Aantekeningen Diëtistisch Handelen – Semester 2
Week 21
Behandelplan
Inhoudelijke analyse (blz. 162)
1. Formuleren diëtistische diagnose
Bespreken met de client
2. Informeer cliënt over hoofddoel behandeling
Globaal uitleggen, doelen
3. Uitleg ziektebeeld en relatie leggen met voeding, leefstijl en
medicatie
Wat heeft ermee te maken, hoe zit het in elkaar, relatie leggen voeding leefstij
en medicatie
4. Dieetvoorschrift, dieetkenmerken
Waar gaan we ons op richten, uitleggen gewichtsverlies en natriumbeperking
(hypertensie)
5. Hoofddoel(en) in overleg
Wat wilt de cliënt behalen en wat wilt de diëtist bereiken? Hier in een weg vinden
waar beide mee eens zijn (SMART)
6. Subdoelen in overleg
Evalueren volgend consult, omdat hoofddoelen soms nog ver weg.
7. Uitvoeringsafspraken (SMART)
Concreet wat de client aan voeding moet gaan veranderen. Wat kan er
vervangen worden, je laat de client nadenken. Stap 3 is belangrijk hierbij om het
te beseffen
8. Afsluiting
Goed samenvatten, vooral van de uitvoeringsafspraken
Gebruik hulpmiddel: hoe werkt het? Informatiemateriaal! Biologische
uitleg
Gebruik gesprekstechnieken: MI, basisgespreksvaardigheden (semester 1)
Oefening
1. Precontemplatie of voorbeschouwingsfase
In de eerste fase wordt verandering van gedrag niet overwogen. Cliënten zijn zich
in
deze fase vaak niet bewust van hun risicogedrag en ze zijn er niet van overtuigd
dat
de voordelen van gedragsverandering zwaarder wegen dan de mogelijke
nadelen.
2. Contemplatie of overpeinzingsfase
In de tweede fase wordt verandering (in de komende zes maanden) van het
risicogedrag
wel overwogen, maar er worden nog geen plannen gemaakt om op korte
termijn (de komende 30 dagen) te veranderen.
3. Voorbereidingsfase
De derde fase begint op het moment dat er wel concrete plannen zijn om het
gedrag
op korte termijn te gaan veranderen.
4. Actiefase
In de vierde fase is de cliënt bezig met de daadwerkelijke verandering van het
risicogedrag.
Hij ziet niet alleen de noodzaak om te veranderen, maar ook de mogelijkheden.
5. Gedragsbehoud
Cliënten in de vijfde fase hebben hun risicogedrag al meer dan zes maanden
geleden
,veranderd en die gedragsverandering sindsdien volgehouden.
De verschillende fasen volgen elkaar op, maar terugval naar een eerdere fase is
gedurende het gehele proces mogelijk. Het is belangrijk om te achterhalen
waarom
de terugval plaatsvindt en met de cliënt in gesprek te gaan en te zoeken naar
zijn of
haar verandertaal in de vorm van wensen, redenen en mogelijkheden om ‘de
draad
weer op te pakken’ in de richting van het nieuwe gedrag.
• ‘Ik ben inderdaad een beetje bang dat ik net als mijn moeder een hoge
bloeddruk heb.’
contemplatie, ze is bang maar ze heeft verder nog niet opzoek naar hulp.
• ‘Ik kom altijd trouw mijn afspraken na maar eigenlijk weet ik niet wat ik
hier doe. Ik ben gestuurd door de dokter, vandaar.’
precontemplatie, weet niet waarom ze hier is, maar volg wel de afspraken.
Ze ziet niet de noodzaak.
• Ik heb mijn boterhammen met pasta al vervangen voor appelstroop.’
actiefase, is al bezig met het invoeren van aanpassingen van het eten.
• ‘Ik denk dat ik wel een keer na mijn avondeten een wandeling kan gaan
maken’.
voorbereidingsfase, ze is er aan het overwegen om meer te gaan bewegen.
Taken diëtist
• Pre-contemplatie
− Bewust maken van de mogelijkheid tot veranderen
• Contemplatie
− Voor- en nadelen balans, schaal van vertrouwen of belangrijkheid,
ambivalentie exploreren.
• Voorbereiding
− Concrete plannen maken, ↑ eigen effectiviteit, ondersteuning,
sociale omgeving, barrières
• Actie
− Gezonde gedrag belonen, inzien eigen effectiviteit, blijven
bespreken risicosituaties en vaardigheden om hier mee om te gaan
• Gedragsbehoud en terugval
− Help de cliënt terugval aan te zien komen en strategieën klaar te
hebben
Pre-contemplatie
Wat weet u er over? Heeft u zelf wat opgezocht? Zelf als veranderingen
toegepast? Wat heeft de huisarts vertelt? Staat de cliënt open voor informatie?
Na toestemming voor meer informatie dan pas de gevolgen en risico’s
bespreken.
Bij geen interesse, maar waarom bent u hier en wat zijn uw verwachtingen?
Contemplatie
Ambivalent. Weet niet zeker om te veranderen. De client ziet nog voor- en
nadelen. Dietist helpt door de client in te laten zien om te veranderen, door de
voor- en nadelen op te laten noemen. Ambivalentie onderzoeken bij de client. Als
de voordelen opwegen zal de client beslissen om te veranderen
Voorbereiding:
, Vaardigheden, steun kunnen missen, waardoor de client dingen wel inzoet maar
niet weet hoe hij het kan aanpassen.
Actiefase
Maakt plannen en begint met het uitvoeren hiervan, beloningen geven
(bevestigen, voeding. Sterke eigenschappen benoemen van de client.
Gedragsbehoud
Client heeft minimaal 6 maanden de afspraken volgehouden. Evalueren of er
dingen zijn die zich in een terugval kunnen resulteren (terugvallen in oude
situatie). Belangrijk om te onderzoeken waardoor iemand de fout in gaat. terug
naar contemplatiefase
Ambivalent
• Vooral contemplatiefase. Je laat de cliënt zelf uitdrukking geven aan zijn
ambivalente gevoel.
• Essentieel voor verandering om ambivalentie naar voren te laten komen!
• Voor- en nadelenmatrix en de schaal van belangrijkheid en vertrouwen,
ORBS. (openvragen, reflecteren, bevestigen, samenvatten)
Verander taal
Behoud taal: taal die de client dicht bij zijn eigen gedrag blijft, verander taal zorgt
juist voor veranderingen.
Redenen om huidige gedrag te behouden?
1. Vind suikervrije producten niet lekker
2. krijgt geen steun van de omgeving
3. kan gewoon meedoen met de rest
4. ziet de gevolgen niet in
5. vaardigheden en kennis mist.
6. gewoonte
7. sociale druk
Problematisch aan huidige gedrag:
1. overbelasting nieren
2. hart- en vaatziekten
3. pieken in de bloedsuiker
4. overgewicht (gewichtstoename)
5. verandering van medicatie
Evocatieve vraag: dus u heeft het idee dat een gezond tussendoortje minder
lekker is?
Wat denkt u dat de gevolgen zijn als u geen verandering toepast in uw leefstijl?
Wat zou het betekenen als u kiest voor gezondere alternatieven?
Welke gedachten komen er bij u op als u denkt aan uw gewoonten.