Dit document is een samenvatting van het handboek "nieuw algemeen contractenrecht" uitgegeven in 2023. Ook bevat de samenvatting vele schema's, voorbeelden en notities uit de les waardoor het een heel lange samenvatting is. Als je deze samenvatting leert heb je zelfs je handboek niet nodig! Ik ben ...
Inleiding
Samenvatting behandelt het algemeen contractenrecht.
Het boek is ingedeelt volgens de levenscyclus van het contract:
Deel 1: algemene regels die betrekking hebben op principe vd contractsvrijheid, bindende
kracht en de eraan gestelde beperkingen
Deel 2: de vraag wat vereist is opdat een contract op gedlige wijze ontstaa
Deel 3: welke inhoud een contract heeft en hoe het werkt ten aanzien van partijen en
derden
Deel 4: wanneer de niet-nakoming v/e verbintenis vaststaat en al dan niet gerechtvaardigd is
en hoe een partij een wanprestatie of contractbreuk van haar medecontractant kan (laten)
sanctioneren
Deel 5: wat de impact is van de gewijzigde omstandigheden
Het leven van een contract
geboorte dood
leven postcontractuele
precontractuele fase
fase
- Precontractueel, de onderhandelingsfase: hier kan vanalles mislopen
- Geboorte: is er een contract gesloten of niet en is het geldig of niet
- Leven: hierin worden de verbintenissen uit het contract uitgevoerd
- Dood, overlijden: kan op verschillende manieren
- Postcontractueel fase
Voorbeeld situatie 1: stel je koopt een anthieke beeldje en je neemt het mee naar huis. Uiteindelijk blijkt dat dit
geen anthiek is en dat het bijna niks waard is. Je bent bedrogen en kan nu vragen voor de nietig verklaring van
het contract omdat je voor het sluiten van het contract bedrogen zijt geweest (namelijk in de fase VOOR dat
het contract is gesloten, het gaat over een precontractuele fout (buitencontractuele aansprakelijkheid))
Voorbeeld situatie 2: je hebt een anthieke beeldje gekocht en je komt terug om het te gaan ophalen.
Ondertussen heeft de verkoper eentje laten namaken en geeft deze af. Het probleem bevindt zich niet VOOR
het sluiten van het contract, MAAR tijdens de UITVOERING van het contract. Er is een contractsbreuk gepleegd
(contractuele aansprakelijkheid). Dit zorgt voor uitvoering in natura, schadevergoeding, contract ontbinden
samen met schadevergoeding.
,H1: Contractbegrip en het algemeen
contractenrecht in perspectief
1.1 Contractbegrip
Contracten: geen synoniem van contractuele documenten
Centrale vraag: “Wat is een contact en hoe het contract is te onderscheiden van het contractueel
document?”
Contracten of overeenkomsten
= een wilsovereenstemming tussen twee of meer personen met de bedoeling rechtsgevolgen te
doen ontstaan. (art 5.4 BW)
Gedrag tussen 2 of meer mensen waardoor er een extra gebondenheid of een ander extra
rechtsgevolg creëren BOVENOP de verplichtingen die zijn opgelegd door regels die van
overheidswege zijn opgelegd.
≠ contractuele documenten
o Contractueel document
= tastbaar/zintuigelijk waarneembaar → veel concreter dan een contract
Bv. Handmatig ondertekend papier, elektronisch ondertekend bestand,…
Enkel het middel of instrument om de door partijen beoogde rechtshandeling
tot uitdrukking te brengen
Bij betwisting: gebruiken om bestaan en inhoud vh contract te bewijzen
Verbintenissen voortvloeiend uit een contract zijn niet zomaar te reduceren tot wat er in het
contractuele document staat
- Contractueel document moet worden uitgelegd/geïnterpreteerd (partijen zelf, soms door
derde)
- Document is aan te vullen met bijkomende plichten
Contractueel document ≠ enige wijze waarop partijen hun wilsovereenkomst naar buitenwereld toe
veruiterlijken, want contract kan ook mondelign tot stand komen
1.2 Contract als individueel en maatschappelijk
instrument
Doelstellingen extern aan het algemeen contractenrecht
Contracten brengen Twee of meer personen voor een bepaald doel/activiteit bijeen
Eenmalige uitwisseling v/e goed of dienst
OF langdurige uitwisseling met voortdurende of opeenvolgende prestaties
OF een samenwerking
Risico's aan verbonden:
A priori is een contract bedoeld als een win-win-transactie
A posteriori kan een contract uitdraaien in een win-lose-transactie of lose-lose-transactie
Algemeen contractenrecht => doorspekt met technische regels → lastig om achterliggende
beleidsdoelstellingen te bewaren.
Inhoudelijke standaarden waarmee wetgever mbt contracten beleid voert zijn in grote mate extern
aan het algemeen contractenrecht.
,Vaak streeft wetgever een beleidsdoelstelling na via bijzonder contractenrecht.
Doelstellingen van algemeen contractenrecht: eigen belang versus belang van de ander en de
samenleving
Het algemeen contractenrecht is een instrument om achterliggende maatschappelijke doelstellingen
te realiseren:
Draagt bij tot zelfontplooiing en zelfbeschikking van elk individu (bv. Rationele persoon kan vrije
keuzes maken of haar eigen belang behartigen)
Algemeen contractenrecht is dus instrument dat fundamenteel is voor ontwikkeling
samenleving
Organisatie van contractuele principes kan niet zonder respect voor de ander en, ruimer, de
samenleving (bv. Partijen moeten contracten met nodige verantwoordelijkheidszin sluiten,
beëindigen en uitvoeren → belang van ander legt beperkingen op aan contractsvrijheid)
Algemeen contractenrecht is dus ook een bescherming van de kwetsbare of ‘zwakke’
contractspartij
Realisatie van doelstellingen in ons algemeen contractenrecht
Spanning eigenbelang en belang vd ander ≠ nieuw I/h contractenrecht.
Geleidelijkaan ontwikkelde er regels uit algemeen contractenrecht ter bescherming vd kwetsbare
partij → bv. Handelingsonbekwaamheid minderjarigen, verbod van rechtsmisbruik, overeenkomsten moeten
te goeder trouw worden uitgevoerd ….
Veel beschermende regels algemeen contractenrecht gaan na of de totstandkoming v/e contract
procedureel gezien correct is verlopen, MAAR zonder envenwel na te gaan of een contract
inhoudelijk rechtvaardig is
Bv. Er is geen algemene theorie vd rechtvaardige prijs
Kwetsbaren en samenleving in algemeen in contractenrecht beschermd door diverse specifieke
verbods-en gebodsbepalingen.
o behoren vaak tot specifieke regulering.
o Schending?: nietigverklaring of niet-afdwingbaarheid v/e contract
I/h contractueel domein → samanelevingsbelang vooral tot uiting in wijze waarop contractsvrijheid
wordt beperkt door openbare orde (en regels van dwingend recht) + mate waarin rechters
contracten wegens schending openbare orde/regels van dwingend recht nietig kunnen verklaren.
1.3 Contract als bouwsteen van privaatrechtelijk
vermogensrecht
Persoon en vermogen
Primaire hoekstenen waarop privaatrecht is gebouwd: persoon en vermogen
Een persoon
= iedere houder van rechten en plichten
Synoniem: rechtssubject
Zowel natuurlijke personen rechtspersonen
, Vermogen
= geheel van (materiële of immateriële) activa en passiva van een persoon.
Art 3.35 BW:” de juridische algemeenheid die het geheel van bestaande en toekomstige
goederen en verbintenissen omvat” van een persoon
In principe: Elk persoon heeft slechts één vermogen
o Uitz: erkenning van deelvermogens (door wetgever)
goederen van schuldenaar: ‘gemeenschappelijke waarborg’ of ‘algemeen
verhaalsonderpand’ van schuldeisers
o Vermogen schuldenaar te klein om aan alle samenlopende schuldeisers te voldoen?:
pondspondsgewijze/ evenredige verdeling (verkoopsopbrengst wordt evenredig
verdeeld onder schuldeisers)
Hier kunnen uitzonderingen op zijn voorzien door de wetgever
natuurlijke persoon die geen onderneming is: kan zich in kennelijk onvermogen bevinden →
kan collectieve schuldenregeling bekomen
De triptiek van bescherming tegen schadeveroorzaakte handelingen, bescherming tegen
ongerechtvaardigde verrijking en van contractuele verwachtingen
Uitgangspunt: wie schade in zijn persoon of vermogen lijdt, moet deze schade zelf dragen
Vermogen op diverse manieren beschermd (buiten goederenrecht) → door triptiek van
buitencontractuele aansprakelijkheid, de ongerechtvaardigde verrijking en de overeenkomst:
Recht inzake buitencontractuele aansprakelijkheid
o Voorziet versch mechanismen die toelaten schadeherstel te krijgen voor aantasting
beschermd belang (bv. Aantasting vd fysieke integriteit)
o Voorwaarde: er moet een schadeverwekkend feit voorhanden zijn dat tot
aansprakelijkheid leidt voor de schade die erdoor is veroorzaakt
Meest algemeen schadeverwekkend feit dat leidt tot buitencontr aanspr:
schending algemene zorgvuldigheidsnorm (als iemand zich niet gedraagt zoals
een normaal en zorgvuldig persoon zich in diezelfde context zou hebben
gedragen)
Art 1382 – 1383 oud BW
beginsel van ongerechtvaardigde verrijking
o = persoon mag zich niet zonder rechtvaardiging verrijken ten koste van ander (die dus
verarmt)
o Enkel het geval als verrijking ongerechtvaardigd is
o Voorbeelden
gerechtvaardigde verrijking: buur van bloemenwinkel gaat zelf bloemenwinkel
uitbaten → klanten lopen over
Ongerechtvaardigde verrijking: persoon ontvangt goed ogv contract dat
achteraf wordt vernietigd
De overeenkomst/ het contract
o Maakt het mogelijk op I/d markt obv eigen inzichten tot ruilhandel te komen en de
eraan verbonden risico’s onder elkaar te verdelen binnen de grenzen van wat in rechte
toelaatbaar is
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentRechten2023. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,29. Je zit daarna nergens aan vast.
