Reader – kleinschalige detentie + deradicalisering
Tekst: De revolutie naar een humaner detentiebeleid moet vandaag ingezet worden.
Gevangenisdirecteur Hans Claus en secretaris van Vzw De Huizen zijn ervan overtuigd dat
detentiehuizen de penitentiaire revolutie eindelijk kunnen inzetten.
Algemene staking van het bewakingspersoneel, overbevolking van gevangenissen, recidivisten die
tijdens detentie niet de nodige behandeling kunnen krijgen wegens structurele tekortkoming
voldoende redenen voor Quickie om een penitentiaire revolutie aan te kondigen.
! Realistisch zijn: onze samenleving is nog niet klaar voor een inclusieve justitie waarbij alle straffen
uitgevoerd worden in de samenleving zelf.
Probaties, werkstraffen en ET kunnen de toevloed van gedetineerden voorlopig nog niet afremmen
maar het is wel tijd om de vrijheidsberoving beter in de samenleving te verankeren. Kleinschalige
detentiehuizen kunnen het leven ‘achter tralies’ normaliseren.
Van Quickeborne staat ook achter het idee van detentiehuizen
- Hij wil van de meeste cipiers ‘detentiebegeleiders’ maken
- Hij wil tegen 2050 dat 80% van gedetineerden in kleinschalig detentiehuis hun straf uitzitten
Ambitieus, het geeft richting en zuurstof aan verschillende initiatieven in en rond het
gevangeniswezen maar het taaie archetype van de gevangenis en de vele belangen die op
het spel staan voorspellen een moeizaam verloop.
In 2013 heel wat deining omtrent het idee van kleinschalige detentiehuizen, maar 2 regeringen later
maakt Geens het mogelijk dat gedetineerden op het einde van hun lange straf in een transitiehuis
kunnen verblijven. Quickie verruimt nu het aantal transitiehuizen en kondigt de opening van 15
detentiehuizen aan, waar mensen hun korte straf kunnen uitzitten.
Het beheer van de huizen wordt opnieuw in handen van de penitentiaire administratie gelegd. Ook
hier rijpen de geesten maar de visie van de administratie wijkt nog sterk af van het authentieke
concept van het detentiehuis.
Het concept van detentiehuizen voor kortgestraften vertrekt eerder vanuit de nood om snel te
voorzien in laag beveiligde detentiecapaciteit, nieuwe wetten verhogen de druk
Vanaf 1/6/22 krijgen kortgestraften niet langer automatisch een enkelband maar
gevangenissen zitten nu al overvol dus dringend oplossing nodig!
Door het beheer van detentiehuizen aan de penitentiaire administratie toe te vertrouwen wordt de
beheersstructuur van gevangenissen gekopieerd naar detentiehuizen.
Dit bedreigt de toekomst van detentiehuizen nog voor ze stevig op de wereld staan
Een directe en gemoedelijke omgangsvorm van een echt huis met 15 mensen en 1 homogene groep
begeleiders = succesvol transitiehuis.
De penitentiaire administratie wil in de detentiehuizen 60 kortgestrafte gedetineerden plaatsen in
gebouwen (voormalig woonzorgcentrum bvb). Daar zullen ze begeleid w. door detentiebegeleiders
en hulpverleners die elk vanuit hun eigen hierarchie worden aangestuurd.
Hoe stappen vooruitzetten in een huis dat niet huiselijk is???
1
,De gedetineerden zullen er opgesplitst worden in leefgroepen = zorgwekkend want kleinschaligheid
is niet hetzelfde als het opsplitsen van een grote groep mensen in kleinere leefeenheden.
Toegegeven: een detentiehuis met 3-4 leefgroepen van elk 15 mensen is minder gigantisch maar
daarom nog niet kleinschalig. Daarvoor moeten die eenheden in aparte huizen en in verschillende
buurten staan. Niet elke buurt is echter geschikt voor om het even welk detentiehuis, elke buurt
heeft eigen noden en sterktes.
Toch bestaat er e. universele succesformule: een buurt die samen met overheid een
detentiehuis bouwt, countert de natuurlijke weerstand tegen de komst van dat huis!
Ook op vlak van personeel is er helaas copy-paste: cipiers of penitentiair bewakingsassistenten plots
detentiebegeleiders noemen heeft weinig nut als het in wezen cipiers blijven.
Detentiebegeleiders werken in detentiehuizen, dat vraagt specifieke competenties en een
eigen rekrutering, vissen in een (leeggeviste) cipiersvijver heeft hiervoor dus geen zin.
Detentiebegeleiders die dan weer ingezet worden in klassieke gevangenissen zullen hun
competenties gefnuikt zien door de beklemmende en op wantrouwen gebaseerde infrastructuur.
Zo’n penitentiaire revolutie vraagt tijd. Vertrouwen moet groeien tussen begeleiders en
gedetineerden, tussen overheid en burgers, tussen gedetineerden en burgers, tussen detentiehuis en
zijn omgeving
Flauwe afkooksels van beloftevolle ideeën zullen niet volstaan om dat vertrouwen in te winnen.
Magistraten hebben nu de sleutels in handen, sinds 1/6/22 ligt de in -en uitstroom van
gedetineerden volledig in hun handen. Nu dragen zij ook de verantwoordelijkheid om de capaciteit te
beheren, ze moeten ook rekening houden met het # beschikbare plaatsen bij het uitspreken van
maatregelen en straffen.
De revolutie naar een humaner detentiebeleid moet vandaag ingezet worden! De focus moet hierbij
volledig op kleinschalige detentie staan.
Er moet een koninklijk commissaris aangesteld worden die hiervoor een heldere en
eenvoudige structuur uitwerkt
Leg de werking in handen van de mensen waarover het gaat: detentiebegeleiders en
gedetineerden
2
, Tekst 1 Radicalisering: Disengagement trajecten voor geradicaliseerde gedetineerden: een
beschrijving en evaluatie van de werking van de daartoe aangestelde consulenten.
(Decoene, Hardyns, De Pelecijn, Janssens & Aertsen)
Inleiding
Aanpak van gewelddadige radicalisering in de gevangenis is nog steeds een belangrijke politieke
prioriteit. Met een gewijzigd gevangenisbeleid en de implementatie van disengagement trajecten
tijdens de detentie, probeert de overheid te voorzien in een gespecialiseerde omkadering voor
geradicaliseerde gedetineerden en de preventie van radicalisering tijdens de detentie.
Actieplan 2015 ‘ter preventie van radicaliseringsprocessen die kunnen leiden tot extremisme en
terrorisme’: 2 consulenten aangeworven om Vlaamse trajectbegeleiders in detentie bij te staan.
Om (1) geïndividualiseerde begeleidingstrajecten opzetten met geradicaliseerde gedetineerden,
m.o.o. op hun disengagement en re-integratie;
(2) professioneel advies geven aan hulp- en dienstverleners in de Vlaamse en Brusselse
gevangenissen die geconfronteerd worden met geradicaliseerde gedetineerden;
en (3) meewerken aan ontwikkeling van visie/beleid rond de aanpak van deze problematiek.
Nu: vier consulenten in Vlaanderen sinds 2019
Dit kwalitatief onderzoek is een beschrijving & evaluatie van professionele praktijken v.d
consulenten, de werkbaarheid v. hun administratieve inbedding en v.d context waarin zij w. ingezet.
Resultaten
Dubbele positie v. consulenten: hulpverlener én beleidsmedewerker op overheidsniveau:
voordelen
(1) het faciliteert toegang tot de verschillende partners binnen en buiten de gevangenis, maakt
overlegmomenten op lokaal en bovenlokaal niveau makkelijker mogelijk
(2) de situering van werking betekent dat geen beroepsgeheim maar ambtsgeheim van toepassing is
relevante info kan makkelijker gedeeld w. met belangrijke justitie- en hulpverleningspartners
zonder strafrechtelijk vervolgbaar te zijn;
(3) Consulenten en een aantal trajectbegeleiders geven aan dat de overheidspositie v. consulenten
vaak als meer relevant en betekenisvol wordt ingeschat door de lokale justitie- en
hulpverleningspartners en gedetineerden.
(4)De consulenten trachten de disengagement trajecten zoveel als mogelijk te laten aansluiten op de
reeds aanwezige hulpverleningsdiensten binnen de gevangenis, en evolueren hierin positief.
(5) Lokale en bovenlokale overlegmomenten vinden op een meer gestructureerde wijze plaats.
Deze voordelen worden echter niet ten volle benut :
(1) Werken toch volgens de ‘principes v.h beroepsgeheim’, dit om vertrouwensrelatie met
gedetineerden aan te gaan, maar dat zorgt voor onduidelijkheid t.a.v. de verschillende justitie- en
hulpverleningspartners. Ook blijft de kwaliteitsvolle en werkzame informatiedeling met andere
partners beperkt.
(2)Gebrek aan een afdoend kader inzake informatiedeling zorgt voor angst om ‘te’ veel te delen.
belangrijke info onvoldoende gedeeld onder de diverse partners en multi-agency samenwerking
wordt belemmerd.
(3) Weinig tot geen dossiers volledig overgedragen aan de trajectbegeleiders JWW
Groot obstakel: langdurige contacten tussen de consulenten en gedetineerden.
Dit zorgt voor een bottleneck (knelpunt) bij opname van nieuwe dossiers, én draagt bij tot
onduidelijkheid over de rolverdeling tussen trajectbegeleiders en consulenten.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper reneedeconinck1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
