Hoofdstuk 4 – Vraagstukken in Nederland
Paragraaf 1 (De wereld van de waterschappen)
Taken van de waterschappen:
Bescherming tegen hoogwater
Zorgen voor voldoende grond- en oppervlaktewater
Zorgen voor een goede waterkwaliteit
Zuivering van afvalwater
Paragraaf 2 (De stroomgebieden van Rijn en Maas)
Stroomgebied = gebied dat zijn water afvoert via één hoofdrivier met zijn zijrivieren.
Stroomstelsel = het stelsel van de hoofdrivier en zijn zijrivieren.
Waterscheiding = de grens tussen twee stroomgebieden.
3 soorten rivieren:
Gemengde rivier: een rivier waarvan de voeding bestaat uit smeltwater en
regenwater.
Regenrivier: een rivier die volledig wordt gevoed door regen- en/of grondwater.
Gletsjerrivier: een rivier die volledig wordt gevoed door het smeltwater van gletsjers.
De stroomgebieden vergelijken
De Rijn:
Het stroomgebied is 185.000 km2 groot.
De bronnen van de rivier liggen Zwitserse Alpen. Vanwege de hoge ligging van deze
bronnen is de Rijn een gemengde rivier, een deel van het water is afkomstig van
smeltende gletsjers en een deel van regen en grondwater.
Het stroomstelsel van de Rijn is sterk vertakt. Een aantal grotere zijrivieren zijn de
Man, de Moezel en de Ruhr.
De maas:
De omvang van het stroomgebied is 35.000 km2.
Omdat er in de bovenloop van de Maas geen gletsjers voorkomen, wordt de Maas
tot de regenrivieren gerekend.
Waterafvoer
5 factoren die hoeveelheid water in rivier bepaalt:
Hoeveel neerslag valt er?
Hoeveel water verdampt er?
Hoeveel water wordt er vastgehouden in of op de bodem?
Hoeveel water wordt er opgeslagen in stilstand en langzaam stromend water?
Hoeveel water wordt er verbruikt door de natuur en voor menselijke activiteiten?
Vertragingstijd = de tijd tussen het vallen van neerslag en de afvoer ervan door de rivier.
Retentie en berging zorgen ervoor dat het landschap water vasthoudt en vertraagt weer
afgeeft.
, In een natuurlijk landschap met bos, veenlagen en natte laagten, is deze
vertragingstijd lang.
In cultuurlandschappen is de vertragingstijd vrijwel altijd korter.
Sponswerking: vermogen water vast te houden en langzaam weer af te graven.
▫ Beïnvloedt de vertragingstijd. Hoe groter de sponswerking, hoe langer de
vertragingstijd.
▫ Sponswerking zorgt voor veiligheid.
▫ Door bebouwing, neemt de sponswerking af.
Debiet: de hoeveelheid water die een rivier op een bepaald moment per tijdseenheid
afvoert.
Regiem: de verdeling van de afvoer van water (debiet) over het jaar.
Piekafvoer: de afvoer van een rivier tijdens perioden met een grote afvoer door veel
neerslag en/of smeltwater.
Lengte- en dwarsprofielen
Lengteprofiel: doorsnede in de lengterichting van de rivier. 2 soorten lengteprofielen:
Een profiel dat over de hele lengte van de rivier de hoogteligging laat zien.
▫ Je kunt het verval en het verhang van de rivier berekenen.
▫ Verval: het hoogteverschil tussen twee punten langs de rivier.
▫ Verhang: het verval in meters per kilometer.
Een profiel dat over de hele lengte van de rivier de waterhoogte laat zien.
▫ Laat zien dat een rivier stroomafwaarts, richting de middenloop en de
benedenloop, over het algemeen steeds dieper wordt.
Dwarsprofiel: een dwarsdoorsnede van een rivier op een bepaalde plek.
Bij de dwarsdoorsnede horen ook de landschapselementen die onderdeel uitmaken
van het stroomgebied van de rivier, zoals oeverwallen en dijken.
Vóór de bedijking
Beide rivieren konden ongehinderd buiten hun bedding treden. Bij elke overstroming legden
de rivieren een laagje sediment neer. In het bovenrivierengebied was de stroomsnelheid
hoger, waardoor zand uit de bedding meegenomen kon worden. Zand werd op de oevers
afgezet en vormde zo de oeverwallen.
Na de bedijking
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper pettabrusik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.