Inleiding.................................................................................................................. 5
1. Begrippenkader................................................................................................ 6
1.1. Welzijn....................................................................................................... 6
2. Het welzijnsbeleid in Vlaanderen.....................................................................7
2.1 Welzijnszorg.................................................................................................. 7
2.1.1 Definitie welzijnszorg.............................................................................. 7
2.2 De verzorgingsstaat...................................................................................... 7
2.2.1 Middelen en instrumenten van het sociaal beleid...................................7
2.2.2 De sociale organisatie van de welvaartstaat...........................................8
2.3 Van verzorgingsstaat naar actieve welvaartstaat.........................................9
2.3.1 De crisis van verzorgingsstaat................................................................9
2.3.2 Naar een actieve welvaartstaat..............................................................9
2.4 Het Vlaamse welzijnsbeleid in vogelvlucht..................................................10
2.4.1 Sectoren van het welzijnsbeleid............................................................10
2.4.2 Indeling van het welzijnswerk...............................................................10
2.4.3 Het welzijnsbeleid: een antwoord op een welzijnsbehoefte...............11
2.4.4 Enkele knelpunten van de Vlaamse welzijnszorg..............................13
2.4.5 De sociale kaart................................................................................. 14
3. De verschillende (welzijns) sectoren in Vlaanderen.......................................15
3.1 Gezondheidsdoelstellingen......................................................................15
3.2 Vlaams instituut voor gezondheidspromotie en ziektepreventie (= VIGeZ)
15
3.2.1 Taken................................................................................................. 15
3.2.2 Klanten.............................................................................................. 15
3.3 Lokaal gezondheidsoverleg (LOGO).........................................................16
3.3.1 Wat.................................................................................................... 16
3.3.2 Hoe.................................................................................................... 16
3.3.3 Structuur........................................................................................... 16
3.3.4 Werking............................................................................................. 16
3.3.5 Wat doen Logo’s................................................................................ 17
4. Hulpverlening, een schets van de sectoren en diensten: algemeen..............18
4.1 Het algemeen welzijnswerk.....................................................................18
4.1.1 Doelstelling........................................................................................ 18
4.1.2 Drie types van centrum algemeen welzijnswerk (= CAW)s...............18
4.2 Het openbaar centrum voor maatschappelijk welzijn (= OCMW)............21
Pagina | 1
, 4.2.1 Historiek............................................................................................ 21
4.2.2 Doelgroep.......................................................................................... 21
4.2.3 Aanvraag........................................................................................... 21
4.3 Sociale dienst van een ziekenhuis...........................................................22
4.3.1 Taken................................................................................................. 22
4.3.2 Doelgroep.......................................................................................... 22
4.4 Ziekenfonds............................................................................................. 22
4.4.1 Taken................................................................................................. 22
4.4.2 Doelgroep.......................................................................................... 23
4.4.3 Aanvraag........................................................................................... 23
5. Hulpverlening, een schets van de sectoren en diensten: het kind.................24
5.1 Kind en gezin........................................................................................... 24
5.1.1 Preventieve gezinsondersteuning......................................................24
5.1.2 Adoptie.............................................................................................. 24
5.1.3 Kinderopvang.................................................................................... 25
5.2 Huizen van het kind................................................................................. 27
5.2.1 Het aanbod........................................................................................ 27
5.2.2 Kinderarmoede.................................................................................. 28
5.2.3 Pilootregio’s....................................................................................... 28
5.3 Centrum voor leerlingenbegeleiding (= CLB)..........................................29
5.3.1 Historiek............................................................................................ 29
5.3.2 Taken................................................................................................. 29
5.3.3 Doelgroep.......................................................................................... 29
5.3.4 Hoe verloopt het eerste gesprek met een CLB-medewerker?............30
5.3.5 Wat volgt na eerste gesprek?............................................................30
5.4 Opvoedingswinkel.................................................................................... 30
5.5 Integrale jeugdzorg.................................................................................. 31
5.5.1 Nieuw decreet integrale jeugdhulp goedgekeurd..............................31
5.5.2 Betrokken sectoren............................................................................31
5.5.3 Intersectoriale toegangspoort...........................................................31
5.6 Jongeren advies centrum (= JAC).............................................................32
6. Hulpverlening, een schets van de sectoren en diensten: gehandicaptenzorg33
6.1 Onderwijs en handicap............................................................................ 33
6.1.1 Buitengewoon onderwijs...................................................................33
6.1.2 Geïntegreerd onderwijs (= GON).......................................................35
6.1.3 M-decreet.......................................................................................... 35
6.2 Medisch pedagogisch instituut (= MPI)....................................................36
Pagina | 2
, 6.2.1 Wat?.................................................................................................. 36
6.2.2 Wie.................................................................................................... 36
6.2.3 Betoelaging....................................................................................... 36
6.2.4 Hoe.................................................................................................... 36
6.3 Woon- en zorgvormen.............................................................................. 36
6.3.1 Rechtstreeks toegankelijke hulp........................................................37
6.3.2 Niet rechtstreeks toegankelijke hulp.................................................38
6.3.3 Opvangvoorzieningen – niet rechtstreeks toegankelijke hulp voor
kinderen en jongeren met een handicap........................................................42
6.3.4 Opvangvoorzieningen – niet rechtstreeks toegankelijke hulp – voor
volwassenen met een handicap.....................................................................42
6.3.5 Pleegzorg........................................................................................... 49
6.3.6 Financiële tegemoetkomingen minderjarige......................................49
6.3.7 Financiële tegemoetkomingen meerderjarigen.................................49
6.4 Beschutte werkplaats.............................................................................. 50
6.5 Het Vlaams agentschap voor personen met een handicap (= VAPH)......50
6.6 Zelfhulpgroepen...................................................................................... 51
6.6.1 Omschrijving..................................................................................... 51
6.6.2 Ontstaan van zelfhulpgroepen..........................................................51
6.6.3 Werking van zelfhulpgroepen............................................................51
6.6.4 Doel................................................................................................... 52
6.6.5 Activiteiten........................................................................................ 52
6.6.6 Onderscheidt professionele hulp – zelfhulp.......................................52
7. Hulpverlening, een schets van de sectoren en diensten: ouderenzorg..........54
7.1 Diensten voor gezins- en bejaardenhulp..................................................54
7.1.1 Taken................................................................................................. 54
7.1.2 Doelgroep.......................................................................................... 54
7.1.3 Aanvraag........................................................................................... 55
7.1.4 Onderscheidt met poetsdienst, klusjesdienst en dienstencheques. . .55
7.2 Warme maaltijden.................................................................................... 56
7.2.1 Taken................................................................................................. 56
7.2.2 Doelgroep.......................................................................................... 57
7.2.3 Aanvraag........................................................................................... 57
7.3 Oppasdiensten......................................................................................... 57
7.3.1 Taken................................................................................................. 57
7.3.2 Doelgroep.......................................................................................... 57
7.3.3 Aanvraag........................................................................................... 57
7.4 Personenalarm (= PAS) of noodoproepsysteem.......................................57
Elke verpleegkundige dient zicht te krijgen op brede aanbod van welzijnssector
Zeer breed en complex
Als verpleegkundige zullen we doorheen onze functie dit welzijn proberen te
bevorderen
Pagina | 4
, 1. Begrippenkader
1.1. Welzijn
Begrip welzijn sterk verbonden met begrip welvaart
Steeds meer aandacht gevraagd voor ruimere omstandigheden van personen
en gezinnen
Welzijn is subjectief begrip
Begrip welvaart omschreven als de mate waarin aan de behoefte van de
bevolking kan worden voldaan met beschikbare middelen
Beschikbare middelen te maken met materiële aspecten van het leven
Als overkoepeld grondrecht wordt recht op menswaardig leven geformuleerd
Onderverdeeld in 5 grondrechten
1. Recht op arbeid en vrije keuze van beroepsarbeid
Pagina | 5
, 2. Recht op sociale zekerheid, bescherming van gezondheid, sociale
geneeskunde en juridische bijstand
3. Recht op behoorlijke huisvesting
4. Recht op bescherming van gezond leefmilieu
5. Recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing
Baert omschrijft welzijn als een voortdurend na te streven toestand waarbij
elkeen maatschappelijk de kansen krijgt en de baat neemt om erbij te horen
en zich te ontplooien
Welzijn indelen op 3 niveaus
1. Individueel niveau
2. Relaties met de omgeving
3. Verhouding tot de maatschappij
We moeten welzijn beschouwen binnen een historische en culturele context
2. Het welzijnsbeleid in Vlaanderen
2.1 Welzijnszorg
2.1.1 Definitie welzijnszorg
Welzijnszorg = het antwoord van de omgeving op de noodsituatie van een
individu
2.2 De verzorgingsstaat
In een verzorgingsstaat kiest de staat ervoor om te streven naar zoveel
mogelijk welzijn voor alle burgers
2.2.1 Middelen en instrumenten van het sociaal beleid
Overheid heeft aantal inkomsten enerzijds en verschillende manier ter
beschikking om een sociaal beleid te voeren
Pagina | 6
,2.2.1.1 Middelen van de overheid om haar sociaal beleid te voeren
Binnen welvaart overheid centrale herverdeler
Overheid mag inkomen van individuen en ondernemingen afnemen en terug
verdelen
Afnemen van inkomsten gebeurd door
- Belastingen (bij individuen)
- Sociale bijdragen (bij ondernemingen)
Herverdelen gebeurd via
- Uitkeringen (sociale zekerheid en bijstand)
- Sociale goederen en diensten
2.2.1.2 Instrumenten van de overheid om haar sociaal beleid te voeren
Overheid beschikt over 5 instrumenten om sociaal beleid te voeren
1. Regelgeving
2. Uitkeringen
3. Sociale goederen en diensten
4. Subsidies
5. Belastingverminderingen
1. Regelgeving
Door wetten en besluiten kan overheid in kader van sociaal beleid
- Dingen verbieden bv: werklozen die werkloosheidsuitkering krijgen mogen
niet werken
- Voorwaarden stellen bv: werklozen die werkloosheidsuitkering ontvangen
moeten hun werkwilligheid aantonen
Staat biedt sociale bescherming
, Worden door overheid georganiseerd omdat ze belangrijke bijdrage leveren
aan functioneren samenleving bv: verkeersveiligheid, onderwijs,
gezondheidszorg, …
4. Subsidies
Voor verschillende zaken bv: bouwpremies, studietoelagen, prijsverlagingen, …
5. Belastingverminderingen
In functie van gezinssituaties
Voor vervangingsinkomens
Lage inkomens
Pensioensparen
2.2.2 De sociale organisatie van de welvaartstaat
Uitvoering van sociaal beleid gebeurd door social-profitorganisaties (=
organisaties die zich situeren tussen de overheid en de vrije markt
Organisaties hebben een breed terrein van activiteiten
Activiteiten komen steeds meer in economische sfeer terecht bv: ziekenhuizen,
kinderopvangcentra, rusthuizen, beschutte werkplaatsen, …
Social-profit neemt steeds grotere plaats in in welvaartstaat
Kenmerken social-profit
- Zeer omvangrijk
- Draagt bij tot de welvaart
- Uitgaven nemen toe → nood aan kostenbeheersing
2.3 Van verzorgingsstaat naar actieve welvaartstaat
2.3.1 De crisis van verzorgingsstaat
Jaren 1970 gekenmerkt door economische crisis
Bevestig perspectief dat jaren 60 een tijdelijk fenomeen van economische
groei kende, maar dat kapitalisme onvermijdelijk ooit opnieuw op haar grenzen
Daarnaast is er ook kritiek op de werking van de verzorgingsstaat zelf
- Ten eerste omdat er ondoelmatigheid is van de sociale uitgaven
- Ten tweede omdat de verzorgingsstaat onaangepast is aan nieuwe sociale
problemen bv: gezinsdestabilisering, veroudering, vereenzaming, …
- Ten derde omdat er een tekort is aan duurzaamheid
2.3.2 Naar een actieve welvaartstaat
Verzorgingsstaat en actieve welvaartstaat hebben een heel andere betekenis
Verzorgingsstaat verwijst naar sociaal politiek concept, een
herverdelingsmechanisme
Welvaartstaat verwijst naar economische basis van samenleving
Actief verwijst naar actieve overheid, maar ook naar actieve burgers
Activeringsbeleid duikt op in meeste Westerse landen
Gedachtengang is uiteenlopen
Pagina | 8
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yvdlind. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.