Inleiding internationaal en Europees recht
Internationaal recht:
Recht dat geldt tussen verschillende zelfstandige landen (staten)
Bronnen van het internationaal recht zijn
Verdragen
Gewoontes
Algemene rechtsbeginselen
Besluiten van internationale organisaties
Uitspraken van internationale rechters
Uitgangspunten van het internationaal recht
Elke erkende staat heeft staatssoevereiniteit er is een overheid en die overheid maakt
de regelgeving
Alle staten zijn gelijk
Algemene rechtsbeginsel: goede trouw, redelijkheid en billijkheid, aansprakelijkheid bij
schending rechtsplicht
Internationaal gedeelde opvattingen (ius cogens): verbod van agressie, discriminatie,
piraterij en genocide
Doorwerking internationaal recht
Monisme: verdragen maken automatisch deel uit van het nationaal recht, voorbeeld
landen zijn Nederland, België en Frankrijk
Dualisme: verdragen moeten eerst (bij de wet) worden opgenomen in het nationaal
recht, voorbeeld landen zijn Italië en Duitsland
Nederland is (gematigd) monistisch, dit zie je in artikel 93 en 43 Grondwet
Zodra regels bekend worden gemaakt, heeft het direct doorwerkende kracht. Dus de
regels hoeven niet omgezet te worden, het geldt gelijk voor iedereen (artikel 93 Gw)
Zodra regels niet verenigbaar zijn met bepalingen van verdragen gelden deze niet (artikel
94 Gw)
Non gouvernementele organisatie die hebben niks te maken met de staten, maar is wel
een internationale organisatie, bijvoorbeeld het wereld natuur fonds
Intergouvernementele organisatie lidstaten zijn verbonden aan het verdrag van de
internationale organisatie
1
, Internationale organisaties
Intergouvernementele organisaties Supranationale organisaties
Raad van Europa Europese Unie
Veiligheidsraad
Comité van Europese
Verenigde Naties (VN) Verenigde Naties
Ministers Commissie
Algemene (VN)
Parlementaire Europees Parlement
vergadering Vergadering
Europese
Europees Hof van Secretaris-Generaal
Rekenkamer
de Rechten van de Internationaal
Voorzitter van de
Mens Gerechtshof
Europese Raad
Europees verdrag van Universele Verklaring
Hof van Justitie EU
de rechten van de van de Rechten van de
Hoge
mens (EVRM) Mens
vertegenwoordiger
voor Buitenlandse
Zaken en
Veiligheidsbeleid
Internationale gouvernementele organisaties:
Lichaam opgericht bij verdrag voorzien van organen.
Taak: duurzame behartiging gemeenschappelijke belangen lidstaten
Soorten organisaties (naar taak):
Politieke
Militaire
Economische
Sociale
Rechtsprekende
Verenigde naties:
Doel
Internationale vrede en veiligheid bevorderen
Algemene Vergadering: vertegenwoordigers van alle lidstaten (één keer per jaar).
Bespreken zaken die doelstelling van de Verenigde Naties raken
Kan leiden tot resolutie
Aanbeveling optreden van land of bepaalde internationale ontwikkeling aanmoedigt of
afkeurt
Veiligheidsraad
Belangrijke rol bij internationale conflicten
15 leden, waaronder 5 permanente leden VS, VK, China, Rusland en Frankrijk, die 5
landen hebben ook het vetorecht
Leden van de Verenigde Naties zijn verplicht zich te houden aan besluiten van de
Veiligheidsraad
2
,Voorbeeld:
Handelsboycot en internationale vredesmacht
Raad van Europa
Doel
Democratisch erfgoed beschermen
Voorbeeld Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van mens en fundamentele
vrijheden (EVRM) (hebben ze gemaakt)
Is een intergouvernementele organisatie en hebben geen soevereiniteit afgestaan
Comité van Ministers
Ministers van Buitenlandse Zaken van iedere lidstaat
Bevoegdheden
Aanbevelingen aan lidstaatregeringen
Bindende beslissingen nemen
Verdragen opstellen
Parlementaire Vergadering
Leden van nationale parlementen
Bevoegdheden
Aanbevelingen aan lidstaatregeringen
Europees Hof van de Rechten van de Mens
Bindende uitspraken over toepassing EVRM
Burger/groep burgers/organisatie/lidstaat kan een klacht indienen bij het Europees Hof
Ontwikkeling van de Europese Unie
Schuman: “Eenwording van Europa bereiken door economische integratie door introductie
van nieuws rechtsstelsel
Dus politieke integratie door economische integratie en door juridische integratie
Doel: politieke eenheid
Middel: juridische eenheid
Inhoud: economische eenheid
Europese verdragen
Verdrag Europese Unie, doel is de vrede bewaren en de waarden staan centraal artikel 2
Welzijn
Vrijheid
Veiligheid
Interne markt handel moet tussen bedrijven zo onbelemmerd mogelijk gaan,
handelsmarkt vrij verkeer van producten, goederen en diensten
Eerlijke mededing geen prijsafspraken
Monetaire Unie de munt
Het recht van de Europese Unie
Primair recht: VEU (verdrag Europese Unie) WEU, Handvest en protocollen
Secundair recht: steun op het primaire recht. Voorbeelden hiervan zijn verordeningen en
richtlijnen
3
, Beginselen Europese Unie
Loyale samenwerking artikel 4, lid 3 VEU
Lidstaten doen niets wat strijdig is met het verdrag en voeren trouw alle verplichtingen uit
die uit het Europees recht voortvloeien
Attributiebeginsel artikel 5, lid 1 en lid 2 VEU
De Europese Unie is alleen bevoegd als daarvoor een grondslag bestaat in het verdrag
Subsidiariteitsbeginsel artikel 5, lid 3 VEU
De lidstaten bepalen zo veel mogelijk zelf. Pas als het beter gezamenlijk geregeld kan
worden, is de Europese unie bevoegd
Evenredigheidsbeginsel
Voor het bereiken van een doel moet altijd het minst ingrijpende middel worden gekozen
Gelijkheidsbeginsel artikel 1 grondwet
Discriminatie op grond van nationaliteit is verboden
1
Verdrag betreffende de Europese Unie (VEU)
Het Europese Parlement, artikel 14 VEU jo artikel 232 VwEU
De Europese raad, artikel 15 VEU
De Raad, artikel 16 VEU
De Europese Commissie, artikel 17 VEU
Het Hof van Justitie van de Europese Unie, artikel 19 VEU
De Europese Centrale Bank, artikel 13 lid 3 VEU jo artikel 282 VwEU
De Rekenkamer, artikel 13 lid 3 VEU jo artikel 285 VwEU
Drie pijlers van de Europese Unie
1. Economisch/sociaal/milieubeleid/asiel en migratie
2. Buitenlandsbeleid/veiligheidsbeleid (hier wilden ze graag unanimiteit)
3. Samenwerking in strafzaken tegenover justitie en politiezaken
Europees Parlement
De rechtsbasis voor de samenstellingen en taken van het Europees Parlement is te vinden in
artikel 14 VEU jo artikel 223 VwEU tot artikel 234 VwEU
Het Europees Parlement telt 751 leden uit 28 lidstaten, waarvan er 26 Nederlandse
Europarlementariërs zijn
Het aantal vertegenwoordigers per staat is afhankelijk van het aantal inwoners per staat,
artikel 14 lid 2 VEU
De leden van het Europees Parlement worden rechtstreeks gekozen voor een periode van
vijf jaar
Het Europees Parlement kent Europese politieke partijen, artikel 224 VwEU
Taken:
Wetgeving, artikel 294 VwEU
Budgetrecht
Controle en toezicht, het Europees Parlement heeft een controlerende taak ten aanzien
van de commissie, artikel 230 VwEU
4