Taak 1
1. De seksuele responscyclus
- seksuele responscyclus: de menselijke reactie op seksuele
stimulering. Door Masters en Johnson oorspronkelijk verdeeld
in vier fasen: opwinding, plateau, orgasme en herstel. In
navolging van Kaplan werd daar een fase van verlangen
voorgeplaatst en werd de plateaufase geschrapt (omdat deze te
weinig onderscheidbaar was van de opwindingsfase). Deze
responscyclus is buitengewoon variabel, maar kan toch in een
schema worden beschreven
- Het begrip ‘seksuele responscyclus’ verwijst in fysiologische
zin naar de veranderingen die als gevolg van seksuele
stimulatie in het lichaam optreden
- Dit schema, tegenwoordig veranderd tot verlangen,
opwinding, orgasme en herstel/bevrediging
- Bij voldoende seksueel verlangen zal effectieve stimulatie
tijdens de opwindingsfase een min of meer continue stijging
van seksuele opwinding veroorzaken. Seksueel verlangen kan
ook ontstaan door effectieve stimulatie. Bij voortgaande
effectieve stimulatie komt de persoon in de plateaufase.
Gedurende deze fase kan verdere stimulatie leiden tot een
orgasme. Wanneer de stimulatie gedurende de plateaufase stopt,
keert de seksuele opwinding terug tot het beginniveau. De
orgasmefase duurt betrekkelijk kort (grofweg tussen de 5 en 30
seconden) en betreft het onwillekeurig (reflexmatig) optreden
van een climax met ‘maximale’ seksuele opwinding. Tijdens de
herstelfase ebt de seksuele opwinding weg en uiteindelijk wordt
het beginniveau bereikt. Er zijn grote individuele verschillen in
tijdsduur en intensiteit van de verschillende fasen.
- de vrouw bij doorgaande seksuele stimulatie in staat verschillende orgasmen kort na
elkaar te hebben. De meeste mannen ervaren daarentegen een refractaire periode
waarin seksuele stimulatie niet effectief is en hun erectie en seksuele opwinding
verdwijnen
- De klassieke formulering van de seksuele responscyclus (Masters en Johnson)
o De belangrijkste factoren waarvan Masters en Johnson op basis van hun
klinische ervaring aannamen dat ze het optreden van de seksuele responscyclus
negatief beïnvloeden, waren faalangst, de toeschouwersrol en een seks
negatieve socialisatie
- Herzieningen van de seksuele responscyclus
o twee zaken: de fasen van de seksuele
responscyclus en de processen en
mechanismen die ervoor zorgdragen dat de
seksuele responscyclus al dan niet
geactiveerd word
o Kaplan: er een fase van verlangen ontbrak
aan de seksuele responscyclus. Drie fasen:
verlangen, opwinding en orgasme. De
plateaufase verdween uit de
1
, conceptualisaties van de seksuele responscyclus, omdat het onderscheid tussen
de opwindings- en de plateaufase niet te maken bleek
o Alternatieven: Everaart: Allereerst hebben sommigen erop gewezen dat de
lineaire sequentie van deze drie fasen weinig waarschijnlijk is. Het verlangen
kan voorafgaan aan seksuele opwinding, maar het omgekeerde kan ook. De
tweede kritiek is van Basson. Zij wees erop dat de seksuele responscyclus start
vanuit een positie van ‘seksuele neutraliteit’ en dat zowel niet-seksuele als
seksuele factoren het op gang komen van de seksuele responscyclus kunnen
bewerkstelligen. Daarbij kunnen opwinding en verlangen elkaar wederzijds
versterken. Meston &Buss: Als derde kritiek naast intimiteit ook heel andere
motieven kunnen leiden tot seksuele opwinding of seksueel verlangen.
- een seksuele stimulus ‘bewerkt’ wordt en zo
getransformeerd wordt tot een seksuele
ervaring. De volgende aspecten zijn daarbij
belangrijk. De informatie wordt zowel verwerkt
langs een automatische en onbewuste route, als
langs een bewuste route. De hoofdprocessen
zijn enerzijds evaluatie, interpretatie en
waardering van seksuele stimuli en anderzijds
het voorbereiden en (eventueel) uitvoeren van een seksuele respons
- Een seksuele stimulus leidt tot activatie van het werkgeheugen, de centrale
proceseenheid van het geheugen, die drie taken vervult. Aandacht wordt gericht op de
stimulus, waardoor deze cognitief verwerkt kan worden, maar bovendien betrekt het
werkgeheugen informatie uit de verschillende geheugens en integreert het al deze
informatie. Daardoor komt een bewuste seksuele ervaring tot stand. Meer specifiek
betrekt het werkgeheugen informatie uit twee bronnen: het expliciete geheugen en het
impliciete geheugen (waarbij de amygdala emotionele opwinding genereert in reactie
op de seksuele stimuli). Belangrijk is daarbij dat de activering van de emotionele
opwinding grotendeels onbewust en snel verloopt, terwijl de bewuste
betekenisverlening aan de ervaring (via het expliciete geheugen) verhoudingsgewijs
traag verloopt. Het gevolg is dat de emotionele opwinding en de betekenisverlening
elkaar wederzijds beïnvloeden. Samengevat kan worden gezegd dat de seksuele
ervaring het resultaat is van een gelaagd en complex matching-proces dat ten minste
vier stappen omvat: (1) er is een seksuele stimulus die het seksuele systeem activeert;
(2) in dat seksuele systeem wordt de aandacht vanuit het werkgeheugen gericht op die
seksuele stimulus, zodat (3) door middel van een bewust toegankelijke herinnering de
betekenis van die seksuele stimulus tot stand komt in het expliciete geheugen en (4)
emotionele opwinding geactiveerd wordt in het niet bewust toegankelijke impliciete
geheugen
- Ontstaan seksueel verlangen
o incentive-motivatietheorie: Deze theorie stelt dat het seksuele verlangen
gewekt wordt door de aantrekkelijkheid van mogelijke beloningen en de ermee
gepaard gaande emoties. Naast wat men nastreeft, wordt de seksuele motivatie
gekenmerkt door een tweede dimensie: de kracht of intensiteit waarmee doelen
nagestreefd worden, het zogenaamde energetische aspect van de motivatie.
Seksuele motivatie als het resultaat van de activatie van een voldoende
gevoelig seksueel systeem door interne of externe stimuli. Er moet een externe
prikkel zijn maar er moet ook een motivatie zijn om er iets mee te doen.
o Lust is de bewuste ervaring van de fysiologische seksuele respons en deze gaat
gepaard met de ervaring van zin
2
, - Artikel both
o Kaplan conceptualized sexual desire as an expression of a drive, comparable to
hunger and thirst, influenced by sensors that signal changes in the internal
environment of the body.
o 'Lust' has two meanings, and is used to describe the sensation of sexual tension
as well as the feeling of satisfaction. Thus the word lust refers to sexual arousal
and the wanting to have more of that, as well as to sexual satisfaction.
o Freud made clear that libido does not arise from an external stimulus. Thus the
sexual instinct comes from a source within the body, it operates as a constant
force, and the subject cannot escape from it as is possible in the case of an
external stimulus.
o Kaplan: In the case of sex there does not seem to be a biological need that
demands satisfaction, as is the case in hunger and thirst
o We propose that the mechanism through which sexual emotional states and
feelings of sexual excitement and desire appear, will be similar as in other
emotions that are coupled with relatively strong bodily reactions
o As expected, the subjects that were exposed to the erotic film had genital
responses, increased T-reflexes, and reported sexual arousal and approach
tendencies. Those exposed to the neutral film did not show these specific
reactions. Moreover, the subjects who had seen the erotic film had engaged in
more sexual activity than the subjects who did not see the erotic film
- The female sexual response
o the focus on genital responses and
traditional indicators of desire,
including sexual fantasies and a
need to self-stimulate, ignores
major components of women’s
sexual satisfaction: trust, intimacy,
the ability to be vulnerable, respect,
communication, affection, and
pleasure from sensual touching
o The classic sex-response cycle thus
was based on one small subset of
women
o First, compared to men whose responses are influenced more by testosterone,
women have a lower biological urge to be sexual for release of sexual tension.
Second, women’s motivation (or willingness) to have a sexual experience
stems from a number of “rewards” or “gains” that are not strictly sexual, these
rewards being additional to, and often of far more relevance than, the women’s
biological neediness or urge. ” Third, women’s sexual arousal is a subjective
mental excitement that may or may not be accompanied by awareness of
vasocongestive changes in her genitalia and other physical nongenital
manifestations of arousal.
o women move from a sexual neutrality to seeking stimuli necessary to ignite
sexual desire. Sexual desire then is a
responsive rather than spontaneous event.
Many women who are sexually functional
and satisfied do not have the conventional
markers of spontaneous sexual desire.
3