KA45: De verdeling van de wereld in 2 ideologische blokken in de greep van een wapenwedloop en de
daaruit voortvloeiende dreiging van een atoomoorlog.
KA47: De eenwording van Europa.
KA48: De toenemende westerse welvaart die vanaf de jaren 60 van de 20ste eeuw aanleiding gaf tot
ingrijpende sociaal-culturele veranderingsprocessen.
KA49: De ontwikkeling van pluriforme en multiculturele samenlevingen.
Het poldermodel
De overheid slaagde er niet in de economische crisis die begon met de 2e oliecrisis, de baas te worden. Het
dieptepunt van deze crisis viel in 1982. De werkloosheid ging omhoog en een groot deel van de bevolking
was arbeidsongeschikt. De verhouding tussen het werkende deel van de bevolking en de mensen met een
uitkering raakte uit balans. In 1970 stonden tegenover 100 personen met een betaalde baan 46
uitkeringsontvangers. De verzorgingsstaat leek onbetaalbaar te worden. In 1982 werd Ruub Lubbers
premier. Dat bleef hij tot 1994 en daarmee is hij de langste regerende minister-president van NL. De
situatie was erg. Lubbers zocht voortdurend naar het compromis, waardoor de onvrede tot een minimum
beperkt bleef. Deze manier van werken wordt het poldermodel genoemd. In deze jaren veranderde NL. Op
alle fronten moest bezuinigd worden. De verzorgingsstaat werd versoberd. En de overheid trok zich uit
allerlei economische sectoren terug.
Globalisering
Vanaf het einde van de jaren 80 begon de economie zich te herstellen. De reële inkomens stegen in de
jaren 90 met 25%. Overdadig consumeren werd steeds gewoner. Maar doordat dit niet voor iedereen
mogelijk was, namen de sociale verschillen toe. De economische groei kwam onder meer door het
wegvallen van veel handelsbelemmeringen. In 1991 was Nederland voorzitter van de Europese
Gemeenschap (voorloper van de EU). Nederland drong aan op invoeren van een gemeenschappelijke
munt voor een aantal Europese landen. In het Verdrag van Maastricht (1992) werd dit vastgelegd. Hier
werd ook de oprichting van de EU geregeld. Niet alleen binnen Europa, maar ook wereldwijd werden
maatregelen genomen om de handel te vergemakkelijken. Naast voordelen had deze globalisering ook
nadelen voor de Nederlandse economie. Het wegvallen van grenscontroles en in- en uitvoerrechten leidde
tot meer buitenlandse concurrentie.
Zelfredzaamheid
In 1983 werd de Grondwet herzien. Discriminatie wegens godsdienst of op welke grond dan ook was niet
toegestaan. Artikel 1 werd nader uitgewerkt in de Algemene wet gelijke behandeling. Ook werden in de
Grondwet sociale grondrechten opgenomen, die de overheid verplichtten een bepaald welvaarts- en
welzijnsniveau te leveren. Met deze nieuwe wetten konden burgers nog beter dan voorheen hun eigen
boontjes doppen. De ontzuiling en de individualisering zetten dan ook door. ‘De maakbare samenleving’
waarin de overheid bepaalde wat goed was voor de burgers, werd vervangen door zelfredzaamheid. Bij
deze ontwikkeling past ook goed het gedoogbeleid. Verschillende nieuwe wetten sloten aan bij het recht
op het maken van individuele keuzes. Zo kwam er euthanasiewetgeving. Nederland stond in de rest van de
wereld al snel bekend als een welvarend, vrij en zeer tolerant land. Al snel bleek dit niet helemaal juist te
zijn.
Internationale politiek
In de jaren 80 waren er in NL enorme demonstraties tegen de plaatsing van NAVO-kruisraketten op
Nederlands grondgebied. Ook liep NL steevast voorop in het streven naar meer Europese samenwerking.
De regering steunde plannen om Oost-Europese landen lid te laten worden van de NAVO en de EU. Een
andere continuïteit in het internationale beleid van NL bestond uit deelname aan internationale
vredesmissies. Deze pakte niet altijd goed uit. De meest traumatische en tragische missie vond plaats in
Bosnië-Herzegovina. Bosnische moslims werden daar bedreigd door Bosnische Serviërs. De VN stelden
een enclave in bij het stadje Srebrenica. Nederlandse VN-soldaten moesten voor deze bescherming
zorgen. Dit mislukte, en Nederlanders moesten toekijken hoe moslimmannen van hun gezin werden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noabuiter1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.