College aantekeningen
GSFILO HC 5
- Instelling
- Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Collegedictaat van 5 pagina's voor het vak Geschiedfilosofie B1 aan de RU (hc 5)
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Geschiedfilosofie hoorcollege 5Historische verklaringen
Nadenken over wetenschappelijke methoden: een korte historische schets
nadenken over wetenschappelijke methoden tijdens de wetenschappelijke revolutie,
fundament zijn : controleerbare waarnemingen goed opgeschreven duidelijke
empirische waarnemingen en moeten reproduceerbaar zijn, heldere en logische
mathematische procedures, de ontdekte feiten moeten een bepaalde algemene of
zelfs universele geldigheid hebben. Wetenschap wordt daarmee een zelf corrigerend
proces de gebruikte methode moeten altijd algemeen aanvaardbaar zijn. De
empirische kennis wordt verwerkt in formules en hypothesen. Dat is de basis
formulering van de natuurwet. Naast de controleerbare waarnemingen gebruikt de
wetenschapper ook al noodzakelijke logische al dan niet mathematische elementen,
idealiter is het wetenschappelijk verslag helder en duidelijker en in een algemeen
geaccepteerde wetenschappelijke taal. Wetenschappelijke inzichten worden
verkregen door ontwikkeling an op empirische kennis gefundeerde
wetenschappelijke theorieën en wetmatigheden. Waarnemingen/experimenten zijn
controleerbaar, verkregen wetmatigheden of wetenschappelijke theorieën leveren
toetsbare voorspellingen op, dus koppelen van logische en wiskundige methoden
aan experimentele technieken. Een wetenschappelijke theorie is dus nooit hetzelfde
als een mening. Dit idee is ander uitgewerkt door Francis Bacon, in zijn boek Novum
Organon empirisme: nadruk op onbevooroordeelde waarnemingen die
herhaalbaar zijn en uitwerking ontwikkeling van experimentele technieken.
Rationalisme legt de nadruk op fundamentele logische en wiskundige principes van
ons denken die aan de basis liggen van epistemologische zekerheid.
Wetenschappelijke kennis is gefundeerde kennis. In de 19 e en vroege 20e eeuw is
wetenschappelijk denken aangescherpt met het Wiener Kreis: zij stelden het logisch
empirisme wat vindt er plaats in harde wetenschappen en hoe kunnen we dast
vatten in een logisch-wiskundig kentheoretisch programma. Context of discovery
(feitelijke soms onverwachte processen van kennisverwerving) Context of justification
de formulering van de verifieerbare logische stappen. Het verificatiecriterium, je
komt iets tegen en gaat het dan in een wetenschappelijk kader plaatsen om te kijken
of het past in de wetenschappelijke kennis, dit noemen we het Wiener Kreis
verificatieprincipe, hoe kun je verifieerbare kennis ontwikkelen is hierbij de vraag,
door elke stap verifieerbaar te maken kun je het hele proces verifieerbaar maken
voor wetenschappers. Later zal Karl Popper deze periode bekritiseren, hij heeft een
eigen falsificatie principe alle kennis heeft een voorlopig of hypothetisch karakter
dus wetenschappelijke theorie geen volledig geverifieerde universele wet of
wetenschappelijke uitspraak, maar goed onderbouwde hypothese later mogelijk
bijstelling behoeft, je kunt het nooit vast verifiëren kan later altijd nog weer
gefalsificeerd worden, daarom gaat Popper uit van falsificatie steeds verder zoeken
naar problemen met je theorie, blijft mijn theorie stand houden als ik dit en dat doe,
het omgekeerde verificatieproces, waarin faalt het en wanneer is het niet geldig dit
is het falsificatieproces, die is het verschil tussen wetenschap en pseudowetenschap.
‘’ Many experiments may prove me right, but it takes only one to prove me wrong
the case is never closed ‘’ Albert Einstein.
, Waaraan moeten wetenschappelijke uitspraken aan voldoen?
Moderne wetenschapsfilosofie vastellen van de vorm die geldige
wetenschappelijke uitspraken moeten hebben. Pleiten voor één uniforme taal om
alles wetenschappelijke kennis in alle vakgebieden adequaat analytisch en empirisch
uit te drukken dit is de taal van de wiskunde. Gemeenschappelijke logische
structuur en specifieke empirische inhoud van uitspraken uit ‘’ echte ‘’
wetenschappen. Transplantatie wetenschapsmodel naar sociale wetenschappen en
menswetenschappen, de harde wetenschappelijke methoden gaven inzicht in kennis
en daarom transplanteren ze deze methoden naar de sociale- en
menswetenschappen, dit is soms gelukt. In dezelfde periode werd geprobeerd om
van geschiedenis een harde wetenschap te maken, er werd geprobeerd grote
ontwikkelingswetten te creëren binnen de speculatieve systemen ontstonden deze
grote ontwikkelingswetten, Popper bekritiseerde dit want deze ontwikkelingswetten
zijn niet falsificeerbaar ofwel geen echte wetenschappelijke kennis, Marx en zeker de
Marxisten dachten echt in ontwikkelingswetten en daar ging Popper dus tegen in.
Binnen de sociaal-economische en sociologische georiënteerde geschiedbeoefening
toepassen wetenschappelijke verklaringsmodellen en bewijsvoeringen. Geschiedenis
had een eigen methode die zich afzette tegen de wetenschappelijke
verklaringsmodellen, je had de natuurwetenschappen die de werkelijkheid verklaren
ofwel erklären en de cultuurwetenschappen die het verstehen ofwel begrijpen, een
wetenschap met een eigen methode, de geschiedenis zou zich juist niet bij de
modellen van de harde wetenschap moeten aansluiten, dit is de hermeneutische
traditie zie hoorcollege 6.
Kenmerken van valide historische verklaringen
Pleidooi om geschiedenis te verwetenschappelijken door introductie
verklaringsmodellen gangbaar in de harde wetenschappen. Algemeen geldende
wetmatigheden als basis van historische verklaringen het covering law model.
Structuur deductief-nomologische verklaringsmodel/Covering law model of CVM
de te verklaren situatie of uitspraak (explanandum), de verklarende uitspraak is dan
de explanans. In een geldige verklaring wordt het explanandum in de explanans
ingebed en heeft de explanans de vorm van een algemene wet (nomos) zoals bv.
als er welvaart ongelijk verdeeld wordt komt de bevolking altijd in opstand. De
Popperiaanse variant van het CVM causaal verklaren is logische afleiding van een
singuliere uitspraak uit een algemene uitspraak, dit heet een hypothetisch-deductief
verklaringsmodel bv. hypothese ijs smelt boven 0 graden, initiële conditie is 10
graden, explanandum het ijs smelt, zelfde verhaal het volk komt in opstand als
welvaart ongelijk verdeeld wordt is de hypothese, initiële conditie de welvaart wordt
ongelijk verdeeld, explanandum het volk komt in opstand.
Hempel en de promotie van het CLM binnen de geschiedbeoefening The function
of General Laws in History, historici doen eigenlijk heel vaak onbewust ene beroep
op het CLM, historische argumentaties hebben vaak de volgende vorm, elke keer dat
een gebeurtenis C zich voordoet komt er een gevolg E, C = E. sommige bespreken
een reeks van condities dat dan leid tot iets, ofwel als C1, C2 , C3 en C4 = E.
Hempel had het idee dat het mogelijk moest zijn om in alle vormen van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gsbachelor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67474 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen