Samenvatting
Samenvatting Q1: Aanval en verdediging
- Vak
- MGZ Q1
- Instelling
- Radboud Universiteit Nijmegen (RU)
Alle informatie van HC, RC, WG etc. van de module aanval en verdediging Q1 in 1 samenvatting.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: sharwig • 5 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Q1: Aanval en verdedigingOns immuunsysteem beschermt ons tegen schadelijke pathogenen die ons lichaam
binnendringen. Het beschikt daarvoor over een arsenaal aan verschillende celtypes en oplosbare
factoren die elk een specifieke rol in de immuunrespons hebben. Een goed werkend
immuunsysteem is in staat op het goede moment de juiste cellen en factoren te mobiliseren en op
die manier het pathogeen in toom te houden. Daarvoor moet het continu onderscheid maken
tussen gevaarlijke indringers, (onschadelijke) voedingsmiddelen, eigen cellen en eigen cellen die
veranderd zijn (tumoren). Dat dit niet altijd perfect gaat, zien we in het geval van auto-
immuunziekten en allergie. Pathogenen op hun beurt, hebben in de loop van de evolutie
mechanismen ontwikkeld om aan ons immuunsysteem te ontsnappen of er zelfs gebruik van te
maken. Een bekend voorbeeld hiervan is HIV.
Hoofdleerdoelen
Je kunt op hoofdlijnen de rol en functie van het immuunsysteem en micro-organismen in het
menselijk lichaam beschrijven in gezondheid en ziekte.
Deeldoelstellingen
- Je kunt op hoofdlijnen het immuunsysteem als complex netwerk begrijpen en kent op
hoofdlijnen de plaats en functie van de belangrijkste cellulaire en humorale componenten in dit
netwerk.
- Je kunt de rol van het immuunsysteem in inflammatie en infectie op hoofdlijnen beschrijven.
- Je kunt aan de hand van je kennis over micro-organismen en het microbioom het nut, de
noodzaak en de functie in het menselijk lichaam beschrijven.
- Je kunt aan de hand van je kennis over het microbioom en een ontregeling daarvan de relatie
met ziekte beschrijven.
Immuunsysteem
De cellen en oplosbare factoren van het immuunsysteem die bij een infectie als eerste in actie
komen behoren tot het aangeboren immuunsysteem. Dit is een snelle respons die gebaseerd is
op de herkenning van globale patronen die aanwezig zijn op pathogenen (bijv. componenten van
bacteriële celmembranen). Bij de aangeboren immuunrespons is vaak veel bijkomstige schade
(ontstekingen). In tweede instantie wordt het verworven immuunsysteem in stelling gebracht. Dit
zijn de T- en B- lymfocyten die heel specifiek bepaalde antigenen op een pathogeen kunnen
herkennen. Een belangrijk kenmerk van de verworven immuunrespons is de opbouw van
geheugen. Dit zorgt ervoor dat bij een re-infectie de immuunrespons sneller en effectiever is.
Aangeboren immuunrespons
Cellen die behoren tot het aangeboren immuunsysteem komen vrijwel allemaal voort uit de
myeloïde reeks. Deze cellen zijn de monocyten (buiten de bloedbaan macrofagen), granulocyten
(waaronder neutrofiele, basofiele en eosinofiele) en de mestcellen. Een uitzondering hierop
vormen de natural killer cellen, deze hebben een lymfoïde oorsprong. De drie algemene
kenmerken van de aangeboren immuunrespons zijn een snelle respons (effectief binnen min/uren),
herkenning van patronen en nauwelijks geheugenfunctie. Een verschil tussen de macrofaag en
dendritische cel is dat de macrofaag in het geïnfecteerde gebeid blijft terwijl de dendritische cel
richting de lymfe migreert en daar pathogeen afkomstige peptiden aan T-cellen presenteert. De
mestcel produceert histamine (komt vrij bij allergische reactie) en wordt meteen bij de prikkel
geactiveerd. De neutrofiele granulocyt is de meest voorkomende in het bloed en is
gespecialiseerd in het vangen, opnemen en doden van micro-organismen. Deze cel leeft kort en
sterft op de plaats van infectie. Hierbij wordt pus gevormd. De basofiele granulocyt produceert
histamine (hormoon wat vaatverwijding, roodheid en tumor veroorzaakt). De eosinofiele
granulocyt doodt grote parasieten en produceert toxische eiwitten. Natural killer cel speelt een
belangrijke rol in de respons tegen viraal geïnfecteerde cellen en tumorcellen. Deze cel heeft
dezelfde voorlopercel als de T- en B-cellen. Activatie van deze cel is afhankelijk van de balans
tussen activerende en inhiberende receptoren.
Pagina 1 van 7
, Cellulair
Bij de activatie van het aangeboren immuunrespons speelt herkenning van pathogeen
geassocieerde moleculaire patronen (PAMP’s), die alleen op micro-organismen aanwezig zijn,
door Toll-like receptoren (TLR’s) een cruciale rol. Binnen het immuunsysteem wordt de
communicatie tussen cellen voor een belangrijk deel uitgevoerd door cytokines en chemokines.
Een cytokine is een eiwit dat door een cel wordt uitgescheiden en invloed heeft op het gedrag van
andere cellen. Tot de cytokines behoren o.a. de interleukines (IL-1, IL-2, IL-3 etc.). Belangrijke
effecten van cytokines zijn: bevorderen van proliferatie en/of differentiatie en aanzetten tot de
productie van andere cytokines of chemokines. Cytokines zorgen ook voor de tumor en
stimuleren de NK cellen om virussen te doden. Chemokines spelen met name een rol in het
aantrekken van cellen van het immuunsysteem. Bij ontsteking worden op die manier cellen naar
de goede plek geleid. Chemokines functioneren daarmee als een soort postcode voor weefsels.
De route is: activatie door herkenning van moleculaire patronen, opnemen en verwijderen van
pathogenen d.m.v. fagocytose, secretie van oplosbare factoren (cytokines, chemokines,
complement factoren) om andere cellen te mobiliseren en presenteren van antigenen aan het
adaptieve(verworven) immuunsysteem.
Humoraal
Bij het humorale deel hoort de afweer via het complement systeem. Het complement systeem is
de oplosbare component van het aangeboren immuunsysteem. Dit systeem omvat een groot
aantal serumeiwitten waarvan sommige proteolytische (eiwitsplitsend) activiteit hebben. De
binding van antistoffen aan het oppervlak van een bacterie activeert het complement. Hier
ontleent het complement zijn naam aan: het complementeert antilichamen. Dit noemt men de
klassieke route van complement activatie. Activatie van complement vindt echter ook al plaats
voordat er een adaptieve respons is, namelijk bij contact met bijvoorbeeld het oppervlak van een
bacterie. Dit zijn de zogenaamde alternatieve route en de lectine route. Activatie van complement
leidt tot een cascade van proteolytische processen waarbij verschillende splitsingsproducten
vrijkomen met elk een eigen functie. De alternatieve route is constant spontaan licht geactiveerd
en wordt in toom gehouden door factoren die het complement systeem remmen. Bacteriën
ontberen die remmende factoren. De afzonderlijke complement componenten zorgen voor drie
processen: opwekken van locale inflammatie, bacteriën labelen met complement zodat deze
versneld gefagocyteerd kunnen worden (opsonisatie) en lysis van bacteriën. Het
complementsysteem bestaat uit een groep eiwitten die na activatie een cascade (kettingreactie)
vormen, wat uiteindelijk kan leiden tot het aantrekken en activeren van cellen van het
immuunsysteem en schade aan het pathogeen.
Wanneer je bij een patiënt het vermoeden hebt dat er sprake is van een infectie of een
hematologische maligniteit kun je een 'difje' laten maken om het bloedbeeld te bekijken. Daarbij
wordt het percentage van de verschillende soorten leukocyten in het bloed geteld. Tegenwoordig
gebeurt dat meestal met een hematologie analyzer, een apparaat dat cellen op grootte en
korreling kan onderscheiden.
Pagina 2 van 7
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper de99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79373 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen