Samenvatting sociale psychologie
Hoofdstuk 1: inleiding
1. de mens is een sociaal dier
• Mens is fundamenteel een sociaal wezen
o We zijn geïnteresseerd in nadenken over anderen onszelf en hoe we het best
reageren in een situatie
o We observeren anderen en analyseren hun gedrag en proberen te voorspellen hoe
iemand zich zal gedragen
• In vrije tijd allemaal amateurpsycholoog
o Leerkrachten ergeren zich aan kinderen die onvoldoende studeren en ontwikkelen
theorieën over de jeugd van tegenwoordig
o Ouders vragen zich af of hun kinderen niet te veel worden beïnvloedt door reclame
• Maatschappelijk vlak grote noodzaak aan een beter inzicht in sociaalpsychologische
vraagstukken
Bv hoe is het mogelijk dat bewakers van nazi-kampen geen empathie toonden
• Sociaalpsychologische bevindingen zijn interessant en leuk om te horen
➢ Daarom vaak in de media
➔ We hebben interesse in anderen net omdat we een sociaal dier zijn en worden ook beïnvloedt
door anderen
2. sociale psychologie: definitie en aanverwante disciplines
• Hanteert de methode van psychologie
• Verschil psychologie en sociale wetenschappen
o Focus op innerlijk
o Pas wanneer we het innerlijk van de actoren begrijpen kunnen we uitspraken over
wat hen drijft
o Innerlijk= denkprocessen, affect en motivatie
• verschil sociale psychologie en andere domeinen psychologie
o gerichtheid van het individu in de context van sociale relaties en situaties
o alle takken benadrukken wetenschappelijke methode
adhv bv experimenten = een vorm van onderzoek waarbij de onderzoeker controle
heeft over de gebeurtenissen en deelnemers volkomen toevallig aan condities
worden toegewezen
2.1 definitie sociale psychologie
• is een wetenschappelijke studie
• naar de wijze waarop gedachten, gevoelens, motivaties en gedragingen van mensen worden
beïnvloedt door de aanwezigheid van anderen
• en hoe wij zelf een invloed uitoefenen op hoe andere personen denken voelen en zich
gedragen
2.1.1 wetenschappelijke studie
• hanteren vaak experimenten (zie def) en gevalideerde vragenlijsten als basis
wetenschappelijke kennis
, • toetsen hun theorieën adhv systematische observatie, beschrijving en meting
• inzichten louter intuïtief of door ervaring verworven
2.1.2 gedachten, gevoelens, gedragingen en motivaties
• richt zich op de manier waarop het individu de sociale wereld waarneemt, begrijpt en
interpreteert
• niet enkel cognitieve belangrijk maar ook affectieve en motivatiecomponent
• ruime visie op gedrag wordt gehanteerd
2.1.3 de aanwezigheid van anderen
• benadrukt de sociale aard van het individu
• sociale heeft brede betekenis
o sociale invloed op anderen
o individuele processen bv. zelfbeeld, zijn niet sociaal maar directe aanleiding van hoe
we zullen omgaan met anderen
o niet-sociale processen bv hitte maakt mensen agressiever
o gedachten over niet sociale objecten bv drankje bellini
2.2 de kracht van de situatie: een voorbeeld van een sociaalpsychologische studie
• filmpje Ronald Reagan (ex-president Amerika), acteur die president werd
heeft zo een optreden invloed op de stemmen?
Blijkbaar wel als het volk niet lacht of klapt dan zijn er minder stemmen
➢ we beoordelen Reagan conform met de reactie van anderen
• Stanford prison experiment
Kelders van universiteit werden gevangenissen: een helft gevangenen een andere helft werd
cipiers en een slechte derde
Er waren geen duidelijke instructies, behalve de aanzet van de slechte derde enkel opdracht
goede orde zonder geweld
De cipiers werden brutaler en vonden het zelf leuk
Wel geen geldig onderzoek omdat een derde hen zou hebben aangezet, maar nog steeds
interessant
➢ Situatie beheerst de persoon: een goed persoon in een slechte situatie, zal slechte
gedragingen stellen
➢ Sociale context is dus belangrijk
➢ schema: situatie bepaalt
,2.3 sociale psychologie en verwante disciplines
• Sociologie:
o Meestal soortgelijke onderwerpen met meestal een groot maatschappelijk belang bv.
Geweld
o Sociologie klasseert personen volgens ras,
nationaliteit,…
o Studie van groepsfactoren
o Sociale psychologie richt zich op het individueel niveau
o Onderscheid onderzoeksmethoden om gedrag te
onderzoeken
o Als ze worden gecombineerd krijg je een vollediger
inzicht op sociaal gedrag
➢ Kan aan de hand van multilevel analyse
= anlayse die effecten bepaalt van de verschillende hiërarchische niveaus op een
uitkomstvariabele,
waarbij het individuele niveau het ondergeschikt niveau vormt en de groep, organisatie of
maatschappij het bovengeschikte niveau uitmaakt
o Tabel: bv vraag verschil man en vrouw
• Persoonlijkheidspsychologie
o = studie van structuur en de effecten van stabiele en
cross-situationele eigenschappen van de individuen
o Beide stellen modellen voor die op basis van gedachten,
affect en motivaties gedrag voorspellen
o Onderscheid gerichtheid op respectievelijk individuele
verschillen (=disposities) en situaties
o Vragen ? als is deze persoon vriendelijk? Is deze persoon
hulpvaardig?
Impliceert dat het in meerdere situaties geuit wordt en
slechts 1 bron van gedrag is, namelijk de persoon zelf
➢ Belangstelling cross situationele consistentie
>< sociaal psychologen kijken hoe de situatie de persoon beïnvloedt en kijken dus niet
naar het karakter zelf van de persoon
➢ Cross individuele consistentie
o Beide studies bestudeerden fenomenen vanuit hun studie, dit leidde tot een strijd
tussen situationisten en disponisten, waarbij ze twijfelden aan het nut van
persoonlijkheidspsychologie
➢ Gelukkig werken de twee nu samen, belangrijke stroming hiervoor is het
interactionisme
= er is een dynamische wisselwerking tussen dispositie en situatie, waarbij uitingen van
disposities afhankelijk zijn van de situatie
In die studie wordt er onderscheid gemaakt tussen sterke en zwakke situaties
o Zwakke beïnvloeden het gedrag matig, waardoor disposities een grotere impact
hebben op het gedrag
Bv in de wachtzaal is er niet echt een norm om te praten of net te zwijgen het hangt
ervan af of de persoon sociaal is of introvert om net een babbeltje te slaan
o Sterke geven op een meer dwingende wijze richting aan het gedrag
Bv in auditorium zijn studenten stil los van het feit dat ze introvert zijn of sociaal
, Realiteit combinatie van alle 3 de studies: persoonlijkheid, situatie en groep
• Klinische psychologie
Het effect van verschillende therapieën voor reductie van vooroordelen bij antisociale
personen
Proberen mensen met stoornissen te begrijpen en te behandelen
• Persoonlijkheidspsychologie
Constructie van een vragenlijst om mannen met sterke vooroordelen te identificeren
• Cognitieve psychologie
Manipuleer blootstelling aan een lid van een sociale categorie en registreer automatische
gedachten
Bestuderen processen die betrekking hebben op informatieverwerking bv leren
• Sociale Psychologie
Manipuleer diverse soorten contact tussen allochtonen en autochtonen en registreer het
effect op vooroordelen
• Arbeids en organisatiepsychologen
Bestuderen de mens in relatie tot zijn werk en zijn organisatie
2.5 sociale psychologie en mensenkennis
• Probleem het is niet gebaseerd op empirische toetsing
• Het is ook maar vaak beperkt geldig en dus niet voor allesomvattende theorieën
• Velen spreken elkaar ook tegen zoals
o Uit het oog uit het hart
o Bij afwezigheid versterkt de liefde
• Vaak spreken bevindingen de mensenkennis tegen
3. de geschiedenis van sociologie
Pas begin 20ste eeuw sociaalpsychologisch onderzoek ondanks de lange historie
3.1 de beginjaren van sociale psychologie (1880-1935)
• Geen grondlegger officieel erkend wel wat kandidaten
o Psychologie des Foules, Gustave Le Bon
Deed onderzoek naar massageweld, de massa bezorgt het individu een gevoel van
anonimiteit en dit individu zo zijn gevoel van verantwoordelijkheid verliest
o Triplett
Eerste sociaalpsychologisch onderzoek artikel
Fietser hebben de neiging sneller te rijden in bijzijn van anderen
Bouwde touwtje die de fietsen deden versnellen als ze eraan trokken, kinderen
trokken eraan als ze met meerdere waren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper thandiwedevriendt. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.