Samenvatting
Samenvatting B&B Cyclus 1.14 (THK Ba1)
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Deze samenvatting betreft alle uitwerkingen van colleges gegeven in cyclus 1.14 van Bedreiging & Bescherming.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 45 pagina's
Voorbeeld 4 van de 45 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Chiara Eenkhoorn – THK-1Samenvatting cyclus 1.14 ‘B&B’
Thema: ‘Bloedend tandvlees’
College 1 – Inleiding: het immuunsysteem (07-05-2020)
Het syndroom van Sjögren is een probleem van de speekselklier, waarbij het
afweersysteem het klierweefsel aanvalt. Hierdoor wordt de speekselproductie geremd
en krijg je last van een droge mond.
® Auto-immuunziekte.
Micro-organismen op en in ons lichaam
We dragen ongeveer een kilo micro organismen bij ons en we hebben wel 2 miljoen
microbiële genen in ons lichaam, terwijl we maar 23.000 humane genen in ons lichaam
hebben.
Er is een continue bedreiging micro-organismen van buitenaf, daarnaast is er ook een
continue bedreiging van binnenuit, door tumoren.
Het immuunsysteem
Micro-organismen kunnen het lichaam binnendringen en hier een infectie veroorzaken,
het immuunsysteem zorgt ervoor dat micro-organismen bestreden worden.
Ziekteverschijnselen zijn voor een groot gedeelte toe te schrijven aan de
immuunrespons tegen de micro-organismen.
® Je krijgt koorts, gaat zweten, voelt je lamlendig, etc.
Edward Jenner wordt gezien als de grondlegger van de immunologie.
Het immuunsysteem kan opgedeeld worden in verschillende lagen:
• Barrières
o Fysieke barrières: het huidepitheel is een van de eerste barrières tegen
micro-organismen, deze worden ondersteund door antimicrobiële
componenten.
o Biochemische barrières.
• Aangeboren immuunsysteem
o Niet specifiek, werkt snel, maar heeft geen goed geheugen.
• Verworven immuunsysteem
o Heel specifiek, werkt langzaam en heeft een specifiek
geheugen.
Het immuunsysteem is overal! Het zit in het bloed, in de weefsels en in
lymfoïde organen.
Aangeboren immuunsysteem
Als de micro-organismen door de barrière heen kunnen doordat er
bijvoorbeeld een wondje zit, komt het aangeboren immuunsysteem op gang.
Het aangeboren immuunsysteem heeft twee belangrijke functies:
1. Het uitschakelen en opruimen van de micro-organismen.
2. Het onder controle brengen van de infectie.
1
,Chiara Eenkhoorn – THK-1
Uitschakelen van micro-organismen
Micro-organismen worden door het aangeboren immuunsysteem
uitgeschakeld. Het uitschakelen bestaat uit:
• Oplosbare eiwitten (= complement systeem): deze factoren
herkennen dat er een bacterie aanwezig is en de complement
factoren zorgen ervoor dat er gaatjes in de bacteriën komen,
waardoor de bacterie opzwelt en knapt.
• Cellen (= fagocyten): eten micro-organismen op.
Effectorcellen
Fagocyten zijn de belangrijke effectorcellen in ons lichaam. Professionele
fagocyten van het aangeboren immuunsysteem zijn:
• Neutrofiele granulocyten: zitten in het bloed en gaan wanneer nodig naar de
weefsels.
• Monocyten: zijn de voorlopercellen van de macrofagen en zijn aanwezig in het
bloed.
• Macrofagen: deze zijn aanwezig in de weefsels en hoeven wanneer nodig dus niet
eerst nog naar de weefsels toe te transporteren.
Macrofagen hebben ook andere functies dan fagocytose, zoals dat ze bijdragen aan de
ontstekingsreactie, ze spelen een belangrijke rol bij weefselherstel, etc.
Ontsteking en verworven immuunrespons
Het onder controle brengen van de infectie gebeurt door middel van een
ontstekingsreactie en het verworven immuunsysteem.
De ontstekingsreactie is een primaire reactie op de
bloedvatwand en het gevolg hiervan is dat er extra
hulptroepen komen op de plaats van infectie.
® Is de acute fase van de ontstekingsreactie.
Als er micro-organismen achterblijven zullen ook
cellen van het verworven immuunsysteem
ingeschakeld worden. Deze reactie wordt op gang
gebracht in de lymfoïde organen door een cel van de
aangeboren afweer.
® Is de chronische fase van de ontstekingsreactie.
Om van de acute fase over te gaan in de chronische fase zal het karakter van neutrofiele
granulocyten veranderen in de lymfocyten. Dendritische cellen vormen de schakel
tussen de aangeboren en verworven afweer.
Cytokinen die ervoor zorgen dat de ontstekingsreactie op gang gebracht wordt noemen
we de pro-inflammatoire cytokinen.
® Belangrijke pro-inflammatoire cytokinen zijn IL-1, TNFa en IL-6.
Patroonherkenningsreceptoren zijn globale receptoren welke grote groepen bacteriën
of virussen kunnen herkennen.
2
,Chiara Eenkhoorn – THK-1
Het verworven immuunsysteem
= Is afhankelijk van het aangeboren immuunsysteem om te starten.
Lymfocyten zijn de cellen van het verworven immuunsysteem en deze komen van én
gaan naar lymfoïde organen of ze gaan naar de plek waar een infectie optreedt.
Er zijn twee soorten lymfocyten:
• B cellen/B lymfocyten (humoraal): heeft een oppervlak
immuunglobuline/antigeen als receptor.
Þ Bij de immuunrespons scheiden ze hun immuunglobuline uit en deze
bindt aan extracellulaire micro-organismen.
• T cellen/T lymfocyten (cellulair): hebben een T cel receptor.
Þ Zijn in staat om specifieke cellen te maken welke in de aanval kunnen
gaan tegen intracellulaire micro-organismen.
Beide receptoren herkennen heel specifiek één antigeen.
Humorale immuunrespons door B
lymfocyten welke antilichamen uitscheiden.
Cellulaire immuunrespons door T
lymfocyten welke effector T lymfocyten
maken.
Lymfocyten
Lymfocyten hebben een unieke antigeen receptor en die zit
op het oppervlak van de lymfocyt.
Al die receptoren herkennen maar één micro-organismen,
ze zijn monospecifiek.
Het antigeen (x) herkent alleen de cel die daartegen gericht is (cel X).
Die cel die herkend wordt zal dan gaan prolifereren en deze cellen
zullen antilichamen gaan maken.
® Dit wordt de klonale selectie theorie van Burnet genoemd.
Humorale immuunrespons
Hoe werkt de humorale immuunrespons dan?
1. Naïeve B-cellen bevatten een antigeenreceptor welke een antigeen herkent.
2. Er treedt proliferatie op van de naïeve B-cellen op.
Þ De naïeve B-cellen worden geactiveerd door helper T cellen (= co-
stimulatie).
3. Naïeve B-cellen zullen uitrijpen tot plasma cellen.
Þ Plasma cellen zijn de antilichaam fabrieken.
4. Deze plasma cellen maken onwijs veel antilichamen/Ig/antistoffen.
3
, Chiara Eenkhoorn – THK-1
5. De antilichamen worden uitgescheiden door de plasmacellen.
6. De uitgescheiden antilichamen zullen binden aan extracellulaire micro-
organismen.
7. De extracellulaire micro-organismen worden opgegeten door middel van
fagocytose of ze worden geneutraliseerd.
Er worden niet alleen effectorplasma cellen
gemaakt, maar er worden ook geheugen b cellen
gemaakt. Deze kunnen heel lang in het lichaam
blijven en wanneer je in aanraking komt het
hetzelfde antigeen, is de respons sneller en beter.
Immunoglobulinen (Ig) = antistoffen = antilichamen.
Cellulaire immuunrespons
Hoe werkt de cellulaire immuunrespons dan?
1. Antigeen presenterende cellen (APC, noemen we ook wel MHC) hebben een
stukje antigeen op hun celoppervlak welke herkent kan worden.
2. Ze stimuleren de T-cellen, we hebben hiervan twee subtypen:
a. Helper T cellen (CD4+): herkennen cellen doordat er een antigeen
gepresenteerd wordt. De CD4 cel zal dan cytokinen uitscheiden en hierdoor
wordt de doelwit cel (bijv. macrofaag) geactiveerd en die zullen het micro-
organisme gaan opruimen.
b. Killer T cellen (CD8+): kunnen het
doelwit herkennen en ze brengen de
doelwit cel in apoptose.
Ook worden er hier weer geheugencellen
aangemaakt wat zorgt voor een snellere
immuunrespons, wanneer je weer in aanraking
komt met intracellulaire micro-organisme.
Lymfoïde organen
De verworven immuun responsen verrichten hun taak in de perifere/secundaire
lymfoïde organen; de milt, lymfeklieren, platen van Peyer, tonsillen, adenoïd.
Alle cellen van het immuunsysteem worden geproduceerd in het beenmerg, maar de
T-lymfocyten worden gevormd in de thymus.
De aard van de immuunrespons
• Afweer tegen bacteriën? Door middel van humorale respons.
• Afweer tegen virussen? Door middel van cellulaire respons.
• Afweer tegen wormen? Door middel van eosinofiele granulocyten.
Hoewel de aard van de respons kan verschillen tussen de verschillende micro-
organismen, er is niets zwart-wit in het immuunsysteem. Er is nooit één respons die
actief is, ze zullen allemaal met elkaar meedoen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chiaraeenkhoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
