Mensen die een delict plegen moeten daarvoor gestraft worden. Voor sommige
delicten is er een uiterst redmiddel, namelijk de gevangenisstraf. Dit is nodig om
recht te doen aan slachtoffers en de gehele samenleving. Maar het biedt ook
kansen om vanuit een gedwongen kader van justitie iemand te helpen zijn leven
weer op de rails te krijgen.
Gevangenisstraf heeft een dubbel doel: zowel vergelding als het verminderen van
recidive.
Maar deze doelen zijn nog niet optimaal in Nederland en daarom is het kabinet
ervan overtuigd dat er enige aanpassingen zullen moeten plaatsvinden. De
manier waarop we nu gevangenisstraffen uitvoeren, kan niet altijd rekenen op
maatschappelijk draagvlak en is zeker niet altijd effectief. Wanneer veroordeelden
voor ernstige strafbare feiten geruime tijd voordat hun straf is uitgezeten
vergaande vrijheden krijgen, doet dat afbreuk aan de geloofwaardigheid van de
straf. Daarom wil het kabinet het gevangenisbeleid aanscherpen. Dit om meer
recht te doen aan het rechtvaardigheidsgevoel van slachtoffers, nabestaanden en
de samenleving. Ook valt nog bijna de helft van de ex-gedetineerde terug in oude
patronen.
Het verblijf in de gevangenis zal anders worden ingericht. Zo doen we recht én
bieden we kansen.
Bij het inrichten van deze verandering staan er drie uitgangspunten centraal:
1. Straf is straf:
Huidige v.i.-regeling:
- Gedetineerden komen van rechtswege voorwaardelijk vrij:
- Er bestaat een noodzaak voor een regeling voor uitstel of achterwege laten
van de v.i.
- Op dit moment kan de v.i. alleen worden uit- of afgesteld op basis van
limitatief in de wet opgesomde gronden, bijvoorbeeld indien er een
vluchtpoging is gedaan of als er sprake is geweest van ernstig wangedrag.
- Gedetineerden maken nu na twee derde van hun straf aanspraak op v.i.:
Aanpassingen v.i.-regeling:
- V.i. wordt niet langer van rechtswege verleend:
- Indien v.i. niet meer van rechtswege wordt verleend, zal er persoonlijk per
gedetineerde gekeken moeten worden om een beslissing te nemen of v.i.
wordt verleend. Hierbij zijn er dan drie criteria van belang:
1. Eventuele risico’s bij vrijlating;
2. Gedrag van de gedetineerde tijdens de gehele detentieperiode;
3. De belangen van slachtoffers (bijvoorbeeld locatieverboden of
contactverboden).
- OM wordt niet alleen belast met toekenning v.i., maar ook met beslissing
over herroeping van v.i. die tot gevolg heeft dat de veroordeelde weer
wordt ingesloten in een inrichting.
- De termijn van v.i. wordt gemaximeerd op twee jaar:
, - Omdat de geloofwaardigheid en inzichtelijkheid van de tenuitvoerlegging
van een straf wordt aangetast.
- Ook doet de v.i. af aan de kern van de gevangenisstraf de fysieke
vrijheidsbeneming.
- Een periode van twee jaar zal genoeg zijn om een gedetineerde die buiten
de inrichting verblijft te begeleiden en onder toezicht te laten oefenen met
herkregen vrijheden.
Om invulling te geven aan de genoemde voornemens zullen er samenvattend de
volgende maatregelen moeten worden genomen:
1. De periode van v.i. wordt gemaximeerd op twee jaar;
2. V.i. wordt uitsluitend nog verleend op basis van een individuele afweging
en beoordeling;
3. Bij de toekenning van v.i. wordt getoetst op:
a. Gedrag van gedetineerden;
b. Een risicobeoordeling;
c. De belangen van slachtoffers en nabestaanden.
4. Het gevangeniswezen start een programma voor de ontwikkeling van
risicotaxatie voor het verlenen van externe vrijheden;
5. Niet-naleving van gestelde voorwaarden krijgt direct consequenties.
2. Gedrag telt:
Detentie is niet alleen zitten, maar veel meer dan dat. Dit is belangrijk voor de
gedetineerde zelf, maar ook voor de samenleving. Gedetineerde dienen hun
gedrag te veranderen om zo de kans op een geslaagde terugkeer in de
maatschappij zo groot mogelijk te maken.
Het uitgangspunt: goed en constructief gedrag wordt beloond en slecht gedrag
wordt bestraft.
Van belang is dat gedetineerde zelfstandig tot de gewenste gedragsverandering
komen, maar dit kan lastig zijn en daarom dient de gedetineerde hier wel bij
geholpen te worden. Zij dienen de hulp en vooral begeleiding te krijgen die zij
nodig hebben om tot verandering te komen. En ook moet er rekening gehouden
worden met eventuele beperkingen bij het stellen van (gedrags- en re-
integratie)doelen.
Verleend verlof moet altijd gekoppeld zijn aan een re-integratiedoel:
- Sollicitatiegesprek;
- Tekenen (huur)contract;
- Deelname gedragsinterventies (Betere Start);
- Zorg of werk buiten de inrichting.
Indien je je niet aan het gewenste gedrag houdt bestaan er disciplinaire straffen.
Disciplinaire straffen:
- Fysieke agressie;
- Handelen in verdovende middelen;
- Invoer van contrabande.
3. Werken aan veilige terugkeer:
,Werken aan een veiligere terugkeer in de samenleving houdt in het minderen van
de kans op recidive.
Om een nieuwe impuls aan de recidivereductie te geven zijn maatregelen nodig
langs twee lijnen:
1. Extra inzet op randvoorwaarden voor een veilige terugkeer;
2. Een betere samenwerking met partners (gemeente, reclassering en
zorginstellingen).
Extra inzet op randvoorwaarden voor een veilige terugkeer:
Vanaf het begin moeten gedetineerden zich actief voorbereiden op hun terugkeer
in de samenleving, met als doel fundamentele zaken voor een stabiel leven op
orde te hebben. Er zijn zes basisvoorwaarden die een succesvolle re-integratie
kunnen bevorderen:
- Onderdak -> verkleint de kans op zwerfgedrag en beroep op oude
criminele netwerken;
- Inkomen -> voorzien in eerste levensonderhoud;
- Schulden -> schulden kan aanleiding zijn voor crimineel gedrag, daarom
een plan om deze schulden af te lossen;
- Identiteitsbewijs -> nodig voor het krijgen van werk/woning (is tevens ook
strafbaar);
- Zorgbehoeften -> zorgbehoeften beschikken over een zorgverzekering;
- Sociaal netwerk.
In beginsel zijn gedetineerden zelf verantwoordelijk voor het voldoen van de
basisvoorwaarden, maar ze krijgen hier wel hulp bij.
Een betere samenwerking met partners:
Onder partners vallen de gemeente, reclassering en zorginstellingen. De
complexiteit van de problematiek van een groot deel van de gedetineerde maakt
het noodzakelijk dat er sterker dan tot nu toe het geval is wordt samengewerkt
door het gevangeniswezen en partners buiten het justitiedomein.
Deze partners moeten tijdens de detentie al i actie komen om na de periode van
gevangenschap ondersteuning te kunnen bieden of trajecten voor een ex-
gedetineerde voort te zetten of op te starten.
Er worden maatregelen genomen om een veilige terugkeer van gedetineerden in
de samenleving te faciliteren. De maatregelen zijn, kort gezegd, de volgende:
- De fysieke aanwezigheid van de reclassering in de PI’s wordt
verhoogd. Dit moet zorgen voor betere samenwerking met casemanagers
van DJI.
- Regionale plaatsing wordt verbeterd, zodat gemeenten, behandelaren
en het sociale netwerk makkelijk contact kunnen houden met
gedetineerden.
- Gemeenten worden voortaan standaard geïnformeerd over de
datum van begin en einde detentie van hun ingezetenen, zodat zij de
terugkeer van de gedetineerden beter kunnen voorbereiden.
- Er komt een wettelijke grondslag waardoor het gevangeniswezen meer
gegevens kan delen met gemeenten.
- In 2018 wordt met gemeenten een nieuw convenant ‘Re-integratie
(ex)- gedetineerden’ afgesloten.
- Om tijdens detentie meer te kunnen werken aan de randvoorwaarden voor
een veilige terugkeer start een pilot met de inzet van extra
casemanagers in drie inrichtingen.
, - We investeren 1 miljoen euro extra voor de inzet van vrijwilligers bij de
re-integratie van gedetineerden.
- De reclassering start in de tweede helft van 2018 met pilots met
vrijwilligers binnen het reclasseringstoezicht.
- Gedetineerden krijgen de zorg die zij nodig hebben. Zorgtrajecten die
voor of in detentie zijn opgestart worden zo nodig ook na detentie
voortgezet.
- In het kader van Koers en Kansen worden in diverse
gemeentenprojecten gestart om de rol van gemeenten bij re-integratie te
versterken.
- De procesgang rond kortgestraften wordt verbeterd door de
samenwerking met ketenpartners voor detentie al te verbeteren.
- Er komt een nieuwe aanpak voor het afdoen van strafzaken van
relatief lichte delicten, waarbij aandacht is voor persoonlijkheids- of
gedragsproblematiek.
- Lokale, kleinschalige voorzieningen worden ingericht, zodat
gemeenten en zorgpartners betrokken kunnen worden bij re-integratie.
Om de veiligheid in de PI te waarborgen en incidenten binnen het
gevangeniswezen terug te dringen gaat het kabinet maatregelen nemen:
- Het binnenbrengen van contrabande door bezoek of personeel wordt
strafbaar gesteld.
- Intramuraal en extramuraal verblijvende gedetineerden worden voortaan
strikt gescheiden.
- Er worden meer innovatieve middelen ingezet om contrabande tegen te
gaan. Een voorbeeld hiervan is de GSM-paraplu: er kan geen verbinding
worden gemaakt met onbekende telefoons binnen de PI.
- DJI-medewerkers worden opgeleid en geautoriseerd om in de gevangenis
gevonden telefoons uit te lezen.
- Het gevangeniswezen voert een proef uit met een ‘gedetineerden
relatiemonitor’: het verstrekken van informatie over de gedetineerden
vanuit de hele inrichting.
- Er worden samen met partners in de strafrechtketen risicoprofielen
opgesteld: betere handvatten voor veilig vervoer en plaatsing van
gedetineerden.
Er bestaan knelpunten in de bezetting van medewerker. Dit heeft onder andere te
maken met het feit dat in de financiering en bij de roosterplanning van de
individuele inrichtingen onvoldoende rekening wordt gehouden met:
- De vergrijzing van het personeelsbestand;
- Het parttime werken door 57-jarige en ouder;
- De mate waarin gebruik wordt gemaakt van ouderschapsverlof;
- De benodigde tijd voor de vereiste opleidingen.
Om een solide personeelsbeleid te garanderen en vakmanschap te bevorderen,
worden er weer maatregelen genomen:
- Het roosterproces wordt verbeterd en de benodigde financiering wordt
jaarlijks afgestemd op de feitelijke inzetbaarheid van personeel.
- Medewerkers van DJI gaan op grote schaal naar opleidingen en behalen
certificaten middels Eerder Verworven Competenties.
- Naast de algemene startkwalificaties worden specifieke competenties en
vaardigheden van medewerkers in de inrichtingen versterkt.
- Medewerkers ontwikkelen extra vaardigheden voor het omgaan met licht
verstandelijk beperkten.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Apollined. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,56. Je zit daarna nergens aan vast.