In deze samenvatting gaat het eerste deel over de Koude Oorlog en het tweede deel over de Vietnamoorlog. Daarnaast zijn de voorbeelden apart aangegeven met uitleg. En bevat het meerdere overzichtelijke opsommingen.
Tentamen geschiedenis 3
Periode 4 Koude Oorlog
Voorbeeld: Atoombom op Hiroshima (1945)
Stalin had Roosevelt beloofd mee te vechten tegen Japan en veroverde het noorden van
Korea en enkele Japanse eilanden. Truman zag dit als bewijs van de communistische invasie,
Stalin geloofde dat de bom gegooid was om hem bang te maken en te voorkomen dat hij zijn
macht in Azië zou uitbreiden.
De conferentie van Potsdam (1945)
Conferentie tussen de SU, Engeland en de VS over de tijdelijke toekomst van DL:
DL werd in vier bezettingszones verdeeld even als Berlijn
Gebied aan Polen afstaan
Oostenrijk apart maar in vier zones
Democratie
Volledig ontwapend
Herstelbetalingen
Maar de SU schafte in haar gebied het particulier bezit van grond, fabrieken etc. af.
Engeland en de VS voegen hun zones samen, uit protest verlaat de SU het overlegorgaan.
Vijandbeelden:
De SU zag de VS als:
Agressieve mogendheid die het communisme in alle landen wil vernietigen.
Politieke en economische macht wil uitbreiden om zo afzetmarkten en grondstoffen
te verkrijgen.
De SU ging:
Communistische gebieden financieel helpen.
Informatie en producten uit het Westen censureren.
Een actieve medewerking van alle burgers verwachten door terreur, waardoor
idealen worden versterkt.
De VS zag de SU als:
Mogendheid uit op communistische wereldrevolutie.
De VS ging:
Over op de Truman doctrine/ containment politiek, het in bedwang houden van het
communisme door zich te verzetten tegen iedere communistische aanval of opstand,
gericht tegen vrije volken, waar ook ter wereld.
Voorbeeld: Marshallplan (1947)
Financiële steun voor alle landen om landen te helpen tegen het communisme. Veel Oost-
Europese landen durfden het niet aan te nemen bang dat het als actie tegen de SU zou
worden gezien. Versterkt de Europese eenwording maar ook de blokvorming.
Voorbeeld: Redevoering senator McCarthy over communisten in de VS (1950)
Senator McCarthy beweerde dat op het ministerie van Buitenlandse Zaken honderden
communisten werkten en dat de minister dat wist, maar niets deed. Volgens McCarthy
hadden die communisten ervoor gezorgd dat Stalin een atoombom had en China
communistisch werd. Als gevolg ontstond er een heksenjacht op Amerikanen die van
communisme verdacht werden.
Blokkade van West-Berlijn (1948-1949)
Engeland, VS en Frankrijk kondigen voor hun zones een grondwet en geldsanering aan (mark
werd de D-mark gekoppeld aan de dollar). Toen dit ook in West-Berlijn werd aangekondigd
besloot Stalin tot de Blokkade van Berlijn, alle (water)wegen vanuit de Westerse zones naar
, de stad werden afgesloten. De VS en Engeland begonnen goederen via de lucht te vervoeren
naar West-Berlijn; luchtbrug. Na een jaar hief Stalin de blokkade op.
Onbedoelde gevolgen:
De splitsing van Duitsland. De drie westerse delen riepen zich uit tot de
Bondsrepubliek Duitsland (BDR). Stalin riep de Duitse Democratische Republiek (DDR)
uit.
Oprichting van de NAVO door de VS en het Westen. En de oprichting van het
Warschaupact door de SU.
Er ontstaat onvrede in de DDR en in satellietstaten.
Voorbeeld: Bestorming van Felix Meritis in Amsterdam (1956)
De Hongaarse opstand werd bloederig onderdrukt. De leider Nagis had onderhandelingen
beloofd maar Chroesjtsjov accepteerde de onderhandelingen niet. Dat leidde tot
verontwaardiging in het westen. De Felix Meritis werd bestormd.
Voorbeeld: De Praagse Lente (1968)
In Tsjecho-Slowakije kwam een nieuwe generatie communisten aan de macht met een plan
voor 'democratisch communisme’. Er was een korte periode van hervormingen en
optimisme. De reactie van de SU hierop was de Brezjnevdoctrine (In ieder Sovjetland waar
communisme bedreigd wordt, zullen de overige communisten ingrijpen om het
communisme te bewaken)
Cubacrisis 1959
De dictator van Cuba Fidel Castro sloot een onderhandelverband op met de SU. De VS
reageerde met een economisch boycot. Chroesjtsjov begon met plaatsen van kernrakketen
op Cuba. De VS reageerde met een marineblokkade rond Cuba. De SU-schepen draaiden op
het laatste moment om. Later kwamen ze tot een akkoord waarin stond dat de VS Cuba
nooit zal aanvallen en dat beide landen hun kernrakketen uit dichtbijgelegen landen zouden
halen.
Berlijnse muur 1961
Voorbeeld: 'Ich bin ein Berliner'-toespraak van president Kennedy in Berlijn (1963)
Chroesjstsjov eiste van Kennedy dat de westerse troepen eind 1961 West-Berlijn verlieten.
Kennedy zocht uit of hij West-Berlijn met kernwapens kon verdedigen, maar toen bleek de
DDR-leider toestemming gekregen te hebben van Chroesjstsjov om de grens met West-
Berlijn af te sluiten. Kennedy vond dat beter dan oorlog of het opgeven van Berlijn en liet
Berlijn met rust. De West-Berlijners voelden zich in de steek gelaten en in 1963 kwam
Kennedy een toespraak houden waarin hij verzekerde dat hij Berlijn niet in de steek zou
laten.
Détente, periode van ontspanning
Aanleggen van een hotline
Verbeteren van betrekkingen tussen de VS en China
Erkennen van de grenzen van de BDR en DDR
Verdragen over kernwapenbeheersing
Voorbeeld: Salt-I ondertekend (1972)
Vanaf 1969 onderhandelden ze over de wapenbeheersing, de strategic arms limitation talks
(SALT) die leidde tot het SALT-I-verdrag. Er werd beloofd geen intercontinentale raketten te
bouwen en niet verder te werken aan luchtverdedigingssystemen met raketten die
kernraketten uit de lucht konden schieten. Het werd ondertekend door Nixon en Brezjnev.
Voorbeeld: Burgeroorlog in Angola tussen MPLA en FNLA (1975)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lottedhaan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
