College aantekeningen
Samenvatting Cytologie 2
- Vak
- Cytologie 2
- Instelling
- Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
Samenvatting van het vak Cytologie 2, gegeven in leerjaar 3 tijdens de minor.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
Voorbeeld 4 van de 32 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Cytologie 2Afnametechnieken
Exfoliatie = Spoelen en brushen van slijmvliesoppervlakken Cellen losmaken en verzamelen in
cervix, bronchus, oesofagus en galwegen (endoscopie)
Puncteren = aspireren met dunne holle naald in organen In voelbare of echografisch zichtbare
verdikkingen/afwijkingen in lymfeklieren, schildklier, speekselklier, mamma, long
(EBUS) en buik (EUS)
Sereuze vochten
Pleuravocht = longen
Peridardvocht = hart
Buikvocht (teveel heet ascitis)
Functie
Bescherming
o Uitzetting longen bij inademing
o Pompen hart
o Darmperistaltiek
beweging
Smeermiddel
o Soepele beweging organen
Productie slijm
Toename vochten
Secundair prikkels veroorzaken stuwing waardoor filtratie van plasma door de bloedvaten
plaats vind
Vochtophoping
Oorzaken
o Drukverandering / stuwing
o Systemische of lokale oorzaak
Transudaat is eiwitarm, dus helder
Exsudaat is eiwitrijk, dus troebel
Normaal aanwezig
Pleuravocht en pericardvocht: 5-15 mL
Peritoneaalvocht : <50 mL
Transudaat (van buitenaf)
Systemisch: Verstoord evenwicht tussen vochtvorming en vochtopname
Oorzaken:
o Hydrostatische druk
minder bloedtoevoer, waardoor verhoogde druk in bloedvaten. Gevolg vocht
wordt in tussenliggende holte geperst.
O.a. bij hartfalen en trombose.
o Colloid-osmotische druk
t.g.v. veranderde eiwitconcentratie in bloed = vochtophoping in
tussenliggende holte.
O.a. bij levercirrhose en nierziekten
Exsudaat (van binnenuit)
Locaal: Verhoogde permeabiliteit van bloedvaten
Oorzaken:
o Ontstekingen
o Tumoren
o Dunne darm-obstructie
t.g.v. endotheel (celwand) beschadiging komen eiwitdeeltjes en vocht in de tussenliggende
holten
,Cytologie 2
Technische procedure vloeistof preparaat
Maximaal 50 ml sedimenteren: 5’/1000rpm
Supernatant verwijderen door decanteren of afpipetteren met vacuumpomp.
Sediment gebruiken voor het maken van de celpreparaten gemaakt.
1 druppel sediment voor vlampreparaat ‘diffmethode’ -> Giemsa kleuring
Aan het overige sediment wordt fixatie vloeistof toegevoegd:
o Methanol/alcoholmengsels (cytolyt en preservcyt).
o Hiervan worden gemaakt:
Dunnelaagpreparaat -> PAP kleuring
Paraffinecelblok (cellient/agar) –>
H&E kleuren + immuno- en moleculair onderzoek
,Cytologie 2
Microscopie
De pre-existente cellen
Mesotheelcellen
Leucocyten
o Eosinofiele granulocyten; minder dan 10% is reactie
o Neutrofiele Granulocyten: acute ontsteking
o Lymfocyten: chronische ontsteking of maligne lymfoom
Erytrocyten
Ontstekingscellen en reactief mesotheel sluiten maligniteit niet uit! Dus maligne cellen,
ontsteking en mestoheelcellen kunnen goed samen aangetroffen worden -> het vaakst bij
epitheliale maligniteiten zoals bijv. longcarcinomen
Normaal
uniforme, ronde cellen van ca 15-20 µm.
Kern:
o Centrale ligging, rondovale vorm, fijn chromatine, 1
onopvallende nucleolus
Cytoplasma:
o “dicht” met flardig, onscherper celmembraan, (bij een
hoge vergroting zijn microvilli zichtbaar). Rond de
kern een lichte zone en een donkere zone aan de membraanzijde = endo/ecto
plasma. Dit wordt het Two tone effect genoemd!
Reactie: zelfde celkenmerken maar wel sterke anisonucleose, prominente nucleoli en meer
cytoplasma vacuolen (vochtopname in cel). Tevens meerkernigheid en mitosen
Degeneratie veroorzaakt vacuolen in het cytoplasma!
Sterker two tone cytoplasma
Opvallende villi en ‘blebs” -> pietenkragen
Fijn uitgeponst cytoplasma
Zegelring vacuolen -> halvemaanvormen
Vlakke ligging:
Los en vlakke groepen (danwel 2d)
Omhelzende cellen = engulfment
Intercellulaire leegte tussen rijtjes cellen = windows
Nieuw/ouder vocht
In nieuw gevormd vocht zie je vooral losliggende mesotheelcellen
In al langer bestaand vocht (3wk) zie je juist veel celrijke groepen mesotheelcellen die vlak,
afgerond en langgerekt liggen. Cohesie!
Bij manipulatie, dus bijv. buikspoelvocht zijn uniforme sheets mesotheelcellen opvallend
aanwezig.
o Een geringe bloedbijmenging en toename van witte bloedcellen zijn vaak aanwezig.
o In pleuravocht vaak ook toename van eo’s
, Cytologie 2
Maligne mesothelioom
Zeldzame maligniteit
Vaakst na asbestexposure 20-40 jr geleden
o T.g.v. inhalatie van schadelijke minerale vezels die zich in het longvlies vastzetten,
veroorzaakt irritatie vervolgens ontstaat na vele jaren een mesotheelproliferatie.
o Komt het meest voor in industriegebieden:
mijnbouw/scheepvaart/auto
winning asbest in Z-Amerika, Canada, Rusland (erioniet in Turkije)
o Andere oorzaken: radiatie, andere carcinogenen en S40 virus (simianvirus 40
(apenvirus wat per abuis in poliovaccin zat 1960)
Vaker bij oudere man (lft 60-80 jaar), vaakst in pleura (75%)
o Zeldzame bevinding bij (jonge) vrouw (buik/ovarium)
Klachtenpatroon: locaal of diffuus pijn op borst, dyspnoe (kortademig), droge hoest,
vermageren, malaise (onbehaaglijk gevoel)
Rö diagnostiek: verbreding pleura zichtbaar-> verdikt mesotheliaal vlies! zgn plaque! Vaak
unilaterale vochtophoping! Honingkleurig vocht!
1e manifestatie meestal in sereus vocht!
Palliatief behandelen met chemotherapie waarbij 25% toch binnen 3 mnd en ruim 65%
binnen 1 jr overlijdt
o Curatie niet mogelijk!
Verschillende typen mesothelioom
Biphasic: Combinatie van epitheloid en sarcomateus.
Sarcomateus: zeldzaam en zeer slechte prognose!
o Sprieterig groeiend, langgerekte/ovale kernen.
o In cytologie relatief weinig cellen, moeilijk te herkennen!
o Losliggende mono-populatie ovaal/langgerekte cellen met celen kernvariaties.
Moeilijk te differentiëren met reactief mesotheel!
Epitheloid: meest voorkomend, slechte prognose!
o Tubulair/papillair groeipatroon.
o In cytologie celrijke grote groepen, dus cohesief!
o Grote celdichte groepen van 50>200 uniforme cellen
Papillaire formaties, morulae (moerbei) en clusters
Brugvorming, tussen celgroepen en losse cellen
Windows en engulfment
in 30% collageenbollen (roze in Giemsa-kleuring)
Psammoomlichaampjes kunnen aanwezig zijn
Soms hyaluronzuur (alcian blue met/zonder hyaluronidasekleuring)
o Kernenatypie: Anisonucleose, meerkernigheid, wisselende kernpolymorfie en
hyperchromasie, macronucleoli (multipel en vaak ook atypische vormen), mitosen.
o Cytoplasma is vergelijkbaar met reactief mesotheel; endoecto plasma en uitgeponste
vacuolen, vet/vocht maar geen slijm!
o Differentiatie: reactief mesotheel en mesothelioom kan moeilijk zijn daarom spreken
we in cytologie liever van mesotheelproliferatie!
o Differentiatie: metastase carcinoom en mesothelioom ook moeilijk: Let op
monopopulatie in mesothelioom en 2 populaties in metastase
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisaxpijnacker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen