Samenvatting Van Mens tot Cel. Geneeskunde Leiden jaar 1. Volledige samenvatting van alle hoorcolleges, inclusief verwijzing naar de boeken: Developing Human (embryologie) en Histology (histologie). Vak met een 7 afgerond met deze samenvatting.
- Waarom is kennis van de anatomie belangrijk?
o (Algemene) bouw van organen in relatie tot hun functie
o Lichamelijk onderzoek: projectie organen
o Interpretatie medische beeldvorming
o Samenhang van organen en orgaansystemen
- Anatomische positie: staand, armen beetje los van het lichaam, handpalmen naar voren
o Links en rechts: vanuit de ogen van de patiënt
- Anatomische vlakken
o Frontaal of coronaal: Voor naar achter (van neus naar achterkant vh hoofd)
▪ Ook wel afkomstig van de satura coronaris (kroonnaad in de schedel)
o Transversaal: Dwars door het lichaam (van hoofd naar voeten)
o Sagittaal: Van links naar rechts (ene arm naar de andere arm)
▪ Afkomstig van de satura sagittalis (pijlnaad in de schedel)
- Termen
o Anterior – posterior
▪ Anticus = wat voor ligt
▪ Posticus = wat achter ligt
• De voorkant van het lichaam = de anteriore zijde
• De achterkant van het lichaam = de posteriore zijde
o Superior – Inferior
▪ Superior = wat hoger ligt
▪ Inferior = wat lager ligt
• Hoofd = superior in het lichaam
• Voet = inferior in het lichaam
o Lateraal – Medicaal
▪ Lateraal = zijkant (arm)
▪ Mediaal = midden (navel)
o Ventraal – Dorsaal
▪ Ventriculus = maag / holte → ventraal = buikzijde
▪ Dorsum = rug → dorsaal = rugzijde
▪ In menselijk lichaam is de anteriore zijde dus hetzelfde als de ventrale zijde.
Dit onderscheid is er echter voor bv. Dieren die op 4 poten staan. Een hond
zijn hoofd is de anteriore zijde, maar zijn buik in de ventrale zijde.
, o Craniaal – Caudaal
▪ Cranium = schedel → craniaal = schedelzijde
▪ Cauda = staart → caudaal = stuitzijde (staart)
▪ Voor mens niet zo zeer gebruikt omdat zij nog een heel deel onder onze
‘staart’ hebben.
o Proximaal – Distaal
▪ Voornamelijk gebruikt in de ledenmaten
▪ Proximaal = dichtbij (biceps liggen proximaal in de arm)
▪ Distaal = ver weg (vingers liggen distaal in de arm)
o Dorsaal – Palmair / plantair
▪ In de arm
▪ Dorsaal = buitenkant van de arm
▪ Palmair = kant van de handpalm
o Dextra – Sinistra
▪ Dextra = rechts
▪ Sinistra = links
- Vb. Het hart ligt superior tov. De lever
- Vb. De oesophagus ligt posterior tov. De trachea
- Aorta
o Elk deel heeft een andere naam
o Aorta ascendens: eerste stijgende deel van de aorta, vanuit het hart omhoog
o Arcus aortae: aortaboog
o Aorta descendes thoracalis: het dalende deel van de aorta in de thorax
o Aorta descendes abdominalis: het dalende deel van de aorta in de buik
o Arteria (slagader) iliaca (vernoemd naar het bot waar de afsplitsing is: os ilium =
darmbeen) communis (gemeenschappelijk = voor dat het afsplitst in intern en
extern) dextra (rechts)
o Arteria iliaca communis sinistra
o Arteria iliaca externa (extern) dextra
o Arteria iliaca externa sinistra
o Arteria iliaca interna (intern) dextra
o Arteria iliaca interna sinstra
o Daarna nog: arteria femoralis communis dex. En sin. (de arterie bij de femur = het
bovenbeen bot)
- Deze regels en naamgeving geldt ook voor het veneuze systeem.
- Topografische anatomie
o Verdeling:
▪ Hoofd
▪ Nek
▪ Thorax
▪ Abdomen
▪ Bekken / pelvis
▪ Been (onderste extremiteit)
▪ Arm (bovenste extremiteit)
o Bij een dwarsdoorsnede wordt er altijd vanaf onder gekeken
, o Rompwand vs. Extremiteiten
▪ Extremiteiten: alles wat niet tot de romp (thorax en abdomen) behoort ->
dus hoofd, armen, benen
▪ Er bestaan rompwand spieren en extremiteit spieren → hele specifieke
verdeling.
▪ Voorbeelden
• Musculus pectoralis major = grote borstspier → bevind zich op de
rompwand maar is een extremiteit spier → want functie van deze
spier = arm laten bewegen, dus noemen we dit een extremiteit spier
• Musculus serratus anterior = voorst gezaagde spier → bevind zich
ook op de rompwand maar dit is ook weer een extremiteit spier →
want deze beweegt het schouderblad
• Musculus obliquus externus abdominus = schuine buitenste
buikspier → wel een rompwand spier
• Dus belangrijkste vraag of het een rompwand of extremiteit spier is:
is niet waar zit de spier maar wat is de functie van de spier?
▪ Schoudergordel → deel van de extremiteiten
• Clavicula
• Scapula
▪ Bekkengordel → deel van de rompwand. Dit is
evolutionair zo vastgelegd. Doordat de mens veel
staat en wandelt: moest de bekken aan de
ruggenwervel worden vastgezet om genoeg
stabiliteit te hebben.
• Os coxae
• Os sacrum
▪ Rompwand is dus: ribben , borstbeen en spieren
aan buikzijde behoren tot de romp, schouderblad
niet + onderste bekkengordel.
- Romp: onderscheiding thorax en abdomen
o Scheiding tussen thorax en abdomen = het middenrif / diafragma (spier)
o Het diafragma heeft een parachute vorm
o Middenrif is een 3D structuur, dus thorax en abdomen vallen over elkaar heen
o Middenrif vormt GEEN volledige scheiding
- Wat zijn de functionele voordelen van het specifieke verloop van de aorta, oesophagus en
devena cava inferior door het diafragma? Vena cava inferior loop door peesachtige centrum
heen. De oesophagus loopt door het spierachtige deel heen en de aorta ook. Vena cava
inferior loopt daar niet doorheen, omdat deze een lage bloeddruk hee/ en door de spieren
heel makkelijk dichtgedrukt worden. Elke keer als je inademt zou die dan dichtgedrukt
worden.
, HC 1.4 Bouwplan: Rompwand
- Segmentatie = de bouwonderdelen van een lichaam bevatten dezelfde onderdelen.
o Wervelkolom: de bouwelementen van het skelet zijn op elk segmentaal niveau
identiek. Wervelkolom = gesegmenteerd.
- Algemene bouw van de wervelkolom
o 1. Wervels
o 2. Vijf regio’s = 5 soorten wervels
o 3. Verbonden met
▪ Synoviale gewrichten = bewegelijke gewrichten
▪ Tussenwervelschijven = kraakbeen met soort gelei in het midden
▪ Ligamenten = band van bindweefsel om gewricht
o 4. Spieren
▪ Intrinsiek
▪ Extrinsiek
- De vijf soorten wervels
o Nekwervels = cervicale wervels (7)
o Borstwervels = thoracale wervels (12)
▪ Zitten de ribben aan vast
o Ledenwervels = lumbale (/abdominale) wervels (5)
o Wervels van het heiligbeen (os sacrum) = sacrale (bekken)
wervels (5, gefuseerde wervels)
o Wervels van het stuitje = coccygeale/staart wervels (3 tot 5)
- Standen wervelkolom
o Normaal
▪ Lordose = fysiologische voorwaartse kromming
▪ Kyfose = fysiologische achterwaartse kromming
• Dit hebben we dus allemaal
o Afwijkend
▪ Hyperlordose = versterkte voorwaartse
verkromming
• Extreem holle rug = hyperlordose
▪ Hyperkyfose, gibbus, bochel = versterkte
achterwaartse verkromming
▪ Scoliose = zijwaartse verkromming
-
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper famkew. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.
