Samenvatting van de sectorweek pluimvee van het basiscoschap landbouwhuisdieren in de master Diergeneeskunde. Ook verkrijgbaar in bundel!
Inhoud:
- Introductie: uitleg sector en historie
- Anatomie en fysiologie
- Virusziekten
- Bacteriële infecties bij pluimvee
- Casuïstiek, regelgeving ...
Introductie: Uitleg sector en historie
Soorten pluimvee
• (Top)fokbedrijven
• Vermeerderingsdieren, leg en vlees
• Opfok- en vermeerderingsdieren
• Broederij
• Eindproducten:
o Vleeskuikens
o Leghennen en opfokleghennen
o Vleeskalkoenen
o Vleeseenden
• Hobbykippen (schatting 3-4 miljoen)
De sectoren zijn bijna altijd van elkaar gescheiden, elk bedrijf richt zich dus op één ding.
Uit de zuivere lijnen in de topfokbedrijven worden de overgrootouderdieren geproduceerd, en uit
deze dieren worden achtereenvolgens de grootouderdieren en ouderdieren gefokt.
Naar schatting zijn er zo’n 101 miljoen kippen in Nederland.
Sexen van kuikens
Er zijn 3 manieren waarop kuikens gesext kunnen worden:
• Cloacasexen: erg lastig!
• Kleursexen: bijv. hennetjes bruin en haantjes wit (dit geldt natuurlijk niet voor witte
kippenrassen!)
• Vleugelsexen:
o Slow feathering: haan
o Fast feathering: hen
• (In ovo): nog in ontwikkeling
o Hiermee kun je voorkomen dat de haantjes uitgebroed worden, en dat je dus energie
‘verspilt.’
Leghenhouderij
Zo’n 50 jaar geleden legden leghennen ongeveer 200 eieren per jaar. Tegenwoordig is dat al zo’n 330
eieren per jaar. Door alle topfok komt er elk jaar wel een eitje bij.
Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van het begrip heterosis. Dat is een genetisch trucje waarbij zo
wordt gekruist dat het kan dat de F1 nakomelingen het op een bepaalde eigenschap beter doen dan
beide ouders. Als je deze F1 weer met elkaar zou kruisen speelt deze heterosis (bijna) geen rol meer.
Hiermee hebben de (top)fokbedrijven zichzelf eigenlijk onmisbaar gemaakt. In 1950 waren er ruim
100 geregistreerde pluimveefokbedrijven in Nederland. In 2012 waren er wereldwijd nog maar 3
fokkers van legkippen en 3 van vleeskuikens! Deze zitten verspreid over meerdere continenten,
mocht er ergens bijv. AI uitbreken.
Merken leghennen
Bij de leghennen maken ISA en Lohmann eigenlijk de business uit.
• Lohmann: marktaandeel 50% (i.v.m. dealerschap intrekken van Broederij Verbeek)
o Brown
o White
o Classis
o Silvernick
• ISA: marktaandeel 25%
o ISA brown
o ISA white
o ISA dekalb
• Novogen: schatting 15%
• Hyline: marktaandeel 10%
o Hyline brown
o Hyline white
Eiproductie curve
Vanaf 18 weken zijn de hennen volwassen
en kunnen ze in principe al eieren leggen.
Dit geldt niet voor de ouderdieren! Hier
ligt de grens op zo’n 23 weken. De top van
het leggen ligt op 25 weken.
Meestal worden de leghennen tot zo’n 70-
90 weken leeftijd gehouden, maar er zijn
ook al koppels die tot 110 weken leeftijd
worden gehouden. Na deze periode is het
niet meer rendabel voor de veehouder
(productie komt dan onder de 75%).
Wat nog wel eens wordt gedaan is het
toepassen van rui. Er wordt dan stress
veroorzaakt waardoor de kippen hun
veren verliezen. Hoe meer stress je geeft,
hoe sneller dit proces gaat. Met een dag of 6 zijn ze dan kaal. Ze leggen dan ook geen eieren. Na
ongeveer 3 weken hebben ze hun veren weer terug en kunnen ze weer eieren leggen. Het idee is dat
de kippen na de rui aan een soort tweede jeugd beginnen, waardoor ze nog een maand of 8-9 extra
eieren kunnen leggen.
Soorten kengetallen
• Leg% HH (Hen Housed) is hetzelfde als Leg% POH (Per Opgezetten Hen) = aantal
verzamelbare eieren/aantal opgehokte hennen (20 weken)
o Op week 18 worden de opgefokte hennen naar het vermeerderingsbedrijf gebracht,
en op week 20 gaan ze deze dieren tellen. Het getal wat hier uitkomt is het aantal
opgehokte hennen.
• Leg% HD (Hen Day) is hetzelfde als Leg% PAH (Per Aanwezige Hen) = aantal verzamelbare
eieren/aantal hennen nu aanwezig
Het verschil tussen deze twee kengetallen is de uitval. Dit is dus ook iets wat je goed bij wilt houden.
Overige kengetallen:
• Voerconversie = gewicht verbruikt voer/gewicht eieren per opgehokte hen
• Voer per ei = gewicht verbruikt voer/aantal eieren per opgehokte hen
Product voor de consument
• Productie: 10,2 miljard eieren, waarvan:
o 17% kooi
o 63% scharrel
o 20% vrije uitloop, waarvan 3-4% biologisch (krijgen ook biologisch voer)
• Huishoudelijk gegeten: 1,2 miljard
• Consumptie pp 192 per jaar (3 miljard)
o Meest scharreleieren
Per jaar worden circa 3 miljard consumptie-eieren tot eiproduct verwerkt. Hiervan is 20% voor
binnenlands gebruik en 80% voor export.
Een aantal jaar geleden hebben de Nederlandse supermarkten met elkaar afgesproken om geen
plofkippen meer te verkopen. Nu is er de ‘conceptkip’. Hierbij worden de kippen 2 weken langer
gehouden dan de traditionele 6 weken (42 dagen). En ouder vlees zou meer smaak hebben. Wel is
het zo dat de vleeskuikens aan het einde van deze rit nog steeds maar max. 2500 gram mogen
wegen, dus moet er ook gebruik worden gemaakt van trager groeiende rassen. Daarnaast hebben
deze kippen iets meer ruimte, iets meer strooisel etc. waardoor het welzijn ook iets beter is.
Kostprijs kooiei 2015
Kostprijs voor pluimveehouder per legsector
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irisschoonderwaldt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
