Aardrijkskunde
hoofdstuk 2.1
samenvatting
Systeem aarde
De aarde is opgebouwd uit 4
aparte ‘sferen’: de atmosfeer
(lucht), de lithosfeer (het vaste
gesteente), de hydrosfeer
(water) en de biosfeer (het
leven). Je kunt de sferen niet los
van elkaar zien. De grote motor
achter alle energie is de zon.
Gesteentekringloop
De gesteentekringloop is een proces waarbij
gesteenten door geologische processen
(verwering, erosie, sedimentatie) telkens
worden afgebroken en opnieuw gevormd.
Hydrologische kringloop
Bij de hydrologische kringloop wordt
verweringsmateriaal verplaats.
, Aardrijkskunde
hoofdstuk 2.2
samenvatting
Verwering
De endogene krachten zijn heel erg belangrijk voor de opbouw van de aarde.
Verwering kun je omschrijven als het uiteenvallen van gesteente onder invloed
van het weer en planten. Kenmerkend is dat de afgebroken gesteenten blijven
liggen.
Mechanische verwering
Bij mechanische verwering valt het gesteente uit elkaar zonder dat de
scheikundige samenstelling van het gesteente veranderd. Er zijn meerdere
soorten:
o Vorstverwering: het water wat in de steen is gezakt, bevriest en de spleten
worden steeds groter.
o Door temperatuurverschillen kan een gesteente gaan splinteren en
afschilveren
o Door plantenwortels kunnen stenen ook uit elkaar gedrukt worden
Chemische verwering
Als de scheikundige samenstelling van een gesteente tijdens het uiteenvallen wel
veranderd, spreek je van chemische verwering. Vooral in warme en vochtigere
gebieden komt dit vaak voor. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat het ijzer in het
gesteente gaat roesten door het water, of dat kalksteen oplost door zuren of
regenwater.
Factoren die verwering bepalen
Er zijn verschillende factoren die bepalen of en hoe gesteente verweren:
o Klimaat: voor verwering is water of temperatuur nodig. In warme gebieden
is er veel sprake van chemische verwering. In koudere gebieden is er juist
meer spraken van mechanische verwering.
o De aard van het moedergesteente: sommige mineralen zijn vatbaarder
voor chemische veranderingen. Hoe harder een steen is, hoe langer het
duurt voor het is verweerd.
o Dekkende bodemlaag: door bijvoorbeeld mos, blijft het water beter
hangen, waardoor het sneller verweerd wordt.
o Tijd: hoe langer een gesteente is blootgesteld aan verwering, hoe meer het
wordt afgebroken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessmontauban. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.