SMV Literatuur blok 1, jaar 4 – Minor Geweld
Blok 1: Wat is geweld?
Reader artikel 1 – H. Arendt, Over Geweld H2
Veel auteurs definiëren geweld als de meest uiterste vorm van macht. Binnen
bureaucratie (verdeelde verantwoording, hiërarchie en onpersoonlijke relaties) draagt
niemand echt verantwoordelijkheid Niemandsbewind. Hierdoor kunnen vijanden
niet worden benoemd, wat de oorzaak is van wereldwijde onrust.
Filosofen en psychologen geven aan dat de mens 2 natuurlijke driften heeft (John
Stuart Mill):
1. Om macht uit te oefenen over anderen
2. De afkeer om te zien hoe macht over jou wordt uitgeoefend
De wil tot macht en de wil tot onderwerping onderhouden is in onderlinge relatie.
De steun van het volk verleent landelijke instellingen macht. Alle politieke instellingen
zijn manifestaties en materialisaties van macht; ze verstenen en vergaan tot de
macht van het volk ze niet meer overeind houdt.
De kracht van de openbare mening is afhankelijk van aantallen. Tirannie is daarom
de meest gewelddadige en minst machtige regeringsvorm. Een goed verschil tussen
macht en geweld is dan ook dat macht altijd aantallen nodig heeft, terwijl geweld het
daar zonder kan stellen omdat het op hulpmiddelen steunt.
De uiterste vorm van macht is allen tegen 1 (peer pressure?), de uiterste vorm van
geweld is 1 tegen allen Dit is niet mogelijk zonder instrumenten.
Soms weigert de meerderheid gebruik te maken van haar macht om
ordeverstoorders te overmeesteren. Mensen die in zo’n situatie niet optreden zijn
bondgenoten van de minderheid (Black Lives Matter?)
De woorden macht/sterkte/kracht/autoriteit/geweld worden vaak als synoniemen
gebruikt, maar dit is niet zo.
- Macht: Is afhankelijk van handelen in eensgezindheid en behoort tot een
groep de persoon aan de macht is gemachtigd door de groep om uit hun
naam te handelen. Macht is vrij positief. Een kenmerk is meerderheid.
- Sterkte: Heeft een individuele entiteit: het is vaak een eigenschap van een
persoon of object. De massa zal vaak het sterke individu willen verwoesten
vanwege haar karakteristieke onafhankelijkheid.
- Kracht: Wordt vaak verwisseld met geweld, maar het is het aanduiden van de
energie die door fysieke of sociale bewegingen wordt vrijgemaakt.
- Autoriteit: Persoonlijke autoriteit is interpersoonlijk, bijvoorbeeld de verhouding
van ouder en kind. Autoriteit wordt gekenmerkt door onvoorwaardelijke
erkenning door de geachte gehoorzaamden dwang en overreding is niet
nodig, dan verlies je juist autoriteit (bijv door je kind te slaan). Om autoriteit te
houden is respect het belangrijkste, minachting de grootste vijand. Autoriteit is
ook best positief. Je hebt erkenning nodig van degene die je gehoorzaamd.
Autoriteit kan de eigenschap van een individu zijn (of een instantie).
- Geweld: Heeft een instrumenteel karakter. Je gebruikt het om een doel te
bereiken. De combinatie van macht en geweld is gebruikelijk, je treft ze
nauwelijks in zuivere vorm aan.
,De plotselinge dramatische ineenstorting van macht waardoor revoluties worden
ingeluid onthult dat burgerlijke gehoorzaamheid (wetten, heersers, instellingen etc.)
niets anders is dan een uitwendige manifestatie van steun en instemming.
Macht is het wezen van elk bewind, en geweld is dit niet. Net als alle middelen moet
geweld worden geleid en gerechtvaardigd door het doel wat het najaagt. Als iets door
een ander moet worden gerechtvaardigd is het nooit deel van een wezen macht is
geen middel om iets te bereiken, geweld wel.
Macht is je invloed (mogelijkheid tot) en geweld is een middel/instrument.
Macht heeft dus geen rechtvaardiging nodig, maar wel legitimiteit. Macht ontstaat
overal waar mensen samenkomen en in overeenstemming handelen, maar ze
ontleent haar legitimiteit aan het aanvankelijke samenkomen en niet aan welke
handeling dan ook die daarop zou volgen. Legitimiteit baseert zich wanneer zij
aangevochten wordt op een beroep op het verleden, terwijl rechtvaardiging
betrekking heeft op een doel dat in de toekomst ligt. Geweld kan gerechtvaardigd
zijn, maar het zal nooit legitiem zijn.
We moeten niet vergeten dat geweld niet van aantallen/meningen afhangt, maar van
instrumenten. De instrumenten van geweld vergroten de menselijke sterkte.
Geweld kan altijd macht vernietigen; uit de loop van een geweer komt het meest
effectieve bevel, dat de meest onmiddellijke en perfecte gehoorzaamheid tot gevolg
heeft.
Het vervangen van macht door geweld kan naar de overwinning leiden, maar de prijs
is erg hoog; hij wordt niet alleen door de overwonnenen betaald, maar ook door de
overwinnar, in termen van zijn eigen macht. Onmacht kweekt meer geweld, dit heet
ook wel het terugslag effect. In politiek opzicht gaat het erom dat machtsverlies een
verleiding inhoudt om macht te vervangen door geweld.
Terreur is niet hetzelfde als geweld; het is de vorm van heerschappij die tot stand
komt wanneer geweld, nadat het alle macht heeft vernietigd, niet terugtreedt maar de
touwtjes in handen blijft houden.
Het doorslaggevende verschil tussen op terreur gebaseerde totalitaire overheersing
en met behulp van geweld tot stand gebrachte tirannieën en dictaturen is dat de
eerste zich niet alleen tegen haar vijanden maar ook tegen haar vrienden en
aanhangers keert, omdat ze alle macht vreest, ook die van haar vrienden.
Macht en geweld zijn tegengestelden; waar het ene volledig overheerst, is het
andere afwezig.
, SMV reader artikel 3: S. Lloyd Roberts, Oorlog tegen vrouwen, Eerwraak.
Sororicide: Het doden van je eigen zus
Karo Kari: Een overspelige man of een overspelige vrouw. Vrijwel altijd wordt alleen
de vrouw schuldig bevonden. Soms worden vrouwen gedood als voorbeeld voor haar
zussen, bijvoorbeeld Nawara die met een jongen wilde trouwen waar ze gek op was,
en niet haar 40 jarige neef.
Eerwraak wordt ingezet als volgende middel:
- Controle houden over vrouwen
- Het familiekapitaal wordt behouden
- Erfenisconflicten worden voorkomen
- Vetes worden uitgevochten
Plegers van eerwraak worden nog steeds beschermd door tegenstrijdige wetgeving.
Een eerwraak moet sinds kort behandeld worden als normale moord, maar de
nieuwe wetgeving maakt geen einde aan de mogelijkheid voor de dader om de
familie van het slachtoffer vergiffenis te vragen ‘in naam van God’, waarna de
aanklacht komt te vervallen. Het probleem ligt dieper dan alleen in de wetgeving, het
begint met de erbarmelijke status van vrouwen in de Pakistaanse samenleving. Hina
Jalani zegt: ‘Gehoorzaamheid aan de sociale regels en tradities is voor een
Pakistaanse vrouw een voorwaarde te mogen leven.
De onderzoeker Manuel Eisner wijst erop dat de mening van jongeren die zich
kunnen vinden in eerwraaksituaties niet altijd terug te voeren is op religie. ‘Hoewel de
grootste demografische groep die eerwraak goedkeurt jongens betreft uit traditionele
laagopgeleide gezinnen, bleek er ook een aanzienlijke minderheid te zijn van goed
opgeleide meisjes en zelfs van niet-religieuze tieners die zich kunnen vinden in het
principe van eermoord. Dit wijst op een brede maatschappelijke steun voor deze
tradities.
In de gevangenis is ook een afdeling met alleen maar meisjes en vrouwen die zijn
gevlucht voor mannen met wie zij niet wilden trouwen of voor echtgenoten die hen
misbruikten. Ze zitten in de gevangenis voor hun eigen veiligheid, dit noemt men
Preventieve hechtenis. Hun broers en vaders hebben geprobeerd en zullen pogingen
blijven doen om hen te vermoorden.
Er zijn wel mensen in de politiek die tegen eerwraak zijn, maar krijgen hiervan weinig
medewerking van de meer conservatieve parlementsleden. ‘Die tribale mentaliteit is
onze belangrijkste tegenstander. Daar loopt het steeds op stuk. Er is in dit land geen
politieke wil om eerwraak af te schaffen.
Ook in Jordanië vindt er op grote schaal eerwraak plaats. ‘Ik blijf het onbegrijpelijk
vinden dat een land met zo’n hoge ontwikkelingsgraad en zulk humaan leiderschap
ruimte geeft aan zo’n barbaarse traditie, die jaarlijks 25 meisjes en vrouwen het leven
kost’.