bestuurskunde = de discipline (studie) die de overheid centraal stelt
Als in Nederland wordt gesproken over bestuurskunde heeft men het meestal over de discipline die
zich bezighoudt met de voorbereiding, de bepaling, de uitvoering en de evaluatie van
overheidsbeleid.
De Trias Politica van Montesquieu wordt gezien als de belangrijkste onderbouwing voor deze
horizontale spreiding. Montesquieu was tegen het absolutisme; een regeringsvorm waarbij de
volledige soevereiniteit van de staat rust bij één ambt (bijvoorbeeld een koning). Montesquieu
kwam met een alternatief; de Trias Politica, waarbij de soevereiniteit van een staat in 3 stukken
wordt opgehakt:
1. de wetgevende macht
2. de uitvoerende macht
3. de rechterlijke macht
In Nederland is de Staten-Generaal de wetgevende macht, de ministeries de uitvoerende macht en
de onafhankelijke rechters de rechterlijke macht.
Nederland is sinds de grondwet van 1815 een constitutionele monarchie. Een constitutionele
monarchie is een staat waarin het koningschap verankerd is in een constitutie. Een constitutie is het
geheel van elementaire geschreven en ongeschreven regels met betrekking tot de organisatie van
een staat.
Parlementair stelsel
Nederland is een democratie waarin de bevolking van 18 jaar en ouder haar hoogste
besluitvormende orgaan kiest: de Tweede Kamer. Dat is de kern van ons parlementair stelsel. Dit
stelsel kent twee principes.
Ten eerste is de koning onschendbaar en zijn de ministers verantwoordelijk; dit wordt de regel van
de ministeriele verantwoordelijkheid genoemd.
Ten tweede moet een kabinet het vertrouwen van een meerderheid in de Tweede Kamer hebben.
Beleid is een plan. Beleid is alles wat de overheid doet. Beleid bestaat uit doelen, tijd en middelen.
Beleid is de praktische uitwerking van de door de overheid gestelde doelen. Het is een beschrijving
van hoe op eenvormige wijze uitvoering te geven aan een wet/maatregel/richtlijn/evenement. Het
kan uitermate complex en tijdrovend zijn! Veel verschillende partijen (stakeholders) en belangen
Beleid is, maatregelen om maatschappelijk probleem op te lossen.
Politiek
Het politieke systeem in enge zin: kiezers, politieke partijen, volksvertegenwoordigers en
gezagdragers met politieke verantwoordelijkheid
, Volgens David Easton is politiek;
‘De gezaghebbende verdeling van immateriële en materiële waarden voor een samenleving.’
Daarbij gaat het om macht. Macht is de invloed die de machthebbende heeft om anderen dingen te
laten doen die tegen de belangen van de anderen ingaan.
Politici zijn mensen die het volk kiest, zij moeten elke vier jaar vechten voor hun plek.
Bestuurders, zijn zij die richting geven, ze worden formeel benoemd, ze worden dus niet door het
volk gekozen. (ministers, burgemeesters. Commissarissen van de koning, enz.),
En al deze mensen houden zich bezig met beleid.
Ambtelijk apparaat
de aan politieke gezagdragers ondergeschikte organisaties en functionarissen, zoals departementen,
provinciale en gemeentelijke diensten en de daaraan verbonden ambtenaren.
Ambtenaren worden niet gekozen of benoemd, ze worden aangenomen.
Overheid
politieke gezagdragers plus ambtelijk apparaat.
Verschillende organen met verschillende rollen, taken en verantwoordelijkheden en daardoor ook
verschillende doelen én belangen.
“Het geheel van bestuurders en bestuurlijke colleges in een staatsverband en het daarbij behorende
ambtelijke apparaat”
Semioverheid
niet rechtstreeks aan politieke gezagdragers ondergeschikte publieke organisaties en
functionarissen, zoals zelfstandige bestuursorganen, overheidsbedrijven, adviesorganen en hun
personeel. Zoals DUO.
Openbaar bestuur
overheid plus semioverheid
Maatschappelijk middenveld
particuliere organisaties met en zonder publieke taken, maar zonder winstoogmerk, zoals bonden,
verengingen en stichtingen
Publieke sector
openbaar bestuur plus particuliere organisaties met publieke taken
Bedrijfsleven
particuliere organisaties met winstoogmerk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper hunjizor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.