Het ontwikkelen van discrepantie
o Argumenten voor verandering aan laten dragen door de patiënt
o Verandering gemotiveerd door waargenomen discrepantie tussen het huidige gedrag
en belangrijke persoonlijke doelen/waarden.
1
, - Het meegaan in met weerstand
o Vermijd discussies
o Weerstand niet bestrijden, dit is een signaal om anders te reageren
o Nieuwe perspectieven uitlokken, niet opleggen
o Patiënt is de primaire bron voor het vinden van antwoorden en oplossingen
- Het ondersteunen van eigen effectiviteit
o Eigen geloof in mogelijkheid tot verandering is belangrijke motivator
o Patiënt is zelf verantwoordelijk voor het kiezen en uitvoeren van verandering
o Geloof van een hulpverlener in de mogelijkheid van de patiënt om te veranderen,
voorspelt het succes.
De motiverende gespreksvoering bestaat uit twee verschillende fases. De eerste fase bestaat uit het
bouwen aan intrinsieke motivatie voor de verandering (willen + kunnen). De tweede fase bestaat uit
het versterken van de overtuiging voor verandering en het ontwikkelen van een plan om dit te
verkrijgen (klaar zijn/doen). Belangrijke componenten zijn dus:
- Willen Belang van gedragsverandering inzien (discrepantie)
- Kunnen vertrouwen hebben in gedragsverandering (algemeen en persoonlijke
effectiviteit)
- Klaar zijn/doen kwestie van prioriteiten (agendasetting)
In de eerste fase, dus het bouwen aan de intrinsieke motivatie, zijn er communicatieve
basistechnieken nodig om dit te bereiken. Die basistechnieken zijn:
- Open vragen stellen moedigt de patiënt aan tot praten
- Reflectief luisteren mogelijke gevoelens ander weegeven
- Bevestigen op de juiste momenten sterktes en inspanningen patiënt opmerken
- Samenvatten wat is er gezegd; Laat zien dat er is geluisterd; Zet ander aan tot verder
uitweiden
Daarnaast kan de ambivalentieschaal worden gebruikt en is het uitlokken van verandertaal erg
belangrijk. De ambivalentieschaal is een schaal waarmee het belang van de verandering voor de
patiënt (willen) in kaart kan worden gebracht. Ook kan de vraag gesteld worden over het vertrouwen
in het succes (kunnen).
2
,Het uitlokken van verandertaal kan ook worden gebruikt om te bouwen aan de intrinsieke motivatie.
Verandertaal zijn uitdrukkingen van patiënten die laten zien dat de patiënten toch wel graag het
huidige gedrag willen veranderen. De verandertaal kan worden onderverdeeld in vier verschillende
categorieën, namelijk:
- Nadelen huidige situatie/staten quo
o ‘’Ik geloof dat ik zo niet wil doorgaan’’
- Voordelen (h)erkennen veranderen
o ‘’Waarschijnlijk zou ik me een stuk beter voelen’’
- Optimisme ten opzichte van veranderen
o ‘’Ik denk dat ik het zou kunnen als ik zou willen’’
- Intentie om te veranderen
o ‘’Ik zou echt moeten oefenen’’
Om de intrinsieke motivatie bij patiënten te verbeteren is het belangrijk om deze verandertaal
proberen uit te lokken. De therapeut laat de patiënt dit zelf zeggen en ook zelf geloven. De
verandertaal kan worden uitgelokt door:
- Evocatieve open vragen stellen
o Nadelen Waar maakt u zich zorgen om?
o Voordelen Wat zou een voordeel kunnen zijn van het doen van oefeningen?
o Optimisme Wat maakt dat u denkt dat u kan veranderen?
o Intentie Dus wat bent u van plan te doen? Wat past het best bij u, van de
mogelijkheden die net zijn besproken?
- Ambivalentieschaal
- Voor- en nadelenmatrix
o Onderzoeken voor- en nadelen van verandering
- Uitweiden
o Vragen om voorbeelden, verheldering (‘’op welke manier’’)
- Vragen naar extremen
o Slechtste/beste consequenties
- Terugkijken/vooruitkijken
- Agendasetting
o Doelen en waarden verkennen
Het versterken van de overtuiging voor verandering, dus de tweede fase van motiverende
gespreksvoering, kan doormiddel van:
- Recapitulatie situatie samenvatten en samen zo veel mogelijk redenen geven voor
verandering
- Centrale vraag Wat is de volgende stap? Het doel is hierbij om de eigen wensen en
plannen van de patiënt uit te lokken
- Informatie en advies verstrekken
Het ontwikkelen van een veranderplan kan doormiddel van:
- Het vaststellen van doelen ‘’Als je succesvol zou zijn in het bereiken van je doel, wat zou
dan veranderd zijn?’’
- Opties afwegen ‘’Welke optie zou het beste bij jou werken?’’
- Plan opstellen (soms geschreven plan)
- Betrokkenheid uitlokken ‘’Is dit wat je wilt doen?’’
3
, Zo’n plan kan er als volgt uit zien:
Leerdoelen
1. De student is in staat om de definitie van motiverende gespreksvoering te beschrijven en
te benoemen wat de termen betekenen.
2. De student is in staat om de basisprincipes die bij motiverende gespreksvoering worden
gehanteerd te benoemen en te beschrijven wat deze inhouden.
3. De student is in staat om de verschillende fases binnen motiverende gespreksvoering te
benoemen en welke technieken daarin gebruikt worden.
Literatuur
1. Powerpoint van het college
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ellenfokke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
