Definitie van cognitieve psychologie
Cognitieve psychologie is de psychologie van mentale processen. Het is de studie van de manier
waarop de hersenen informatie verwerken. Het bevat mentale processen die zich bezighouden
met perceptie, leren, geheugen opslag, denken en taal.
Perceptie: De inhoud van de informatie die wordt waargenomen door de zintuigen wordt
geanalyseerd.
Leren en geheugen opslag: Deze informatie wordt hier opgeslagen en kan later weer opgehaald
worden.
Retrieval: Om informatie later opnieuw te kunnen gebruiken dient het opgehaald te worden.
Denken: Ook voorgaande ervaringen worden opgeslagen en kunnen weer opgehaald worden om
nieuwe problemen of situaties op te lossen.
De verschillende stadia van cognitieve processen kunnen elkaar overlappen.
Er zijn vier verschillende benaderingen geweest van cognitieve psychologie.
1. Experimentele Psychologie: psychologische experimenten worden uitgevoerd om
erachter te komen op welke manier ze waarnemen, leren, herinneren en denken.
2. Computer Modelling: de simulatie van cognitieve processen door het schrijven van
computerprogramma’s. Hierdoor kunnen we bekijken of een model van mogelijke
hersenfuncties geloofwaardig is.
3. Cognitieve Neuropsychologie: Hier wordt er onderzoek gedaan naar de hersenen van
mensen die hersenschade hebben opgelopen. Schade aan het brein kan verschillende
stadia van cognitie beïnvloeden.
4. Cognitieve Neuroscience: Het gebruik van hersenscans om cognitieve processen te
bestuderen. Dit kan onderzocht worden door te kijken naar de hersenactiviteit. De meest
gebruikte hersenscans zijn PET en MRI.
PET- scans kijken naar de activiteit van positronen die in het bloed worden geïnjecteerd.
MRI- scans kijken naar de reactie op magnetische velden.
Geschiedenis
- Wilhem Wundt heeft de eerste psychologische laboratoria opgezet in 1879. Hier deed hij
onderzoek naar perceptie.
- Watson (1913) was een behaviorist en vond dat psychologie alleen mocht bestaan uit
observeerbare gebeurtenissen en hield zich niet bezig met mentale processen.
- Gestalt psychologie hield zich juist bezig met de mentale processen. Met het idee dat we
kennis en ervaring toevoegen aan onze zintuigelijke waarnemingen.
- Schema theorie (Bartlett 1932) vond dat alle nieuwe zintuigelijke waarnemingen
worden vergeleken met bestaande herinneringen, deze worden schema’s genoemd, om
ze te begrijpen. Maar dit zou ook betekenen dat onze perceptie en herinneringen soms
moeten worden aangepast om deze schema’s te passen. Dezelfde input kan dus
verschillend overkomen bij meerdere mensen.
Top- down verwerking: Deze vorm van verwerking maakt gebruik van opgeslagen kennis en
schema’s om binnenkomende stimuli te begrijpen. Wordt ook wel schema-driven of
conceptually-driven genoemd.
Bottom-up verwerking: Deze vorm van verwerking komt tot stand door de informatie dat uit de
stimulus gehaald wordt. Wordt ook wel stimulus-driven en data-driven genoemd.
, In 1950 kwamen de eerste computers en deze brachten nieuwe ideeën over het verwerken van
informatie.
Selfridge en Neisser (1960) hadden een computermodel gemaakt die aan de hand van feature
detectie figuren en patronen kon onderscheiden. Met deze ontdekking kon later ook gevonden
worden dat het brein ook dit soort feature detectie kon doen.
Onderdelen van het brein
1. Frontale delen:
o Motorische gebieden
o Broca’s gebied = taalproductie
o Central executive system = controleren van mentale processen.
2. Occipitale delen:
o Verwerken van visuele input
3. Parietale delen:
o Somatic sensory cortex = informatie vanuit de huid en de spieren
o Belangrijke perceptie van pijn
4. Temporale delen:
o Geheugen
o Wernicke’s area = taalverwerking
Double dissociation = Een methode om onderscheid te maken tussen twee functies waarbij elk
afzonderlijk kan worden beïnvloed of beïnvloed wordt door een of andere externe factor zonder
dat de andere functie wordt beïnvloed, waardoor bijzonder overtuigend bewijs wordt geleverd
voor de onafhankelijkheid van de twee functies.
Long-term potentiation = Een elektrische stimulatie dat aan het brein wordt gegeven dat zorgt
voor een blijvende verandering in de synaptische weerstand.
De opslag van het korte-termijn geheugen ontstaat door de versterking van bestaande
synaptische verbindingen. De opslag van het lange-termijn geheugen ontstaat door de aanmaak
van nieuwe synaptische verbindingen tussen de neuronen. Geheugen opslag is afhankelijk van
de groei en plasticiteit van neurale verbindingen.
Gecontroleerde cognitieve processen zijn processen die bewust en intentioneel zijn.
Automatische cognitieve processen zijn processen die onbewust plaatsvinden en hebben geen
aandacht nodig waardoor ze geen last hebben van limieten.
Stroop test (1935) = participanten moesten de kleur van de woorden zo snel mogelijk
opnoemen. Uiteindelijk bleek dat participanten veel sneller de kleur konden opnoemen als het
ook geschreven was dan als er een andere kleur geschreven was.
Norman en Shallice (1986) vonden dat automatische cognitieve processen bij een normale
routine zonder aandacht konden worden gebruikt. Maar dat ze overgenomen worden door het
supervisory attention system als de taken complexer worden.
Blindsight = het vermogen van een blind persoon om op onbewust niveau, visuele stimuli waar
te nemen zonder dat men deze daadwerkelijk ziet.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Frederique99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.