Dit is een samenvatting van probleem 4, blok 3.6: neuropsychologie. Deze samenvatting bevat boekhoofdstukken van het boek van Kolb en Wishaw (H24 (690-692) en H27 (774-792)) en artikelen van Mattson, Chairavalotti, Poletti, Bondi, Kramer er Burrell. Deze samenvatting is geupdate na de werkgroep.
Fetal alcohol syndrome
Een patroon van fysieke malformatie en intellectuele gebreken geobserveerd in kinderen die
geboren zijn met alcoholistische moeders. Dit hoort bij de categorie fetal alcohol spectrum
disorders (FASD). Ze hebben kenmerkende gezichtskenmerken en brein onregelmatigheden,
zoals kleine hersenen, abnormale gyri of abnormale clusters van cellen. Ook zijn er
gedragssymptomen, waaronder leermoeilijkheden en andere sociale problemen.
Een risicogroep voor het krijgen van een kind met FASD is de gevangenispopulatie. De
hevigheid van FASD is gerelateerd aan wanneer, hoeveel en de frequentie van alcohol
tijdens de zwangerschap en een aantal individuele factoren. De ergste effecten komen voor
wanneer het drinken plaatsvindt in de eerste 3 maanden van de zwangerschap. Ook dragen
een slechte voeding en het gebruik van drugs (waaronder nicotine) hieraan bij. Zou tot
ongeveer 6% voorkomen.
Zelfs een glas alcohol per dag tijdens de zwangerschap kan zorgen voor een verminderde
intelligentie bij het kind. Dit is zo voor de moeder maar ook voor de vader door een
verandering in het sperma. De mensen die wel blijven drinken tijdens de zwangerschap zijn
vaak arm en laagopgeleid, waardoor ze de gevolgen van alcohol niet weten.
Alcohol heeft een effect op cel verdeling, rijping en epi genetische effecten. Het zou ook
effecten hebben op Kir2.1, wat zorgt voor een normaal rustpotentiaal. Vooral dus effecten
op kalium, dat het niet meer door de celwanden heen kan. Wanneer dit niet goed is kan het
zorgen voor celdood.
De meest erge effecten van alcoholgebruik voor de geboorte zijn aanpassingen in de
ontwikkeling van de hersenen wat zorgt voor neurogedragsmatige gebreken. FAS bevindt
zich aan het einde van het continuüm van FASD. Dit artikel geeft een review van de
neuropsychologische effecten van zwaar alcoholgebruik voor de geboorte. De symptomen
zouden variëren van een spectrum met FAS aan het einde ervan.
Diagnostische terminologie
Over het algemeen is de hoeveelheid alcohol gerelateerd aan de hevigheid van de uitkomst.
Binge-like blootstelling zorgt voor zwaardere symptomen dan chronisch alcoholgebruik. De
timing van het gebruik van alcohol in de ontwikkeling van het kind is ook belangrijk.
Algemene intelligentie
Intellectuele gebreken zijn niet nodig voor een diagnose van FAS, maar FAS zou wel de meest
identificeerbare oorzaak zijn van mentale achteruitgang. Intellectuele gebreken komen wel
vaak voor bij mensen met FAS, vooral bij de personen met een diagnose. Het algemene IQ
zou rond de 70 liggen. Vaak gaan intellectuele gebreken samen met psychiatrische
stoornissen. Er moet meer onderzoek gedaan worden naar de effecten van mild drinken
tijdens de zwangerschap.
Executieve functies
Executieve functies: het vermogen om een toepasselijke probleemoplossingsstrategie te
behouden voor het behalen van een toekomstig doel. Bij FASD hadden ze vooral last met het
inhiberen van controle, werkgeheugen en problemen oplossen. Deze zijn voorspellend voor
slechtere sociale vaardigheden en groter probleemgedrag. Symptomen:
Probleem-oplossen en plannen: kinderen die blootgesteld zijn aan alcohol vertonen
volharding bij niet correcte strategieën, verhoogd verbreken van regels, minder goede
antwoorden en verhoogde tijd om een strategie te plannen om een probleem op te lossen.
Conceptformatie en set-shifting: ze hebben moeite met het vormen en identificeren van
abstracte concepten en het verschuiven naar nieuwe conceptuele categorieën. Ze maken
meer fouten en hebben minder complete categorieën op de WCST.
Vlotheid: ze hebben moeite met verbale en niet verbale vlotheid. Gebreken zijn groter bij
lettervlotheid dan bij categorievlotheid. Nog wel variabiliteit in resultaten bij niet-verbale
vlotheid.
Inhiberen controle: moeite met responsinhibitie, ze maken bijvoorbeeld meer fouten op de
strooptest. Ook kost het ze meer cognitieve moeite.
Werkgeheugen: moeite met het vasthouden en manipuleren van informatie in het
werkgeheugen. Ze hebben vooral moeite met de reken- en digital span subtesten van de
WISC. Ook hebben ze moeite met het visuo-spatial werkgeheugen.
Leren en geheugen
De hippocampus is erg vatbaar voor de effecten van alcohol. Symptomen:
2
, Verbaal leren en geheugen: moeite met leren en het ophalen van verbale informatie. Ze
hebben minder moeite met het onthouden van een verbaal maar verzonnen wel meer niet-
correcte informaties. De vermogens kunnen wel verbeteren met leeftijd, in ieder geval voor
de minder-getroffen kinderen.
Non-verbaal leren en geheugen: gemixte resultaten gevonden, ook in het visuo-spatial
domein. Ze zouden minder kunnen herinneren na een langere periode maar gelijk na een
test evenveel als de controlegroep. Sommige studies hebben gebreken gevonden in
ruimtelijke herroeping en andere in objectherroeping.
Taal
Hier ook gemixte resultaten gevonden. Er zouden problemen zijn met spraak en taal in
verschillende gradaties. Ook zouden ze gebreken hebben in receptieve taalfunctionering
zoals woordbegrip en moeite met grammatica. Door gemixte resultaten zou de conclusie
kunnen zijn dat taalgebreken vaker voorkomen in kinderen met ouders die hevig
alcoholgebruik vertoonden of dat ze het gevolg zijn van intellectuele gebreken. Ze hebben
ook meer moeite met sociale situaties.
Visuele-ruimtelijke vermogens
Gebruik van alcohol zou te maken hebben met abnormale ontwikkeling van de structuur van
de hippocampus en de functionering ervan. Hierdoor worden visuele-ruimtelijke vermogens
verminderd. Ze zouden een vorm van constructional apraxie vertonen. De symptomen
zouden deels voorkomen door gebreken in het ruimtelijk geheugen.
Motorfunctie
Vaak moeite met hand-oog coördinatie, zwakke grijpfunctie, trillingen en balans en manier
van lopen. Er zou moeite zijn met fijne en grove motoriek, maar hier wel inconsistentie in
gevonden. Alcohol heeft dus effect op de cerebellum en basale ganglia die kleiner worden.
Ook hebben ze schade aan de zenuwen en minder ontwikkelde botstructuur. Het kan zijn
dat sommige symptomen verbeteren met leeftijd en anderen blijven of erger worden.
Aandacht en activiteitlevel
Vaak komen hyperactiviteit en problemen met concentratie voor en ADHD en hyper
kinetische stoornissen komen dus ook vaker voor. Moeilijkheden met aandacht komen
visueel voor maar ook auditief, dit is niet consistent over de kinderen.
Academische problemen
Zouden moeite hebben met verbalen en wiskundige domeinen. Ze zouden ook schade
hebben aan de gebieden die belangrijk zijn voor wiskundig verwerken, zoals de linker en
rechter pariëtale regio’s en de mediale frontale gyrus.
Klinische en gedragsmatige kenmerken
Zouden externaliserende problemen hebben zoals problemen in sociale, aandacht en
agressieve domeinen. Ook meer emotionele en sociale problemen. Deze problemen zouden
voorkomen bij 90.1% van de kinderen. Internaliserende problemen komen ook voor maar
niet zo vaak als de externaliserende problemen. Het is wel geassocieerd met negatief effect
en MDD. De problemen zouden ook deels voor kunnen komen door de omgeving. ODD,
conduct disorder en ADHD komen vaker voor. Mannen zouden eerder ADHD hebben dan
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentepsychologie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
