Röntgenstraling
Wat is röntgenstraling? elektromagnetische golven/straling
Röntgenstralen zijn elektromagnetische golven, met een golflengte kleiner dan die van het licht.
Snelheid is wel even snel. Elektromagnetische straling vindt plaats in de vorm van energiepakketjes
(fotonen) fotonen kunnen elektronen uit de atomen schieten. Deze worden hierdoor elektrisch
geladen ioniserende straling.
Hoe wordt röntgenstraling opgewekt?
o In kathode worden negatieve elektroden opgewekt
o Er is een groot spanningsverschil tussen kathode en anode
o Hierdoor botsen elektronen met een zeer hoge snelheid op anode
o Hierbij ontstaat warmte (99%) en röntgenstraling (1%)
o KNAP (K= kathode N=negatief A=anode P=positief)
Olie dient ervoor om warmte op te nemen. Röntgenstraling wordt alleen maar tegengehouden door
lood! Lood van 2mm houdt het tegen. Hetzelfde effect kan je bereiken met een betonnen muur van
15 cm dik. De straling wil je gericht uit een venster hebben. Daarom heeft het venster geen lood er
omheen. Met een venster kun je de stralen instellen op hoeveel straling je eruit wilt laten komen.
Met een lichtvizier wordt aangegeven hoe de straling (oppervlak) uit de buis komt. Dit gebeurt met
een lampje. Pedaal half intrappen: anode draait, waardoor warmte verdeeld.
Eigenschappen van röntgenstralen
Doordringend vermogen
o Deel van de straling passeert door het object, afhankelijk van:
Soort stof (dikte, gemiddeld atoomnummer, dichtheid object)
Soort straling (straling met een hoge energiewaarde wordt minder geabsorbeerd)
o Deel wordt geabsorbeerd
Zachte en harde straling (EW en λ)
o Deel veranderd van richting
= strooistraling!!! (anders dan terugkaatsing) Je gebruikt een strooistralenrooster om ervoor
te zorgen dat de strooistraling niet teveel op de foto komen. Anders gaat het ten koste van de
kwaliteit van de foto. Je gebruikt het rooster alleen als het object van de foto dikker is dan 10
cm! Bijvoorbeeld een elleboog van de kat hoeft niet met een rooster!!
Als een foto helemaal zwart is betekend het dat er teveel straling is geweest. Je moet dan een foto
maken met een mindere sterkte. Als een foto helemaal wit is betekend het dat de straling te zwak was
(alles geabsorbeerd), want de straling is nergens doorheen gekomen. Je moet dan een foto maken
met een sterkere straling. Bij een grijze kleur op de plaat is een gedeelte geabsorbeerd.
Eigenschappen van röntgenstralen zijn:
o Divergerende stralenbundel (<)
o Schadelijke effecten
Strooistralenrooster
o Verminderd de hoeveelheid strooistraling die op de plaat komen (op je uiteindelijke foto). De
strooistralen worden dus weggefilterd. Strooistralen komen tot ongeveer 2 meter!
, o Aluminiumframe met verticale lamellen van lood
o Zit meestal in de tafel; foto moet je dan onder de tafel maken
o Nadeel: Hoeveelheid straling moet omhoog en het kan strepen geven op de opname
o Gebruiken als object > 10 cm!
o Alles wat je aanhebt beschermd alleen tegen strooistralen!! Er mag nooit wat van je
beschermende kleding op de foto staan want je bent NIET beschermd tegen de normale
straling, maar alleen tegen de strooistralen!!!!!!!!!!!!!
Foto’s voor HD (heupdysplasie) is een uitzondering. Hier wordt maar 1 foto gemaakt. Bij andere foto’s
ALTIJD twee foto’s maken!
Bediening van het apparaat
o kV-schakelaar (regelt hoe hard de straling is)
spanningsverschil tussen kathode en anode
groter verschil = groter doordringend vermogen van de straling
bij longen wil je harde straling, dus hoge kV en kleine mA.
Hardere energiepakketjes
o mA-schakelaar (regelt hoeveel straling)
aantal ampère door kathode
meer ampère meer elektronen meer straling
Hoge mA, voor een genuanceerd beeld (duidelijker onderscheiden van organen)
Meer energiepakketjes, veel detail
o tijdschakelaar (aantal seconden); hoelang je de straling uitzend
o mAs = mA x sec = hoeveelheid straling
De film
o Bevat een lichtgevoelige laag van zilverbromide (AgBr), aan beiden zijden
o Straling die op de film komt kleurt de film zwart
o De film moet afgeschermd blijven van licht!!!
o In cassettes zitten versterkingsschermen, waardoor er minder straling nodig is voor een goed
beeld. Met cassettes hoef je niks te doen, je hoeft er alleen een nieuwe film in te doen voor
een nieuwe foto.
o De schermen gloeien nog beetje na, waardoor de foto nog een keer wordt beschenen. Door
versterkingsschermen heb je dus minder straling nodig.
Enveloppefilms (dunner, bv in bek van dier)
o In lichtdichte kartonnen enveloppe
o Geen versterking laag contrastarm beeld, hogere dosis, meer röntgenstralen nodig!
o Vooral gebruik op plaatsen waar cassette te dik is (bijvoorbeeld in de bek van een dier)
Ontwikkelen van de foto
o Handmatig; hengelen in spoelbakken
o Ontwikkelapparaat
o Digitaal
Handmatig ontwikkelen van een foto in de DOKA
(Tijd en temperatuur minder belangrijk)
1. Ontwikkelaar, ontwikkelbad (18-22 graden)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rooschester. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.