Aard en functie van het auteursrecht:
Rechtsbronnen:
- De wet
- Het verdrag
- De jurisprudentie (geheel van uitspraken van rechters)
- De gewoonte
Auteursrecht = copyright: de door de wet aan een auteur verleende waarborg van zeggenschap over
het door hem gemaakte werk.
Geschiedenis:
Copyright als eerst in de 15e eeuw met boekdrukkunst. Later bescherming tegen roofdrukken: eerst
gunst (privilegie), daarna als recht (kopijrecht). Pas in 18e eeuw recht voor auteurs.
In Vondels tijd: het uitbrengen van werk van anderen onder zijn naam.
Indeling intellectueel eigendom
Auteursrecht Naburige recht Industriële eigendom
Voor makers van creatieve Uitvoerende kunstenaars, omroepen, Uitvinders, ontwerpers, designers
en/of intellectuele werken muziekmaatschappijen
Auteurswet (AW) Wet op de Naburige Rechten (WNR) Benelux Verdrag Intellectueel Eigendom
International verdragen Internationale verdragen Rijksoctrooiwet
Internationale verdragen
WCT WPPT
Beschermt de creatieve en Beschermt de uitvoering van het werk Octrooirecht
intellectuele prestaties van Merkenrecht
een (rechts-) persoon Handelsnaamrecht
Modellen- of tekeningenrecht
Kwekersrecht
Etc.
Twee grondslagen van het auteursrecht
1. Billijkheid: loon naar werk! Erkenning van geestelijke en materiële belangen van het werk dat
hij heeft voortgebracht.
2. Utiliteit: bevordert de voortgang van kunsten en wetenschappen. De bescherming van
uitvindingen, stimuleert de productie en openbaring van uitvindingen.
Auteursrecht is een absoluut verbodsrecht (de maker is auteursrecht hebbende, geldt voor iedereen)
Tegen: Free flow of information: vrijheid van informatie.
Hoe ontstaat auteursrecht?
- Zintuiglijk waarneembare vorm vereist (hoeft niet tastbaar te zijn)
- Geen formele eisen voor het ontstaan van Auteursrecht. (verboden in art. 5-2 BC)
- Copyright notice © = slechts een herinnering. In Nederland en landen bij de Berner
Conventie geen formele status. In de VS is dit anders.
Registeren werk bij: Belastingdienst met een Inspectie der Registratie Successie (IRS) en BBIE.
,Karakters auteursrecht:
Exploitatierecht:
Overdraagbaar.
De maker, hij alleen, heeft de beslissing over wat er met zijn werk gebeurt, en daarmee heeft hij dus
het middel om het te exploiteren.
1. Volledig of deels overdragen
2. Licentie (toestemming) geven aan de gebruiker
Persoonlijkheidsrecht (droit moral, morele rechten)
Niet overdraagbaar.
De persoonlijke band tussen maker en werk.
De bescherming van de integriteit van het werk en de reputatie van de maker tegen bijvoorbeeld:
- Aantasten van zijn werk (lukraak aanbrengen van wijzigingen)
- Onder een andere naam openbaar maken van het werk
Als je het exploitatierecht hebt verkocht, heb je toch nog het persoonlijkheidsrecht.
Beperking:
- Auteursrecht vervalt na 70 jaar na overlijden van de maker.
- Artikel 15 en verder
Auteursrecht in de digitale wereld
Uploaden en downloaden = verveelvoudig handelingen
Enkel bekijken en beluisteren = niet
Auteursrechtrichtlijn = de Europese vertaalslag van de WIPO-verdragen van 1996.
De eerste richtlijn die het auteursrecht over de volle breedte bestrijkt.
Lidstaten zijn verplicht om 3 exclusieve rechten voor auteurs te hebben in hun nationale wetgeving:
1. Reproductierecht: het recht om de directe/indirecte, tijdelijke/duurzame,
volledige/gedeeltelijke reproductie van hun welk (met welk middel of vorm) toe te staan of
te verbieden. (art. 2)
2. Recht van mededeling aan het publiek: het recht om het werk voor het publiek beschikbaar
te stellen op een door hen gekozen plaats of tijd toe te staan of te verbieden (art 3)
(openbaarmaking)
3. Distributierecht: het recht om het originele werk of kopieën ervan te verkopen of anderszins
onder de aandacht te brengen, toe te staan of te verbieden. (art 4) (vereenvoudigen)
Volgens richtlijn moeten de beperkingen (in hoofdstuk 6) voldoen aan de Drie-stappen-toets:
1. Zij mogen slechts in bepaalde bijzondere gevallen worden toegepast
2. Zij mogen geen afbraak maken aan de normale exploitatie van het werk
3. Zij mogen de wettige belangen van de rechthebbende niet onredelijk schaden.
Niet opgenomen in de auteursrecht, omdat het beschouwd wordt als een houvast.
Auteursrechtrichtlijn: geen regels voor of serviceproviders aansprakelijk zijn te houden voor
auteursrechtinbreuk op het internet.
E-commerce –richtlijn: aansprakelijkheid van providers tot de gevallen dat de providers niet ingrijpt
als hij erop attent is gemaakt dat via zijn service inbreuk op auteursrecht wordt gemaakt.
, Nederland lid van:
- de Berner Conventie (1886) (BC)
- de Universele Auteursrechtconventie (1952) (UAC)
Gelijkstellingsbeginsel (assimilatiebeginsel):
Het werk van (bijvoorbeeld) een Duitse auteur is in Nederland op dezelfde wijze beschermd als het
werk van een Nederlandse auteur.
Art 1: over auteursrecht.
Het uitsluitend recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens
rechtverkrijgende, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij
de wet gesteld.
De rechthebbende
Maker is de schepper van het werk/design/ontwerp/ compositie….
- De auctor intellectualis: een werk dat ontstaan is op basis van zijn/haar creativiteit en
intellect
- De auteurs (=verzamelbegrip): de schrijver, architect, scheppend kunstenaar, fotograaf,
schilder, componist.
Rechtverkrijgende (overdragen of overlijden)
Bij auteursrecht draait het om de geestelijke prestatie.
De maker
De maker zelf als rechthebbende:
1. De maker zelf
2. Co-auteurs, meerdere makers
a) Individuele herkenbare auteurs
Liedjes van tekstschrijver, melodie van muzikant.
Auteursrechthebbende: Ieder heeft het auteursrecht op zijn afzonderlijke deel van het werk.
Art. 1 Aw.
b) Gemeenschappelijke auteurs
Boeken van Nicci French, schilderij meerdere kunstenaars, persoonlijke bijdrage is
niet meer te onderscheiden.
Auteursrechthebbende:
Uitoefening van het auteursrecht is gezamenlijk,
Handhaving van het auteursrecht kan door ieder afzonderlijk (Art 24 Aw. )
3. Ontwerpers, leidinggevende aan het ontwerp (de creatieve gedachte)
Maker heeft ontwerp gemaakt en geeft leiding en toezicht.
Auteursrechthebbende: De ontwerper van de grondgedachte, onder wiens leiding. Art 6 Aw.
4. Verzamelaars
Een verhalenbundel van meerdere auteurs, een compilatiealbum van lovesongs.
Auteursrechthebbende: de verzamelaar, onverminderd de rechten van de individuele
auteurs op hun eigen bijdrage. Art 5 Aw.
Rechtsbronnen:
- De wet
- Het verdrag
- De jurisprudentie (geheel van uitspraken van rechters)
- De gewoonte
Auteursrecht = copyright: de door de wet aan een auteur verleende waarborg van zeggenschap over
het door hem gemaakte werk.
Geschiedenis:
Copyright als eerst in de 15e eeuw met boekdrukkunst. Later bescherming tegen roofdrukken: eerst
gunst (privilegie), daarna als recht (kopijrecht). Pas in 18e eeuw recht voor auteurs.
In Vondels tijd: het uitbrengen van werk van anderen onder zijn naam.
Indeling intellectueel eigendom
Auteursrecht Naburige recht Industriële eigendom
Voor makers van creatieve Uitvoerende kunstenaars, omroepen, Uitvinders, ontwerpers, designers
en/of intellectuele werken muziekmaatschappijen
Auteurswet (AW) Wet op de Naburige Rechten (WNR) Benelux Verdrag Intellectueel Eigendom
International verdragen Internationale verdragen Rijksoctrooiwet
Internationale verdragen
WCT WPPT
Beschermt de creatieve en Beschermt de uitvoering van het werk Octrooirecht
intellectuele prestaties van Merkenrecht
een (rechts-) persoon Handelsnaamrecht
Modellen- of tekeningenrecht
Kwekersrecht
Etc.
Twee grondslagen van het auteursrecht
1. Billijkheid: loon naar werk! Erkenning van geestelijke en materiële belangen van het werk dat
hij heeft voortgebracht.
2. Utiliteit: bevordert de voortgang van kunsten en wetenschappen. De bescherming van
uitvindingen, stimuleert de productie en openbaring van uitvindingen.
Auteursrecht is een absoluut verbodsrecht (de maker is auteursrecht hebbende, geldt voor iedereen)
Tegen: Free flow of information: vrijheid van informatie.
Hoe ontstaat auteursrecht?
- Zintuiglijk waarneembare vorm vereist (hoeft niet tastbaar te zijn)
- Geen formele eisen voor het ontstaan van Auteursrecht. (verboden in art. 5-2 BC)
- Copyright notice © = slechts een herinnering. In Nederland en landen bij de Berner
Conventie geen formele status. In de VS is dit anders.
Registeren werk bij: Belastingdienst met een Inspectie der Registratie Successie (IRS) en BBIE.
,Karakters auteursrecht:
Exploitatierecht:
Overdraagbaar.
De maker, hij alleen, heeft de beslissing over wat er met zijn werk gebeurt, en daarmee heeft hij dus
het middel om het te exploiteren.
1. Volledig of deels overdragen
2. Licentie (toestemming) geven aan de gebruiker
Persoonlijkheidsrecht (droit moral, morele rechten)
Niet overdraagbaar.
De persoonlijke band tussen maker en werk.
De bescherming van de integriteit van het werk en de reputatie van de maker tegen bijvoorbeeld:
- Aantasten van zijn werk (lukraak aanbrengen van wijzigingen)
- Onder een andere naam openbaar maken van het werk
Als je het exploitatierecht hebt verkocht, heb je toch nog het persoonlijkheidsrecht.
Beperking:
- Auteursrecht vervalt na 70 jaar na overlijden van de maker.
- Artikel 15 en verder
Auteursrecht in de digitale wereld
Uploaden en downloaden = verveelvoudig handelingen
Enkel bekijken en beluisteren = niet
Auteursrechtrichtlijn = de Europese vertaalslag van de WIPO-verdragen van 1996.
De eerste richtlijn die het auteursrecht over de volle breedte bestrijkt.
Lidstaten zijn verplicht om 3 exclusieve rechten voor auteurs te hebben in hun nationale wetgeving:
1. Reproductierecht: het recht om de directe/indirecte, tijdelijke/duurzame,
volledige/gedeeltelijke reproductie van hun welk (met welk middel of vorm) toe te staan of
te verbieden. (art. 2)
2. Recht van mededeling aan het publiek: het recht om het werk voor het publiek beschikbaar
te stellen op een door hen gekozen plaats of tijd toe te staan of te verbieden (art 3)
(openbaarmaking)
3. Distributierecht: het recht om het originele werk of kopieën ervan te verkopen of anderszins
onder de aandacht te brengen, toe te staan of te verbieden. (art 4) (vereenvoudigen)
Volgens richtlijn moeten de beperkingen (in hoofdstuk 6) voldoen aan de Drie-stappen-toets:
1. Zij mogen slechts in bepaalde bijzondere gevallen worden toegepast
2. Zij mogen geen afbraak maken aan de normale exploitatie van het werk
3. Zij mogen de wettige belangen van de rechthebbende niet onredelijk schaden.
Niet opgenomen in de auteursrecht, omdat het beschouwd wordt als een houvast.
Auteursrechtrichtlijn: geen regels voor of serviceproviders aansprakelijk zijn te houden voor
auteursrechtinbreuk op het internet.
E-commerce –richtlijn: aansprakelijkheid van providers tot de gevallen dat de providers niet ingrijpt
als hij erop attent is gemaakt dat via zijn service inbreuk op auteursrecht wordt gemaakt.
, Nederland lid van:
- de Berner Conventie (1886) (BC)
- de Universele Auteursrechtconventie (1952) (UAC)
Gelijkstellingsbeginsel (assimilatiebeginsel):
Het werk van (bijvoorbeeld) een Duitse auteur is in Nederland op dezelfde wijze beschermd als het
werk van een Nederlandse auteur.
Art 1: over auteursrecht.
Het uitsluitend recht van de maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens
rechtverkrijgende, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij
de wet gesteld.
De rechthebbende
Maker is de schepper van het werk/design/ontwerp/ compositie….
- De auctor intellectualis: een werk dat ontstaan is op basis van zijn/haar creativiteit en
intellect
- De auteurs (=verzamelbegrip): de schrijver, architect, scheppend kunstenaar, fotograaf,
schilder, componist.
Rechtverkrijgende (overdragen of overlijden)
Bij auteursrecht draait het om de geestelijke prestatie.
De maker
De maker zelf als rechthebbende:
1. De maker zelf
2. Co-auteurs, meerdere makers
a) Individuele herkenbare auteurs
Liedjes van tekstschrijver, melodie van muzikant.
Auteursrechthebbende: Ieder heeft het auteursrecht op zijn afzonderlijke deel van het werk.
Art. 1 Aw.
b) Gemeenschappelijke auteurs
Boeken van Nicci French, schilderij meerdere kunstenaars, persoonlijke bijdrage is
niet meer te onderscheiden.
Auteursrechthebbende:
Uitoefening van het auteursrecht is gezamenlijk,
Handhaving van het auteursrecht kan door ieder afzonderlijk (Art 24 Aw. )
3. Ontwerpers, leidinggevende aan het ontwerp (de creatieve gedachte)
Maker heeft ontwerp gemaakt en geeft leiding en toezicht.
Auteursrechthebbende: De ontwerper van de grondgedachte, onder wiens leiding. Art 6 Aw.
4. Verzamelaars
Een verhalenbundel van meerdere auteurs, een compilatiealbum van lovesongs.
Auteursrechthebbende: de verzamelaar, onverminderd de rechten van de individuele
auteurs op hun eigen bijdrage. Art 5 Aw.
