§ 1 Kenmerken van het burgerlijk procesrecht.
- Zes kenmerken van het civiele proces:
1. Partijautonomie: (art. 1:1 BW), iedere burger is bevoegd tot burgerlijke rechten. Iedereen mag een geschil
/ proces beginnen. Partijen beslissen de onderwerpen en tot welk bedrag er geprocedeerd wordt. Partijen
mogen altijd stoppen en een schikking treffen.
2. Lijdelijkheid van de rechter: de rechter is passief in de rechtsstrijd. Indien een partij een feit stelt, en die
wordt niet door de wederpartij betwist, is dat feit de formele waarheid (bv. gras is blauw). Drie actieve
punten van de rechter in het geding: 1. (art. 20 Rv) Hij moet waken tegen onredelijke vertraging in de
procedure. 2. (art. 25 Rv) Hij mag de vordering van de eiser niet afwijzen omdat die onjuist juridisch
onderbouwd is. Hij moet hen aanvullen of verbeteren. 3. (art. 88 Rv) Hij is bevoegd een mondelinge
behandeling te bevelen.
3. Verplichte procesvertegenwoordiging: partijen kunnen alleen proceshandelingen verrichten als zij
vertegenwoordigd worden door een advocaat. Reden hiervoor zijn: 1. Doelmatig: proces kan efficiënter
gevoerd worden, want juristen kennen de juiste argumenten en kunnen een eis formuleren. 2. Eerlijk proces:
advocaten hebben meestal gelijke normen en waarden. 3. Werk rechter vereenvoudigd: de argumenten en
feiten zijn voorbewerkt door de vertegenwoordigers.
- Kantonzaken (art. 79 en 80 Rv): geldt de verplichte procesvertegenwoordiging niet.
4. Het proces verloopt schriftelijk: het burgerlijk proces wordt in hoofdzaak schriftelijk gevoerd.
5. De procedure is niet kosteloos: (art. 237 BW) de partij die in het ongelijk gesteld wordt moet de kosten
van het geding betalen (advocaat- en griffiekosten). De staat betaalt de rest uit algemene middelen.
6. Zo nodig een vergoeding: (art. 2 en 24 WRB) als iemand de kosten niet kan betalen. De raad van
rechtsbijstand kan toevoeging verlenen aan iemand die een aanvraag doet op door de overheid gefinancierde
rechtsbijstand.
§ 2 De bevoegdheid van de burgerlijke rechter
- Burgerlijke rechter: tussen privaatpersonen. Als de eiser zijn vordering baseert op het burgerlijke recht.
- Guldemond/Noordwijkerhout: (stuk grond in bezit van burger, graaft sloot dwars door een voetpad)
burgerlijke rechter bevoegd, want gaat over handhaven van ongestoord bezit. (Objectum litis).
- Alkmaar/Noord-Holland: (Provincie vergunning gekregen stroom leveren). Burgerlijke rechter bevoegd,
omdat het een schuldvordering was.
- Schellen/Deuropeners: eiser niet-ontvankelijk als er een andere deugdelijke rechtsgang openstaat.
- VWO-examen: eiser was ontvankelijk.
- Digitaal procederen: art. 33 Rv.
§ 3 De dagvaarding: (is een geschrift waarin de eiser de gedaagde oproept om een bepaalde dag voor de rechter
te verschijnen. Ook staat daarin vordering (eis). Kenmerk: ‘vordering’.
1. Advocaat: hij schrijft alle processtukken (dagvaarding). En verricht alle formele proceshandelingen.
2. Betekening (art. 46 Rv): de dagvaarding wordt door de deurwaarder aan de gedaagde in persoon
overhandigd. De gedaagde moet op de hoogte zijn van de gestelde vordering.
3. Vereisten dagvaarding (art. 111 Rv): naam en woonplaats eiser – naam van advocaat of gemachtigde. Eis
(petitum) met gronden. In de dagvaarding staat de eis die de eiser vordert en gronden daarvan. Gronden van
de eis (fundamentum petendi). Welke gerecht de zaak kennisneemt. Roldatum (dag en uur van rolzitting).
De verweren tegen de eis en gronden van de gedaagde. Bewijsmiddelen, namen van getuigen en gronden
van de bewijzen.
§ 4 Het verzoekschrift (art 261 Rv): (de rechter doet uitspraak over (onderdeel van) iemands rechtspositie.
- Kenmerken: als de termen ‘verzoek’ of ‘verzoekschrift’ genoemd wordt in het artikel.
- Verzoekschriftprocedure begint met een verzoekschrift van de verzoeker aan de verweerder. De verzoeker
reageert met een verweerschrift (art. 282 Rv). De rechter kan een mondelinge behandeling bevelen (art. 279
Rv). De rechter doet een uitspraak in een zogenaamde beschikking (art. 261), ook zo genoemd in hoger
beroep en cassatie.
, § 5 De procedure bij de burgerlijke rechter
1. Rol en roldatum: zodra de dagvaarding bij de rechtbank is aangekomen, dan schrijft de
griffier de zaak in op de rol (lijst met aanhangige zaken). De roldatum is de dag in de
dagvaarding waarop de gedaagde in de rechtbank moet verschijnen. Meestal op vaste
dagen. Op de roldatum wordt een zogenoemde rolzitting door een enkelvoudige kamer
gehouden. De rechter die dat doet wordt de rolrechter genoemd.
2. Verstek: als de advocaat van de gedaagde niet verschijnt, zal de rolrechter verstek
verlenen. Verstek: constateren dat de gedaagde niet is verschenen. De rechter wijst
vonnis toe. Hij wijst de vordering van de eiser toe, tenzij het onrechtmatig of ongegrond
voorkomt (art. 139 RV).
3. Tegenspraak: als de gedaagde wel verschijnt op de rolzitting – met de verplichte
vertegenwoordiging – dan begint het geding waarin het gedaagde verweer voert tegen
de vordering van de eiser.
4. De eis: dagvaarding staat de eis met de gronden (conclusie van eis). Bewijsstukken – producties.
5. Conclusie van antwoord: op de eerste roldatum bepaalt de rechter de volgende roldatum. Op die dag kan
de advocaat van de gedaagde reageren in een conclusie van antwoord (art. 128 lid 2 Rv). Daarin brengt hij al
zijn verweren tegelijk naar voren, samen met zijn bewijs en gronden.
6. Mondelinge behandeling: art. 131 Rv schrijft dat de rechter binnen twee weken na het indienen van de
conclusie van antwoord een comparitie beveelt (art. 87 Rv). De partijen kunnen ook tot een schikking
komen volgens art. 89 Rv.
7. Vonnis: als de zaak niet geschikt is voor een comparitie of als de partijen daarna niet tot een schikking zijn
gekomen. Dan bepaalt de rechter de proceshandelingen en dan komt er meestal een vonnis (art. 91 Rv).
8. Repliek en dupliek: de rechter kan ook besluiten nog een conclusiewisseling toe te laten. De advocaat van
de eiser zal dan op de roldatum op de conclusie van antwoord (gedaagde) reageren met een conclusie van
repliek. De advocaat van de gedaagde reageert daar weer op met een conclusie van dupliek (art. 132 Rv).
§ 5.1 Het vonnis: (het vonnis moet openbaar worden uitgesproken, art. 121 GW – art. 5 lid 1 Wet RO – art. 6
EVRM en civiele proces art. 28 lid 1 Rv). Na de uitspraak moet het vonnis aan de wederpartij betekent worden
door de deurwaarder. Daarna kan het vonnis is heel Nederland ten uitvoer gelegd worden (art. 430 Rv). Het
vonnis levert een executoriale titel op, dat is de titel of grond om tot tenuitvoerlegging over te gaan. In dat geval
staat er in de aanhef van het vonnis ‘In naam des Konings’.
- Inhoud: elk vonnis bestaat uit drie delen: feitelijke overwegingen, rechtsoverwegingen en het dictum, de
beslissing. De feitelijke en rechtsoverwegingen vormer samen de motivering van het vonnis. Ieder vonnis
moet de gronden bevatten op straffe van nietigheid volgens art. 121 GW. (BPR art. 30 Rv). Als de rechter
zich daar niet aanhoudt, levert dat een vormverzuim op waardoor de HR het vonnis vernietigd (art. 79 lid 1
sub a Wet RO).
- Uitspraken van de burgerlijke rechter kunnen 5 soorten als inhoud hebben:
1. Nietigheid van de dagvaarding: als de dagvaarding niet voldoet aan de gestelde eisen en als degene voor
wie het bestemd is, daardoor onredelijk benadeeld wordt (§3 en art. 65 e.v. Rv).
2. Onbevoegdheid van de vordering kennis te nemen: art. 42 Wet RO omschrijft de bevoegdheden van
rechtbanken in burgerlijke zaken. In art. 93 Rv is bepaald bij welke burgerlijke zaken de kantonrechter
bevoegd is. (Hoofdstuk 4 vanaf pag. 112).
3. Niet-ontvankelijkheid van eiser: als er een andere rechtsgang openstond, bv als de eiser zicht tot de
bestuursrechter had kunnen wenden (art. 70 Rv). De eiser is ook ontvankelijk als zijn gestelde nooit tot
toewijzing zou leiden (bv. Nakomen van natuurlijke verbintenis vorderen). Als derde als de eiser geen of
niet voldoende belang heeft bij de vordering (art. 3:303 BW)
4. Afwijzing van de vordering: als de rechter constateert dat de dagvaarding geldig is, hijzelf bevoegd is en
de eiser ontvankelijk is, dan zal hij de vordering afwijzen indien het de eiser niet of de gedaagde wel in het
opgelegde bewijs geslaagd is.
5. Toewijzing van de vordering: de rechter kan de vordering deels of helemaal toewijzen. De partij in het
ongelijk moet de proceskosten van de wederpartij betalen (art. 237 Rv).
- Uitvoerbaarheid van vonnis: de eiser kan in de dagvaarding onmiddellijke ten uitvoerlegging vorderen in het
vonnis. Dan verklaart de rechter het vonnis uitvoerbaar bij voorraad (art. 233 lid 1 Rv). Hierbij kan het
vonnis gelijk uitgevoerd worden. Als de wederpartij een rechtsmiddel zou instellen dan heeft dat geen
schorsing van de tenuitvoerlegging (art. 233 lid 1 Rv).
§ 6 Het kort geding (art. 254 e.v. RV): versnelde procedure met spoedeisend belang. Wordt ingesteld bij de
voorzieningsrechter (alleensprekende rechter). Kantonrechter kan ook fungeren als voorzieningsrechter (art. 254
lid 5 BW). ‘Spoedeisend belang’ = kort geding.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper stanmeijertimmermanthijssen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
